Thủ tướng Anh Cameron không được cấp phanh hãm khẩn cấp dòng di cư

Trong lần dự hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) cuối cùng, ông Cameron thừa nhận: chính việc Anh bất đồng với các nguyên tắc của EU về quyền tự do di chuyển lao động là yếu tố chính khiến đa số công dân Anh dồn phiếu ủng hộ Anh rời khỏi EU (Brexit), trong cuộc trưng cầu ýdân hôm 23.6.

Ông Cameronnói trong cuộc chia tay EU tối 28.6 rằng Anh sẽ “không quay lưng với châu Âu”, nhưng nói ông có thể tránh được chuyện Brexit, nếu lãnh đạo châu Âu cho ông quyền “hãm phanh khẩn cấp” để kiểm soát dòng người nhập cư ồ ạt vào Anh.

Ông còn nói EU cần linh độngvề việc cho công dân EU có quyền sống và làm việc ở các nước thành viên khác, nếu như EU muốn duy trì quan hệ kinh tế chặt chẽ với Anh.

Cameron và cựu thị trưởng London Boris Johnson (có thể làm thủ tướng Anh thay thế khi ông Cameron rút lui vào tháng 10 tới) đều đã nói Anh muốn tiếp tụctiếp cận thị trường EU nay cả khi Anh không còn là thành viên.

Tuy nhiên, ông Cameron nói các lãnh đạo EU phải chấp nhận việc cử tri Anh không chấp nhận quyền tự do di chuyển lao động là cái giá phải trả để được tham gia thị trường này.

Các lãnh đạo châu Âu, gồm Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Francois Hollande, đều bác lời đề nghị trên với một thông điệp đơn giản: Tham gia đầy đủ vào thị trường EU có nghĩa phải chấp nhận quyền tự do di chuyển lao động.

Sự khác biệt này chồng thêm sự lựa chọn khó khăn cho Anh vào lúc Anh chuẩn bị thương lượng với EU về mối quan hệ tương lai: Nếu Anh muốn duy trì mối quan hệ thương mại thân cận với EU, Anh sẽ phải chấp nhận nhiều ràngbuộc hơn, bao gồm nhiều điều kiện mà người dân Anh chọn Brexit không ưa.

Tổng thống Hollande nói: “Để tham gia thị trường chung này, một quốc gia phải tôn trọng 4 quyền tự do lưu thông hàng hoá, vốn liếng, dịch vụ và con người. Nước đó cũng phải đóng góp vào ngân sách EU”.Ông cũng cảnh báo sau vụ Brexit, sẽ không thể chuyển khoản bằng euro ở London. Đấy là một nguồn thu quan trọng cho London.

Bà Merkel nói các nước thành viên EU còn lại nay quan tâm chuyện đàm phán“ly dị”với Anh. Nhưng bà nói trước khi đàm phán, lãnh đạo 27 nước “cần tự hỏi quyền lợi của chúng ta là gì”.

Vài giờ trước đó, phát biểu tại Quốc hội Đức, bà Merkel cảnh cáo: Anh sẽ không thể tiếp cận đầy đủ thị trường hàng hóa - dịch vụ của EU, nếu Anh không chia sẻ vài trách nhiệm bắt buộc đối với một thành viên.

Các lãnh đạo EU cũng nhấn mạnh: sẽ không có cuộc nói chuyện không chính thức nào, cho đến khi Anh kích hoạt điều 50 của Hiệp ước Lisbon 2007 để bắt đầu thủ tục pháp lý chính thức để rời khỏi EU.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker chấp nhận việc Anh cần có thêm chút thời gian trước khikích hoạt điều khoản trên. Điều có nghĩa Anh không thể bị buộc đàm phán cho đến khi nào Anh có thủ tướng mới.

Một khi bắt đầu tiến hành thủ tục, Anh - EU sẽ đàm phán trong khung thời gian 2 nămvà phía Anh ngại nếu bị thúc hối, họ sẽ không có được kết quả đàm phán tốt nhất. Đấy là lý do thủ tướng mới miễn cưỡng kích hoạt điều khoản 50. Sự trì hoãn này có lợi cho Anh, nhưng EU không có lợi, vì Anh còn trì hoãn thì EU còn bất an, khủng hoảng.

Ông Juncker cũng phê phán phe vận động Brexit không có kế hoạch hành động nào. Ôngnói: “Nếu người của phe “ởlại” trở thành thủ tướng Anh, điều này phải được tiến hành 2 tuần sau khi người ấy được chỉ định. Còn nếu thủ tướng kế tiếp là người của phe Brexit, việc kích hoạt điều 50 phải được tiến hành hôm sau ngày người ấy được chỉ định”.

Ngày 29.6, lãnh đạo EU tiếp tục họp nhưngkhông cóông Cameron…