Phát triển xét nghiệm máu chẩn đoán sớm Alzheimer

Các nhà khoa học đã phát triển một xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh Alzheimer mà không cần chụp ảnh não với chi phí đắt đỏ hoặc chọc dò cột sống đau đớn. Xét nghiệm sẽ lấy một mẫu dịch não tủy (CSF) từ phần lưng dưới. Nếu được chấp thuận, xét nghiệm có thể cho phép chẩn đoán bệnh Alzheimer nhanh hơn và bệnh nhân sẽ được điều trị sớm hơn. 

Bệnh Alzheimer là dạng sa sút trí tuệ phổ biến nhất, nhưng việc chẩn đoán vẫn còn gặp nhiều thách thức,  đặc biệt là trong giai đoạn đầu của bệnh.

Bệnh Alzheimer được cho là do sự tích tụ bất thường của các protein trong và xung quanh các tế bào não. Một trong những protein liên quan được gọi là amyloid, và protein còn lại được gọi là tau, lắng đọng của chúng tạo thành các mảng xung quanh tế bào não và các đám rối tương ứng trong các tế bào não.  Điều này có thể được phát hiện thông qua sự kết hợp giữa hình ảnh não và phân tích CSF. Tuy nhiên, chọc dò tủy sống có thể gây đau và người bệnh có thể bị đau đầu hoặc đau lưng sau thủ thuật, trong khi chụp CT Scan não (MRI) tốn kém và mất nhiều thời gian để lên lịch.

Giáo sư Thomas Karikari tại Đại học Pittsburgh (Mỹ), người tham gia nghiên cứu, cho biết: "Rất nhiều bệnh nhân, kể cả ở Mỹ, không được tiếp cận với máy quét MRI và chụp cắt lớp phóng sạ positron (PET). Khả năng tiếp cận là một vấn đề lớn".

Sự phát triển của một xét nghiệm máu đáng tin cậy sẽ là một bước tiến quan trọng. Karikari cho biết: "Xét nghiệm máu rẻ hơn, an toàn hơn và dễ thực hiện hơn".

Mặc dù các xét nghiệm máu hiện tại có thể phát hiện chính xác sự tích tụ bất thường của amyloid và tau, nhưng việc phát hiện các dấu hiệu tổn thương tế bào thần kinh đặc trưng cho não khó hơn. Karikari và các đồng nghiệp của ông trên khắp thế giới đã tập trung vào việc phát triển một xét nghiệm máu dựa trên kháng thể để phát hiện một dạng protein tau cụ thể được gọi là tau có nguồn gốc từ não, loại protein đặc hiệu cho bệnh Alzheimer.

Họ đã thử nghiệm nó trên 600 bệnh nhân ở các giai đoạn khác nhau của bệnh Alzheimer và thấy rằng mức độ protein tương quan tốt với mức độ tau trong CSF và có thể phân biệt bệnh Alzheimer với các bệnh thoái hóa thần kinh khác một cách đáng tin cậy. Nồng độ protein cũng tương ứng chặt chẽ với mức độ nghiêm trọng của các mảng amyloid và đám rối tau trong mô não của những người đã chết vì bệnh Alzheimer. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Brain.

Bước tiếp theo, các nhà nghiên cứu sẽ tiến hành xét nghiệm ở nhiều bệnh nhân hơn, bao gồm cả những người có nguồn gốc chủng tộc và dân tộc khác nhau, và những người bị mất trí nhớ ở các giai đoạn khác nhau hoặc các triệu chứng mất trí nhớ tiềm ẩn khác.

Karikari cũng hy vọng rằng việc theo dõi mức độ tau có nguồn gốc từ não trong máu có thể cải thiện việc thiết kế các thử nghiệm lâm sàng cho các phương pháp điều trị bệnh Alzheimer.