Thủ lĩnh của một trong những nhóm nổi dậy lớn nhất tại Syria đã bị giết trong một cuộc không kích hôm 25.12, theo tin tức từ chính phủ Syria và các phe đối lập.
Theo The New York Times, đại diện các phe đối lập tại Damascus cho biết cuộc không kích do máy bay Nga thực hiện. Tuy nhiên thông tin chính thức vẫn chưa được phía Nga xác nhận.
Còn theo báo chí Syria, cuộc không kích được quân đội chính phủ thực hiện. Zahran Alloush lãnh đạo Quân đội Hồi giáo, một nhóm phiến quân lớn tại Syria, đóng chiếm vùng ngoại ô Đông Ghouta của thủ đô Damascus.
Quân đội Hồi giáo (AI) bị chính phủ Syria và đồng minh Nga tuyên bố là một phe phái khủng bố, không khác gì những nhóm cực đoan khác như Nhà nước Hồi giáo (IS).
Giới phân tích cho rằng, cuộc không kích này được chính phủ Syria thực hiện nhằm tiêu diệt các phe nhóm chống đối đang kiểm soát những vùng nằm giữa chính phủ và IS. Đây cũng là phương án của Tổng thống al-Assad nhằm cải thiện uy tín của mình trong mắt chính phủ các nước phương Tây. Các nước này tuy chỉ trích các chính sách của al-Assad nhưng vẫn xem các nhóm khủng bố vũ trang như IS là một hiểm nguy lớn.
Nhóm AI từng bị tố cáo là đã có trách nhiệm trong vụ mất tích của 4 nhà hoạt động phi tôn giáo đối lập tại ngoại ô Douma - thủ đô Damascus, trong đó có Razan Zeitouneh - luật sư từng được tôn vinh trong các hoạt động nhân quyền.
Thủ lĩnh Alloush cũng bị cáo buộc là đã thường xuyên cho bắn pháo vào khu dân cư của Damascus.
Tuy nhiên, ý kiến từ các phe đối lập cho rằng AI vốn xem IS là đối thủ cạnh tranh, có vai trò chủ chốt trong việc ngăn không cho IS tiến gần hơn đến Damascus, cũng như hạn chế những cuộc tấn công tệ hơn nhắm vào thành phố.
Hassan Hassan, đồng tác giả của cuốn “ISIS: bên trong quân khủng bố”, cho biết lực lượng phiến quân của Alloush là một trong những “phe phiến quân đầu tiên chiến đấu chống lại IS”.
Theo phân tích của các phe đối lập, sự suy yếu của AI sẽ là cơ hội cho các tay súng IS mở rộng vùng ảnh hưởng của mình.
Đợt không kích nhắm vào Alloush trong khi ông đang gặp gỡ một phe phiến quân khác, Ahrar al-Sham.
Quân đội Hồi giáo gần đây cũng đã đồng ý tham gia vào tiến trình đàm phán nhằm chấm dứt cuộc chiến đã kéo dài 5 năm tại Syria.
Vào tháng 12.2015, AI cùng các phe đối lập khác đã gặp gỡ tại Riyadh, Ả rập Saudi để chọn ra những đại diện tham gia vòng đàm phán thứ ba về việc thiết lập hòa bình tại Syria sẽ diễn ra đầu 2016.
Ibrahim Hamidi, phóng viên báo Al Hayat tại Syria nói việc tiêu diệt thủ lĩnh Alloush cho thấy ý định theo đuổi một giải pháp quân sự của chính phủ Syria và Nga. “Đây có nghĩa là họ chẳng quan tâm gì đến những gì đã đạt được tại Riyadh vừa qua”.
Zahran Alloush, theo dòng Hồi giáo Sunni, đã từng có những tuyên bố tôn giáo cực đoan. Tuy nhiên thái độ của ông đã thay đổi sau buổi gặp gỡ gần đây với các quan chức Mỹ.
Trong một buổi phỏng vấn với công ty truyền thông McClatchy, Alloush lên án cách thống trị đất nước theo luật tôn giáo hay kiểu chia phe phái tại Syria. Ông cho rằng nước này nên có một hệ thống chính quyền “chuyên nghiệp và đề cao khoa học kỹ thuật”.
Tuy nhiên, đối thủ của Alloush trong nội bộ các phe phiến quân cũng cáo buộc ông đã cùng chính phủ Syria trục lợi từ cuộc chiến. Alloush cũng bị cho rằng đã giữ số vũ khí được chính phủ Ảrập Saudi tài trợ cho riêng mình mà không phân phát cho những nhóm phiến quân khác xung quanh Damascus đang gặp khó khăn.
Đợt không kích diễn ra trong thời điểm khi những tay súng của IS sắp dỡ bỏ cuộc bao vây trại tị nạn cho người Palestin tại Yamouk, phía nam Damascus, theo như một thỏa thuận được chính phủ Syria, IS, các phe phiến quân, Liên Hiệp Quốc và phía Palestin thực hiện.
Nội dung của thỏa thuận bao gồm việc giải vây cho khu tị nạn tại Yamouk vốn đang đối mặt với tình trạng thiếu thốn lương thực và vệ sinh xuống cấp. Đồng thời cho phép những tay súng IS đang bao vây khu tị nạn rút lui an toàn về “thủ phủ” Raqqa của mình.
Tuấn Anh (theo The New York Times)
