Ông Chu Ngọc Anh trưởng thành từ khoa học nhưng gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của Bộ KH-CN

Chiều 7.6, với đa số đại biểu tán thành, HĐND TP.Hà Nội đã nhất trí, thông qua nghị quyết bãi nhiệm chức danh Chủ tịch UBND TP.Hà Nội của ông Chu Ngọc Anh.

Trước đó, Bộ Chính trị xác định ông Chu Ngọc Anh đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; vi phạm quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước; vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm, quy định trách nhiệm nêu gương; gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí lớn ngân sách nhà nước; ảnh hưởng đến công tác phòng chống dịch COVID-19; gây bức xúc trong xã hội; ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức Đảng, Bộ KH-CN.

Trưởng thành trong môi trường khoa học

Ông Chu Ngọc Anh (SN 1965) tại Ba Vì, Hà Nội, nguyên Bộ trưởng Bộ KH-CN,  cựu Chủ tịch UBND TP.Hà Nội. Ông Chu Ngọc Anh có học vị tiến sĩ vật lý lý thuyết.

Ông Chu Ngọc Anh từng là sinh viên vật lý kỹ thuật, Trường đại học Bách khoa Hà Nội. Sau đó, ông là nghiên cứu sinh, rồi giảng viên tại Viện Vật lý kỹ thuật thuộc ngôi trường đại học đa ngành về kỹ thuật hàng đầu của nền giáo dục Việt Nam.

Thời gian sau đó, ông Chu Ngọc Anh kinh qua qua nhiều vị trí công tác tại các đơn vị trực thuộc Bộ KH-CN. Cụ thể, từ tháng 11.2003 - tháng 8.2010, ông là chuyên viên, Phó vụ trưởng Vụ Công nghệ cao, Cục trưởng Cục Ứng dụng và phát triển công nghệ (Bộ KH-CN). Từ tháng 8.2010 - tháng 1.2011, ông là Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ KH-CN kiêm Cục trưởng Cục Ứng dụng và phát triển công nghệ.

Trong thời gian từ tháng 1.2011 - tháng 3.2013, ông là Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 11, Ủy viên Ban Cán sự đảng, Thứ trưởng Bộ KH-CN.

Sau thời gian này, ông được bổ nhiệm giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ. Từ tháng 9.2015, ông là Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 11, Thứ trưởng Bộ KH-CN. Từ tháng 1.2016, ông là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 12, Thứ trưởng Bộ KH-CN.

Tháng 4.2016, ông được Quốc hội phê chuẩn, Chủ tịch nước bổ nhiệm giữ chức Bộ trưởng Bộ KH-CN thay ông Nguyễn Quân.

Ngày 18.9.2020, ông Chu Ngọc Anh được Bộ Chính trị điều động giữ chức Phó bí thư Thành ủy Hà Nội nhiệm kỳ 2015-2020, sau đó được HĐND TP.Hà Nội bầu làm Chủ tịch UBND TP.Hà Nội thay ông Nguyễn Đức Chung đã bị khởi tố, bắt tạm giam.

Theo tìm hiểu của PV, thời kỳ làm Bộ trưởng Bộ KH-CN, ông Chu Ngọc Anh cũng có nhiều phát ngôn ấn tượng. Điển hình như tại buổi làm việc của Đoàn giám sát của Hội đồng Dân tộc Quốc hội với Bộ KH-CN ngày 14.8.2020, ông Chu Ngọc Anh nói: “Dù ngành KH-CN luôn ở trong tâm thế 'đồng hành phục vụ' nhưng mới chỉ là một vế, vế còn lại cần sự vào cuộc của tất cả các địa phương và các ngành”.

Tại Lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Bộ KH-CN (năm 2019), ông Chu Ngọc Anh từng phát biểu: “Trong hơn 30 năm đất nước tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện, cơ chế và chính sách quản lý hoạt động KH-CN cũng luôn được quan tâm đổi mới nhằm giải phóng tiềm năng sáng tạo, tạo môi trường thuận lợi và thông thoáng cho hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Trên cơ sở đó, KH-CN đã có những đóng góp nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế, được lãnh đạo Đảng, Nhà nước ghi nhận và biểu dương”.

Ký quyết định phê duyệt đề tài liên quan đến Việt Á

Trong quá trình lãnh đạo, trên cương vị là người đứng đầu Bộ KH-CN, ông Chu Ngọc Anh đã ký Quyết định phê duyệt 4 nhiệm vụ KH-CN cấp quốc gia đột xuất góp phần phòng chống dịch bệnh, trong đó có đề tài “Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm real-time RT-PCR và RT PCR phát hiện virus corona chủng mới (nCoV)” do Học viện Quân y chủ trì, phối hợp với Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á thực hiện.

Tuy nhiên, đề tài này vướng vào rất nhiều lùm xùm. Cụ thể, ngày 20.12.2021, trên website của Bộ KH-CN, thông tin công bố đánh giá của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Bộ Y tế Anh cấp chứng nhận đạt chuẩn châu Âu cho bộ test kit của Công ty Việt Á đã bị gỡ bỏ. Mặc dù trước đó, Cổng thông tin điện tử của Bộ KH-CN đăng tải: “Bộ KIT xét nghiệm COVID-19 của Việt Nam sản xuất vừa được Tổ chức Y tế thế giới chấp thuận”.

Thời điểm đó, ông Trịnh Thanh Hùng - Phó vụ trưởng Vụ KH-CN các khối ngành kinh tế - kỹ thuật (Bộ KH-CN) thừa nhận bộ đã chưa xem xét kỹ lưỡng thông tin phản hồi của WHO về bộ test kit của Công ty Việt Á.

Sau đó, trên Cổng thông tin Bộ KH-CN cũng đã đính chính thông tin. Tuy nhiên, sai sót này được Bộ KH-CN thừa nhận là do “tổng hợp từ cơ quan báo chí”.

Đáng chú ý, vào thời điểm cuối năm 2021, Cơ quan CSĐT Bộ Công an thông báo điều tra vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á), Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Hải Dương (CDC Hải Dương) và các đơn vị, địa phương có liên quan theo quyết định khởi tố vụ án hình sự ngày 17.12.2021.

Qua điều tra, Cơ quan CSĐT Bộ Công an thấy có căn cứ xác định dấu hiệu sai phạm trong việc quản lý, nghiên cứu, chuyển giao đề tài khoa học về sản phẩm kit xét nghiệm COVID-19 tại Bộ KH-CN và trong việc cấp phép đăng ký lưu hành tạm thời (theo Quyết định số 774/QĐ-BYT ngày 4.3.2020), cấp phép đăng ký lưu hành chính thức (theo Quyết định số 5071/QĐ-BYT ngày 4.12.2020) sản phẩm kit xét nghiệm COVID- 19, việc hiệp thương giá sản phẩm kit xét nghiệm COVID-19 với Công ty Việt Á tại Bộ Y tế.

Công an cũng xác định Công ty Việt Á nâng khống giá thêm 45%, lên 470.000 đồng/kit, chi "hoa hồng" 800 tỉ đồng. Qua điều tra, cơ quan điều tra đã ra quyết định khởi tố bị can đối với ông Trịnh Thanh Hùng - Phó vụ trưởng Vụ KH-CN các khối ngành kinh tế - kỹ thuật (Bộ KH-CN) về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ”.