Trước trận cháy kỷ lục đang diễn ra, rừng nhiệt đới Amazon đẹp như thế nào?

Rừng Amazon, hay còn gọi là Amazonia. Amazon chiếm 40% diện tích Nam Mỹ và trải rộng trên khoảng 1,4 tỷ mẫu Anh ( 5,5 triệu km2) chủ yếu nằm ở 9 quốc gia Bazil, Peru, Colombia, Venezuela, Ecuador, Bolivia, Guyana, Surinam và Guyana thuộc Pháp. Trong đó, 60% diện tích rừng nằm ở Brazil.

Amazon chiếm hơn 50% diện tích các khu rừng mưa nhiệt đới trên trái đất. Rừng Amazonia bao phủ xung quanh sông Amazon là con sông dài nhất, con sông lớn nhất và lưu vực có diện tích lớn nhất trên thế giới. Sông Amazon có tổng lưu lượng lớn hơn 10 con sông hàng đầu thế giới cộng lại.

Amazon là nơi sinh sống nhiều loài động vật, thực vật lớn nhất, quý hiếm thế giới.

Các nhà khoa học đã tìm thấy 10% số loài động vật được phát hiện trên thế giới tại nơi này. Vì thế, người ta ví rừng mưa Amazon như một khu bảo tồn thiên nhiên của Trái Đất.

Amazon là nhà của khoảng 2,5 triệu loài côn trùng, hàng chục ngàn loài thực vật và hơn 2.000 loài chim và động vật có vú. Cho đến nay, ít nhất 40.000 loài thực vật, 2.200 loài cá, 1.294 loài chim, 427 động vật có vú, 428 động vật lưỡng cư và 378 loài bò sát đã được phân loại khoa học trong khu vực này.

Các loài chim và cá sống ở đây chiếm 1% số lượng trên hành tinh.

Thác San Rafael và sông Quijos nằm dưới chân núi lửa Reventador hoạt động mạnh mẽ mọc lên từ rừng rậm Amazon phía đông dãy Andes.

Dựa trên bằng chứng khảo cổ học, người ta tin rằng con người lần đầu tiên sinh sống trên thiên đường Amazon này ít nhất 11.200 năm trước. Cho đến giờ, nơi này vẫn còn tồn tại nhiều bí ẩn với giới khoa học. Một số giả thuyết cho rằng rừng Amazon là một "kế hoạch lỗi" của người dân bộ lạc Amazonia khi xưa. Họ thử nghiệm trồng trọt tại vùng Amazon trù phú nhưng không kiểm soát được tốc độ phát triển của các loài cây. Điều này biến vùng Amazon ngập nước thành cánh rừng xanh, rậm rạp như bây giờ.

Thảm thực vật phong phú của Amazon cung cấp 20% lượng oxy trên thế giới. Do đó, khu rừng này còn được mệnh danh là "lá phổi xanh của hành tinh".

Amazon là nơi sinh sống của khoảng 160.000 loài cây. Khí hậu nóng, ẩm trong rừng khiến cây cối phát triển kỳ lạ. Du khách đến đây có thể gặp những cây cao tới 40 m, điều này giúp hấp thụ tối đa ánh nắng mặt trời. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra cây cối trong rừng Amazon còn có khả năng tự tạo mưa cho mình trước khi mùa mưa đến.

Tờ The Sun từng khẳng định còn rất nhiều bộ lạc đang sống ẩn dật bên trong khu rừng và không giao tiếp với thế giới bên ngoài. Có 400 – 500 bộ lạc gọi Amazon là nhà. Họ sống sâu trong rừng rậm và vẫn duy trì các lối sống từ xưa như cúng tế, săn bắn...

Theo National Geographic, khoảng 50 trong số những bộ lạc đó chưa bao giờ tiếp xúc với thế giới bên ngoài.

Một số nhóm bản địa, như Yanomamo và Kayapo, được cho là đã định cư ở đây hàng ngàn năm trước.

Mối quan hệ của họ với thiên nhiên là một điều thiêng liêng.

Họ sống chủ yếu bằng nguồn thực phẩm địa phương: cá ở sông và làm nông nghiệp, săn bắn.

Nhưng thế giới ngày càng phát triển ảnh hưởng và đe dọa đến cuộc sống của các bộ lạc. Họ phải đối mặt với nạn chặt phá rừng, thậm chí là bị giết bởi những tên lâm tặc. Thổ dân rừng Amazon vẫn thường tự tổ chức đi tuần, xua đuổi những người đào vàng trái phép khỏi mảnh đất của họ.

Theo thống kê, khoảng 17% diện tích rừng Amazon đã biến mất trong 50 năm qua. Người ta chặt phá rừng để khai thác gỗ, giải phóng mặt bằng để trồng trọt, chăn nuôi gia súc...

Trong những năm gần đây, nhiều bộ tộc bên trong rừng Amazon đã sử dụng súng thay cho các loại vũ khí thô sơ như giáo, cung tên tẩm độc...

Amazon cũng là điểm đến cho người thích du lịch phiêu lưu mạo hiểm. Bất chấp những bí ẩn còn tồn tại bên trong khu rừng, nhiều tour du lịch khám phá Amazon vẫn được tổ chức và thu hút khách tham dự. Giá một tour 2-4 ngày dao động khoảng 200 USD. Khi mua tour này, bạn sẽ được trải nghiệm cảm giác thám hiểm khu rừng đầy bí ẩn với hướng dẫn viên chuyên nghiệp.

Cháy rừng mưa nhiệt đới Amazon (Brazil) là một vấn đề đáng lo ngại trong những năm qua. Trung tâm nghiên cứu không gian (INPE) của Brazil đã ghi nhận 9.000 vụ cháy trong năm nay.

Và bây giờ là trận cháy rừng lịch sử diễn ra gần 3 tuần.

Nhật Hạ - Ảnh: Lovethesepic/Reuters