Tranh cãi việc dùng công nghệ nhận dạng khuôn mặt theo dõi F0 để truy vết nhanh hơn

Một quan chức nói với hãng tin Reuters rằng dự án do quốc gia tài trợ ở Bucheon, một trong những thành phố đông dân nhất Hàn Quốc ở ngoại ô thủ đô Seoul, sẽ đi vào hoạt động vào tháng 1.2022.

Theo kế hoạch kinh doanh 110 trang từ thành phố Bucheon đệ trình lên Bộ Khoa học và Công nghệ Thông tin và Truyền thông (CNTT-TT) được một nghị sĩ Quốc hội cung cấp cho Reuters, hệ thống này sử dụng thuật toán AI và công nghệ nhận dạng khuôn mặt để phân tích cảnh quay được thu thập bởi hơn 10.820 camera CCTV. Từ đó, nó giúp theo dõi chuyển động của người mắc COVID-19, bất kỳ ai mà họ tiếp xúc gần và liệu họ có đeo khẩu trang không.

Các chính phủ trên khắp thế giới đã chuyển sang sử dụng các công nghệ mới và mở rộng quyền lực pháp lý để cố gắng ngăn chặn làn sóng lây nhiễm COVID-19. Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Ba Lan và Nhật Bản cũng như một số bang của Mỹ nằm trong số các nơi triển khai hoặc ít nhất đã thử nghiệm các hệ thống nhận dạng khuôn mặt để theo dõi bệnh nhân COVID-19, theo một báo cáo hồi tháng 3 của Trường Luật Columbia thuộc Đại học Columbia ở New York (Mỹ).

Quan chức Bucheon cho biết hệ thống sẽ giảm bớt sự căng thẳng cho các đội truy vết làm việc quá sức trong thành phố có dân số hơn 800.000 người, đồng thời giúp sử dụng các đội một cách hiệu quả và chính xác hơn.

Hàn Quốc đã có một hệ thống theo dõi liên lạc công nghệ cao, tích cực thu thập hồ sơ thẻ tín dụng, dữ liệu vị trí điện thoại di động và cảnh quay CCTV cùng các thông tin cá nhân khác. Tuy nhiên, nó vẫn dựa vào một số lượng lớn các nhà điều tra dịch tễ học, những người thường phải làm việc theo ca 24 giờ, điên cuồng truy tìm và liên hệ với các trường hợp có thể mắc COVID-19.

Trong cuộc đấu thầu quỹ quốc gia cho dự án thí điểm vào cuối năm 2020, Thị trưởng Bucheon, ông Jang Deog-cheon, lập luận rằng một hệ thống như vậy sẽ giúp việc truy vết COVID-19 nhanh hơn.

"Đôi khi phải mất hàng giờ để phân tích một đoạn video CCTV duy nhất. Sử dụng công nghệ nhận dạng trực quan sẽ cho phép phân tích đó diễn ra ngay lập tức", ông viết trên Twitter.

Hệ thống cũng được thiết kế để khắc phục thực tế là các nhóm truy vết phải phụ thuộc nhiều vào lời khai của bệnh nhân COVID-19. Tuy nhiên, những người này không phải lúc nào cũng trung thực về các hoạt động và nơi ở của họ.

Bộ Khoa học và CNTT-TT Hàn Quốc cho biết hiện tại không có kế hoạch mở rộng dự án ra cấp quốc gia. Mục đích của hệ thống là để số hóa một số lao động thủ công đang phải thực hiện việc theo dõi và truy vết liên hệ của bệnh nhân COVID-19.

Hệ thống ở Bucheon có thể theo dõi đồng thời 10 người trong vòng 5 đến 10 phút, cắt giảm thời gian dành cho công việc thủ công vốn mất khoảng 30 phút đến 1 giờ để theo dõi một người.

Quan chức này cho biết kế hoạch thí điểm kêu gọi nhóm khoảng 10 nhân viên tại một trung tâm y tế công cộng sử dụng hệ thống nhận dạng do AI cung cấp.

Bucheon đã nhận được 1,6 tỉ won (1,36 triệu USD) từ Bộ Khoa học và CNTT-TT Hàn Quốc và chi 500 triệu won ngân sách thành phố vào dự án xây dựng hệ thống này, quan chức Bucheon tiết lộ.

“Big Brother”

Dù đã có sự ủng hộ rộng rãi của công chúng với các phương pháp theo dõi và truy vết hiện tại, những người ủng hộ nhân quyền và một số nhà lập pháp Hàn Quốc bày tỏ lo ngại rằng chính phủ sẽ lưu giữ và khai thác những dữ liệu đó vượt xa nhu cầu của đại dịch COVID-19.

"Kế hoạch của chính phủ để trở thành Big Brother vì lý do COVID-19 là một ý tưởng tân toàn trị", Park Dae-chul, nhà lập pháp từ đảng Quyền lực Nhân dân đối lập ở Hàn Quốc, nói với Reuters.

Big Brother đề cập đến một chính phủ, người cai trị hoặc người có thẩm quyền có quyền lực tuyệt đối và cố gắng kiểm soát hành vi, suy nghĩ của mọi người cũng như hạn chế quyền tự do của họ

Park Dae-chul nhận xét: “Việc giám sát và kiểm soát công chúng qua CCTV bằng tiền của người đóng thuế và không có sự đồng ý từ họ là hoàn toàn sai lầm”.

Dù vậy, quan chức Bucheon nói không có lo ngại về quyền riêng tư: “Không có vấn đề riêng tư nào ở đây vì hệ thống theo dõi bệnh nhân COVID-19 đã được xác nhận dựa trên Đạo luật Phòng ngừa và kiểm soát bệnh truyền nhiễm. Trình theo dõi liên hệ tuân theo quy tắc đó nên không có nguy cơ bị tràn dữ liệu hoặc xâm phạm quyền riêng tư”.

Theo các quy tắc, bệnh nhân COVID-19 phải đồng ý cho phép sử dụng tính năng theo dõi nhận dạng khuôn mặt. Song ngay cả khi bệnh nhân COVID-19 không đồng ý, hệ thống vẫn có thể theo dõi họ bằng cách sử dụng hình bóng và quần áo của họ, quan chức Bucheon này cho biết.

Cơ quan Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hàn Quốc (KDCA) nói việc sử dụng công nghệ này là hợp pháp miễn là nó được áp dụng trong phạm vi của luật phòng chống và kiểm soát dịch bệnh.

Các kế hoạch quét nhận dạng khuôn mặt do AI hỗ trợ được đưa ra khi Hàn Quốc đang thử nghiệm các ứng dụng khác của công nghệ gây tranh cãi, từ việc phát hiện lạm dụng trẻ em tại trường mẫu giáo đến cung cấp sự bảo vệ của cảnh sát.

Số ca mắc COVID-19 của Hàn Quốc lần đầu tiên giảm xuống dưới 6.000 trong 6 ngày qua do ít xét nghiệm hơn vào cuối tuần trong bối cảnh lo ngại về sự lây lan biến thể Omicron.

Số ca mắc COVID-19 hàng ngày tăng vọt lên mức cao kỷ lục là 7.174 hôm 8.12 và duy trì trên 7.000 trong hai ngày tiếp theo trước khi giảm xuống còn 6.977 ca vào 11.12 và 6.689 ca hôm 12.12.

Theo KDCA, hôm 13.12, Hàn Quốc đã bổ sung thêm 5.817 ca mắc COVID-19 mới, nâng tổng số lên 523.088.

Ngày 13.12, số lượng ca mắc COVID-19 nặng vẫn ở mức cao là 876 sau khi đạt mức kỷ lục là 894 hôm 12.11, KDCA cho biết.

Hàn Quốc có thêm 40 người chết vì COVID-19, nâng số lên 4.293. Tỷ lệ tử vong do COVID-19 ở Hàn Quốc là 0,82%.

Cơ quan y tế công cộng Hàn Quốc đã ghi nhận thêm 24 ca nhiễm Omicron, nâng tổng số lên 114.