Lý do WHO chọn tên “Omicron” cho biến thể vi rút COVID-19 mới thay vì gọi là Nu hay Xi

Trước lúc có biến thể mới, biến thể cuối cùng mà WHO đặt tên là “Mu” – theo tên chữ cái thứ 12 trong 24 chữ cái Hy Lạp, “Nu” và “Xi” đứng thứ 13 và 14.

WHO giải thích về quyết định tuần trước: “Tên “Nu” rất dễ nhầm lẫn với “new” (tiếng Anh nghĩa là “mới”) còn “Xi” không được dùng vì đây là một họ phổ biến”. Tổ chức nhấn mạnh cách đặt tên tốt nhất nên tránh xúc phạm đến bất cứ nhóm văn hóa, xã hội, quốc gia, khu vực, nghề nghiệp hoặc dân tộc nào.

Vấn đề đặt tên cho vi rút gây COVID-19 từng gây ra tranh cãi rất lớn. Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng một số chính trị gia đồng minh dùng tên gọi “vi rút Trung Quốc” hoặc “vi rút Vũ Hán”, phía Trung Quốc phản đối vì cho rằng 2 tên này bêu xấu nước này và kích động tâm lý thù ghét người gốc Á.

Ngày 27.11, Donald Trump Jnr - con trai cựu Tổng thống Trump - viết trên Twitter: “Theo tôi, cái tên ban đầu cho biến thể mới đáng lẽ là “Xi”” kèm theo dòng tweet từ cựu cố vấn Nhà Trắng Stephen Miller với nội dung chỉ trích WHO bỏ qua cái tên “Xi” để tránh xúc phạm một quốc gia nào đó.

Nhà báo Anh Paul Nuki cũng đưa ra nhận định ngụ ý quyết định đặt tên bị chi phối bởi chính trị. Thượng nghị sĩ Mỹ Ted Cruz thẳng thắn hơn: “Nếu WHO sợ Trung Quốc như vậy, làm sao có thể tin tưởng họ sẽ dám đứng lên chỉ trích khi Trung Quốc che giấu một đại dịch toàn cầu lần tới?”.

Từ khi COVID-19 bùng phát cho đến nay, WHO nhiều lần hứng chịu chỉ trích nhượng bộ trước áp lực từ Trung Quốc trong nỗ lực điều tra nguồn gốc dịch bệnh, loại Đài Loan khỏi những cuộc họp bàn cách phối hợp chống dịch,…

WHO bắt đầu dùng bảng chữ cái Hy Lạp đặt tên cho các biến thể vi rút COVID-19 từ tháng 5.2021 vì ưu điểm đơn giản, dễ gọi, dễ nhớ.

Tại Trung Quốc, nhiều chữ tiếng Trung như Hy, Tây có âm đọc là “Xi”, một số được dùng làm họ trong đó có họ Tập là nổi tiến hơn cả.

Theo dữ liệu của Bộ Công an Trung Quốc, họ Tập là họ phổ biến thứ 296 ở nước này. Hai họ khác cùng âm đọc xếp hạng 169 và 228.