Mỹ - Anh - Úc chính thức thiết lập liên minh, duy trì trật tự trên biển, đối phó Trung Quốc

Tổng thống Joe Biden chiều 15.9 theo giờ Mỹ (rạng sáng nay theo giờ VN) đã công bố một nỗ lực mới để giúp Úc có được tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, một bước tiến quan trọng nhằm chống lại Trung Quốc khi ông nỗ lực xây dựng sự ủng hộ của quốc tế đối với cách tiếp cận với Bắc Kinh.

Thông báo được đưa ra như một phần của quan hệ đối tác ba bên mới giữa Anh, Úc và Vương quốc Anh mà các nhà lãnh đạo ba nước cùng tiết lộ vào chiều 15.9.

"Mỹ, Úc và Vương quốc Anh từ lâu đã là những đối tác trung thành và có năng lực và ngày nay chúng ta thậm chí còn thân thiết hơn. Hôm nay, chúng ta đang thực hiện một bước tiến lịch sử khác để làm sâu sắc hơn và chính thức hóa hợp tác giữa cả ba quốc gia của chúng ta, bởi vì tất cả chúng ta đều nhận thấy sự cấp thiết của việc đảm bảo hòa bình và ổn định lâu dài ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương".

Mối quan hệ đối tác này khởi đầu cho những gì dự kiến ​​sẽ là một loạt các cam kết ngoại giao của Biden vào mùa thu này, từ các cuộc họp tại Liên Hợp Quốc vào tuần tới, hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo châu Á ở Nhà Trắng cho đến các cuộc đàm phán của G20 tại Ý vào tháng 10.

Nền tảng cho những nỗ lực của Tổng thống Mỹ là mong muốn tập hợp các nước phương Tây và các đối tác của Mỹ ở châu Á trong cuộc chiến giữa "chế độ chuyên quyền và dân chủ", một trong những mục tiêu xác định trong nhiệm kỳ tổng thống của ông. Tổng thống Biden đã coi việc chống lại Trung Quốc trở thành một khía cạnh trọng tâm trong chính sách đối ngoại của mình giữa lúc căng thẳng gia tăng trên Biển Đông và Đài Loan, đồng thời ông bày tỏ mong muốn các đồng minh của Mỹ tham gia.

Các quan chức khẳng định mối quan hệ đối tác mới giữa Mỹ, Anh và Úc - ba nền dân chủ từ các nước dùng Anh ngữ - không liên quan đến Trung Quốc. Thay vào đó, họ cho biết nỗ lực ba nước là sẽ tổ chức các cuộc họp trong những tháng tới để phối hợp về các vấn đề mạng, công nghệ tiên tiến và quốc phòng nhằm đáp ứng tốt hơn các thách thức an ninh thời hiện đại. Mối quan hệ hợp tác mới được gọi là AUKUS, viết tắt tên 3 nước, phát âm là "aw-kiss".

Tuy nhiên, động thái hướng tới việc thiết lập khả năng đóng tàu ngầm hạt nhân ở Úc sẽ cho phép nước này hoạt động ở cấp độ quân sự cao hơn rất nhiều và mới được coi là trọng tâm của thông báo. Các tàu ngầm hạt nhân có thể cơ động với tốc độ và sức bền cao hơn, đồng thời kín tiếng hơn so với các tàu ngầm thông thường vốn phải nổi lên thường xuyên hơn.

Một quan chức chính quyền cấp cao Mỹ trước thông báo, đã tiết lộ với CNN: "Điều này cho phép Úc đóng vai tròi ở cấp độ cao hơn nhiều và tăng cường khả năng của Mỹ. Điều này giúp duy trì hòa bình và ổn định ở Ấn Độ - Thái Bình Dương."

Tổng thống Biden, trong thông báo vừa qua, cũng khẳng định rằng việc thành lập AUKUS là cần thiết vì "chúng ta cần có khả năng giải quyết cả môi trường chiến lược hiện tại trong khu vực và cách thức để nó có thể phát triển".

"Bởi vì tương lai của mỗi quốc gia chúng ta và thực sự là thế giới phụ thuộc vào một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở, trường tồn và phát triển trong những thập kỷ tới. Đây là việc đầu tư vào sức mạnh lớn nhất của chúng ta, các liên minh của chúng ta và thường xuyên vun đắp để đáp ứng tốt hơn các mối đe dọa của ngày hôm nay và ngày mai”.