Người dân Trung Quốc rất ưa thích những món ăn chế biến từ sản phẩm phi lê cá tra nhập từ Việt Nam.
Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết quý 3/2023, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường Trung Quốc và Hồng Kông đạt 153 triệu USD, giảm 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính đến hết tháng 9.2023, Trung Quốc và Hồng Kông tiêu thụ 434 triệu USD cá tra, giảm 26% so với cùng kỳ năm 2022.
Tuy nhiên, trong tháng 9 vừa qua, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang quốc gia tỉ dân này ghi nhận tăng trưởng dương 2 con số, tăng 15% với trị giá 56 triệu USD. Đây là lần đầu tiên kể từ tháng 2.2023, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc và Hồng Kông tăng trưởng dương trở lại. Trong đó, riêng Trung Quốc với trị giá nhập khẩu cá tra từ Việt Nam đạt 53 triệu USD, tăng 16% so với tháng 9.2022.
Theo VASEP, người dân Trung Quốc rất ưa thích những món ăn chế biến từ sản phẩm cá tra phi lê, cắt khúc đông lạnh HS0304 của Việt Nam. 9 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cá tra phi lê, cắt khúc đông lạnh HS0304 sang thị trường này đạt 290 triệu USD, giảm 34% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm 66,9% tỷ trọng. Theo sau đó là sản phẩm cá tra tươi/đông lạnh/khô nguyên con, cắt khúc (trừ cá thuộc mã 0304) chiếm 33% tỷ trọng và đạt kim ngạch 143 triệu USD. Trung Quốc gần như không tiêu thụ các sản phẩm cá tra chế biến thuộc mã HS16 khi tỷ trọng xuất khẩu mặt hàng này chỉ chiếm 0,1% tỷ trọng chung.
Quý 3/2023, giá trị xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Trung Quốc so với các quý trước đó trong năm nay đều ghi nhận tăng trưởng dương lần lượt là 7% và 11%. Trong bối cảnh biến động trên thế giới, lạm phát, chiến tranh, đây cũng được coi là một trong những tín hiệu tích cực từ thị trường. Từ năm 2020 đến nay, Trung Quốc luôn duy trì vị trí số 1 về tiêu thụ cá tra Việt Nam. So với các thị trường chính, Trung Quốc duy trì tăng trưởng cao nhất.
Sau giai đoạn giảm liên tục từ tháng 9.2022 đến tháng 1.2023, giá trung bình xuất khẩu cá tra sang thị trường này ghi nhận ổn định trong các tháng sau đó. Giá trung bình xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Trung Quốc trong 9 tháng đầu năm nay dao động từ 2,11 USD/kg - 2,29 USD/kg, giảm 14% so với cùng kỳ năm 2022. Riêng tháng 9.2023, giá trung bình xuất khẩu đã giảm 26% so với cùng kỳ năm 2022, đây cũng là mức giảm sâu nhất kể từ đầu năm nay.
9 tháng đầu năm 2023, kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 5,2% so với cùng kỳ năm trước. Chi tiêu tiêu dùng của thị trường này cũng đang ở mức vững chắc. Doanh số bán lẻ tăng 5,5% trong tháng 9.2023, và có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong 4 tháng qua.
Các chỉ số kinh tế tích cực từ thị trường Trung Quốc tạo kỳ vọng sẽ là những dấu hiệu phục hồi cho xuất khẩu cá tra Việt Nam sang quốc gia đông dân nhất thế giới này.
Quyết định mở cửa của Trung Quốc giúp nhiều mặt hàng của Việt Nam xuất bán sang thị trường này được khai thông, trong đó có cá tra. Năm ngoái, Trung Quốc chi 712 triệu USD mua cá tra, đưa nó trở thành mặt hàng thủy sản chiếm tỷ trọng lớn nhất (40%) của Việt Nam mà nước này tiêu thụ.
Đại diện VASEP kỳ vọng nhu cầu thị trường Trung Quốc sẽ hồi phục những tháng cuối năm và dự báo giá xuất khẩu nửa cuối năm có thể sẽ tăng cao hơn so với nửa đầu năm nay. Dự đoán đến hết năm 2023, tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam có thể đạt 1,7 tỉ USD, tuy nhiên vẫn giảm 30% so với năm 2022.