Ngày 6.1.2017, Tổng thống mới đắc cử Donald Trump nhắc lại tuyên bố khi tranh cử của ông rằng Mexico sẽ phải trả lại khoản tiền mà Mỹ sử dụng để xây bức tường biên giới phía nam, một ngày sau khi có tin đội ngũ của ông tìm cách đưa kế hoạch này ra Quốc hội Mỹ.
Ông Trump nói với phóng viên New York Times rằng rất có thể ông sẽ lấy lại kinh phí xây tường biên giới thông qua việc tái thương lượng Hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ (NAFTA). NAFTA là hiệp định thương mại gồm các thành viên là Mỹ, Mexico và Canada.
Phát ngôn viên Sean Spicer của Trump nói ngày 6.1.2017, rằng chính quyền Tổng thống Trump sẽ dùng nguồn quỹ chính phủ để chi trả cho việc xây bức tường biên giới với Mexico trước và sau đó sẽ tìm cách để chính phủ Mexico trả lại số tiền này.
“Ý tưởng rằng chúng tôi đang tiến hành quá trình phân bổ và tìm cách chi trả cho dự án này thế nào không phải là tin gì mới”, ông Spicer nói trong một buổi họp báo xác nhận thông tin rằng ông Trump đang tìm nguồn tài chính để xây tường biên giới.
Xây bức tường biên giới Mỹ và Mexico để chặn dòng nhập cư phi pháp, đồng thời bắt chính phủ Mexico trả kinh phí là một trong những tuyên bố hấp dẫn người ủng hộ và gây tranh cãi nhất trong suốt chiến dịch vận động tranh cử của ông Donald Trump.
Tuy nhiên, hành động này làm các quan chức Mexico tức giận và tuyên bố họ sẽ không bao giờ trả tiền.
Một số nhóm bảo thủ tại Mỹ còn đề xuất phương án là xóa bỏ phúc lợi và những việc làm thu hút dân nhập cư trái phép để có tiền xây tường biên giới.
Dân biểu Luke Messer của đảng Cộng hòa ngày 6.1 nói rằng ông đã đề xuất một phương án khác để lấy lại số kinh phí xây tượng từ Mexico bằng cách chấm dứt khấu trừ thuế đối với trẻ em trong các gia đình nhập cư trái phép.
Theo ông Messer tổng số tiền khấu trừ thuế cho con của những người nhập cư bất hợp pháp lên tới 4,2 tỉ USD một năm.
“Nếu chúng ta đóng lỗ hổng đó trong 2 năm, ta có thể trả cho tấm vé chi phí lớn hơn”, ông Messer nói, ám chỉ bức tường biên giới có trị giá 10 tỉ USD.
CNN đưa tin, đội ngũ chuyển giao chính quyền của ông Trump đã đánh tiếng với các nghị sĩ Cộng hòa rằng Tổng thống mới đắc cử muốn ngân sách xây tường biên giới được Quốc hội Mỹ thông qua vào tháng 4.2017.
Năm 2016, ban vận động tranh cử của ông Trump nói rằng họ sẽ gây áp lực lên Mexico bằng cách chặn dòng ngoại hối của người Mexico ở Mỹ bất hợp pháp đang gửi về nước.
Việc này sẽ được thực hiện bằng cách sửa đổi đạo luật "Yêu nước" vốn được thông qua sau vụ khủng bố 11.9.2001 để cho phép đóng băng một số tài khoản.
“Đây là một quyết định dễ dàng đối với Mexico: Trả luôn một lần 5-10 tỉ USD để đảm bảo dòng ngoại hối 24 tỉ USD một năm tiếp tục chảy về nước. Chúng ta nắm đằng chuôi do đó Mexico sẽ phải lùi bước”, tuyên bố của ban vận động tranh cử của ông Trump viết.
Văn phòng của Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto từ chối bình luận về lời mà ông Trump nói ngày 6.1. Trước đó, vào tháng 8.2016, Tổng thống Nieto nói với ông Trump rằng Mexico sẽ không trả tiền cho Mỹ xây tường ngăn biên giới với họ.
Chủ tịch tiểu ban An ninh biên giới và hàng hải Martha McSally nói với Reuters rằng một điều luậtđã được thông qua năm 2006, được gọi là “Luật Đảm bảo hàng rào biên giới” sẽ giúp ông Trump có đủ thẩm quyền để mở rộng hàng rào hoặc xây một bức tường ở biên giới với Mexico.
Cục Hải quan Biên giới Mỹ đã đệ trình một báo cáo nội bộ ước tính số kinh phí ban đầu để mở rộng hàng rào biên giới với Mexico là 11,3 tỉ USD. Xây một bức tường sẽ tốn kém hơn thế nhiều vì vậy sau khi đắc cử, ông Trump đã tỏ dấu hiệu có thể cho dựng hàng rào tại vài khu vực thay vì tường thành.
Lê Kha (theo Reuters)