Đức, Pháp và Anh hôm 31.1 đã chính thức thành lập một hệ thống thanh toán nhằm tạo thuận lợi cho các giao dịch kinh doanh của châu Âu với Iran bất chấp những đe dọa trừng phạt trước đó từ Mỹ.
Theo đài truyền hình NDR (Đức), kênh châu Âu này sẽ được gọi là INSTEX – công cụ hỗ trợ hoạt động trao đổi thương mại. Đây được coi là một phần trong nỗ lực của EU nhằm tạo ra một đơn vị pháp lý trung gianđược đề xuất vào tháng 9 năm 2018 nhằm cung cấp cho các công ty EU cách thức giao dịch với Tehran mà không bị đe dọa bởi lệnh trừng phạt của Mỹ.
Hệ thống giao dịch này bảo vệ các lợi ích kinh tế cho Iran nhằm đảm bảo thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) được ký kết vào năm 2015 giữa Iran và các cường quốc trên thế giới.
Tuy nhiên, INSTEX chỉ hỗ trợ các giao dịch về thực phẩm, thuốc men hoặc các giao dịch nhân đạo. Nó sẽ không được sử dụng cho các giao dịch liên quan đến dầu mỏ đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi lệnh trừng phạt của Mỹ.
Các quốc gia thành viên Liên minh châu Âucũng đang hoàn thiện tuyên bố chung về Iran nhằm phác thảo những lo ngại về chính sách khu vực và chương trình tên lửa đạn đạo Tehran đang phát triển. Tuy vậy, EUcũng thể hiện mong muốn duy trì thỏa thuận hạt nhân JCPOA sau khi Mỹđơn phương rút khỏivà táiáp dụng các biện pháp trừng phạt đối với Iran.
Hoàng Vũ (theo Reuters)