Thế giới ghi nhận hơn 6 triệu người chết do COVID-19: Con số thực tế có thể gấp 4 lần

Các hòn đảo xa xôi ở Thái Bình Dương, nơi tự cô lập để tự bảo vệ trong hơn 2 năm, hiện phải vật lộn với những đợt bùng phát dịch COVID-19 và cái chết đầu tiên, chủ yếu do biến thể Omicron gây ra.

Đang chứng kiến ​​số người chết tăng cao, Hồng Kông xét nghiệm toàn bộ dân số 7,5 triệu của mình lần thứ 3 trong tháng này vì tuân theo chiến lược Zero COVID của Trung Quốc.

Dù tỷ lệ tử vong do COVID-19 vẫn cao ở Ba Lan, Hungary, Romania và các nước Đông Âu khác, khu vực này đã chứng kiến ​​hơn 1 triệu người tị nạn đến từ Ukraine. Điều đáng nói: Ukraine là quốc gia có tỷ lệ tiêm vắc xin kém, tỷ lệ mắc COVID-19 cũng như tử vong cao.

Bất chấp sự giàu có và sự sẵn có của vắc xin, Mỹ đã ghi nhận gần 1 triệu trường hợp tử vong do COVID-19.

Tikki Pang, Giáo sư thỉnh giảng tại Trường Y của Đại học Quốc gia Singapore và là đồng Chủ tịch của Liên minh Tiêm chủng châu Á Thái Bình Dương, cho biết tỷ lệ tử vong trên toàn thế giới vẫn cao nhất ở những người không tiêm vắc xin phòng COVID-19.

Tikki Pang, cựu giám đốc chính sách nghiên cứu và hợp tác với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cho biết: “Đây là căn bệnh của những người chưa được tiêm vắc xin. Hãy nhìn những gì đang xảy ra ở Hồng Kông, hệ thống y tế đang bị quá tải, các trường hợp tử vong và mắc bệnh nặng đều chưa được tiêm vắc xin, phân khúc dân cư dễ bị tổn thương”.

Thế giới mất 7 tháng để ghi nhận 1 triệu ca tử vong đầu tiên do COVID-19 sau khi đại dịch bắt đầu vào đầu năm 2020. 4 tháng sau, thêm 1 triệu người khác chết vì COVID-19 và 1 triệu người nữa qua đời sau mỗi 3 tháng, cho đến khi con số tử vong lên tới 5 triệu người vào cuối tháng 10.2021. Bây giờ, số người chết do COVID-19 đã vượt 6 triệu, nhiều hơn dân số của Berlin (Đức) và Brussels (Bỉ) cộng lại, hoặc toàn bộ bang Maryland (Mỹ).

Do việc lưu trữ hồ sơ và xét nghiệm kém ở nhiều nơi trên thế giới nên số ca tử vong do COVID-19 được ghi nhận thấp hơn thực tế, chưa kể những cái chết liên quan đến đại dịch nhưng không phải do nhiễm SARS-CoV-2. Chẳng hạn những người thiệt mạng vì những nguyên nhân có thể phòng ngừa được nhưng không thể điều trị vì bệnh viện đã kín chỗ.

Edouard Mathieu, trưởng bộ phận dữ liệu của trang Our World in Data, cho biết số người chết thực tế vì COVID-19 có thể gấp gần 4 lần số ghi nhận.

Một nhóm nghiên cứu tại The Economist ước tính rằng số ca tử vong do COVID-19 toàn cầu từ 14 triệu đến 23,5 triệu.

Edouard Mathieu nói với trang Associated Press: “Những ca tử vong được ghi nhận chỉ chiếm một phần nhỏ so với số ca tử vong thực sự do COVID-19, chủ yếu là do xét nghiệm hạn chế và những thách thức trong việc xác định nguyên nhân tử vong. Ở một số quốc gia, chủ yếu là giàu có, tỷ lệ này cao và việc kiểm đếm chính thức có thể được coi là khá chính xác, nhưng ở những quốc gia khác, tỷ lệ này lại bị đánh giá thấp”.

Mỹ ghi nhận số người chết do COVID-19 nhiều nhất trên thế giới, nhưng con số này đang có xu hướng giảm trong tháng trước.

WHO thông báo tuần này trên thế giới ghi nhận ​​hơn 445 triệu ca COVID-19 và các trường hợp mắc mới hàng tuần đã giảm dần ở tất cả khu vực, ngoại trừ Tây Thái Bình Dương (trong đó có Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc).

Số liệu về COVID-19 tổng thể ở các đảo Thái Bình Dương hứng chịu ​​đợt bùng phát dịch đầu tiên là nhỏ so với các nước lớn hơn. Thế nhưng, các quần thể nhỏ bé của họ phải đối mặt nguy cơ hệ thống chăm sóc sức khỏe mong manh bị quá tải.

Katie Greenwood, người đứng đầu phái đoàn Chữ thập đỏ Thái Bình Dương, nói: “Với những gì chúng tôi biết về COVID-19 thì ít nhất nó có thể sẽ tấn công họ trong năm tới hoặc lâu hơn”.

Tonga báo cáo đợt bùng phát dịch đầu tiên sau khi vi rút SARS-CoV-2 đến cùng các tàu cứu trợ quốc tế sau vụ núi lửa lớn phun trào ngày 15.1.2022, sau đó là một trận sóng thần. Hiện đã có 898 ca mắc COVID-19, nhưng với 66% dân số được tiêm vắc xin đầy đủ, Tonga đến nay ghi nhận hầu hết bệnh nhân bị các triệu chứng nhẹ và chưa có trường hợp tử vong.

Quần đảo Solomon chứng kiến ​​đợt bùng phát dịch đầu tiên vào tháng 1.2022 và hiện có 8.026 ca mắc COVID-19 với 116 trường hợp tử vong. Số người chết thực tế có thể cao hơn nhiều, với bệnh viện ở Honiara (thủ đô Quần đảo Solomon) quá tải và nhiều người chết tại nhà, Katie Greenwood nói.

Chỉ 12% người dân Quần đảo Solomon tiêm vắc xin đầy đủ, nhưng đợt bùng phát dịch đã tạo động lực mới cho chiến dịch tiêm vắc xin của nước này và 29% hiện đã nhận ít nhất một mũi.

Sự chênh lệch về tỷ lệ tiêm vắc xin COVID-19 toàn cầu vẫn tiếp tục, với chỉ 6,95% người dân ở các nước thu nhập thấp được tiêm chủng đầy đủ, so với hơn 73% ở các nước thu nhập cao, theo Our World in Data.

Một tín hiệu đáng mừng là vào cuối tháng trước, châu Phi đã vượt châu Âu về số liều vắc xin COVID-19 được tiêm hàng ngày, nhưng chỉ khoảng 12,5% dân số khu vực này đã nhận hai mũi.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh châu Phi vẫn đang cố gắng tìm thêm nguồn cung vắc xin nhưng đó là thách thức. Một số lô vắc xin COVID-19 đến các nước châu Phi nhưng gần ngày hết hạn nên buộc phải tiêu hủy.

Đông Âu bị ảnh hưởng nặng nền bởi biến thể Omicron và với cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, một nguy cơ mới đã xuất hiện khi hàng trăm ngàn người chạy trốn đến những nơi như Ba Lan trên các chuyến tàu đông đúc. Các quan chức y tế ở đó đã cung cấp vắc xin COVID-19 miễn phí cho tất cả người tị nạn, nhưng không xét nghiệm họ khi đến nơi hoặc cách ly.

Anna Boron-Kaczmarska, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm Ba Lan, cho biết: “Điều này thực sự rất bi thảm vì căng thẳng lớn có ảnh hưởng rất xấu đến khả năng miễn dịch và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng. Họ bị căng thẳng tột độ, lo sợ cho cuộc sống của mình, tính mạng của con cái, những người thân trong gia đình”.

Mexico đã ghi nhận 300.000 ca tử vong do COVID-19, nhưng với ít xét nghiệm, một phân tích của chính phủ về giấy chứng tử đưa con số thực lên gần 500.000. Tuy nhiên, tỷ lệ nhiễm SARS-CoV-2 giảm ở Mexico trong 4 tuần khiến các quan chức y tế lạc quan.

Tại Ấn Độ, nơi cả thế giới bàng hoàng trước hình ảnh những giàn thiêu xác ngoài trời bị thiêu rụi khi các lò hỏa táng quá tải vào giữa năm ngoái, những vết sẹo đang mờ dần khi số ca mắc COVID-19 mới và người chết tăng chậm lại.

Ấn Độ đã ghi nhận hơn 500.000 ca tử vong do COVID-19, nhưng các chuyên gia tin rằng con số thực sự là hàng triệu người, chủ yếu do biến thể Delta gây ra vào năm ngoái. Người di cư từ vùng nội địa rộng lớn của Ấn Độ đang quay trở lại các siêu đô thị để tìm kiếm việc làm và đường phố đông đúc xe cộ qua lại. Các trung tâm mua sắm đông khách hàng dù vẫn đeo khẩu trang, trong khi các trường học đang chào đón học sinh, sinh viên trở lại.

Tại Anh, số ca mắc COVID-19 đã giảm kể từ đợt bùng phát dịch Omicron vào tháng 12.2021 nhưng vẫn ở mức cao. Anh hiện đã dỡ bỏ tất cả hạn chế, bao gồm cả quy định về đeo khẩu trang và yêu cầu tất cả ai xét nghiệm dương tính cách ly tại nhà.

Con số chỉ khoảng 250.000 trường hợp tử vong do COVID-19 ở châu Phi được cho xuất phát từ việc báo cáo không đầy đủ, cũng như dân số nói chung trẻ hơn và ít di chuyển hơn.

Tikki Pang nói: “Châu Phi là một dấu hỏi lớn với tôi bởi nó đã tương đối tránh khỏi điều tồi tệ nhất đến nay, nhưng đó có thể chỉ là một quả bom hẹn giờ”, đồng thời lưu ý rằng tỷ lệ tiêm vắc xin thấp ở lục địa đen.

Tại Nam Phi, Thoko Dube cho biết cô nhận được tin báo về cái chết của hai thành viên trong gia đình cùng ngày vào tháng 1.2021, một tháng trước khi nước này nhận được liều vắc xin COVID-19 đầu tiên.

“Điều đó rất khó khăn, nhưng gia đình phải đối phó. Chúng tôi chấp nhận vì nó xảy ra với các gia đình khác", cô nói.