Xe tăng phương Tây có giúp Ukraine xoay chuyển tình thế tức thời?

Theo Politico, việc Ukraine kiên quyết yêu cầu xe tăng Leopard 2 do Đức sản xuất và M1 Abrams của Mỹ chứng tỏ xe tăng chiến đấu một lần nữa được xác định là thành phần chủ chốt trong cuộc chiến trên mặt đất.

Các quan chức Ukraine nói rằng, 300 xe tăng tối tân của phương Tây - đặc biệt là những chiếc có tốc độ, sự nhanh nhẹn, lớp giáp bảo vệ và hỏa lực mạnh - sẽ cho phép họ thay đổi cục diện cuộc chiến, mang lại cho lực lượng một cú hích cần thiết để phá vỡ các phòng tuyến của Nga ở Donetsk, Luhansk và Zaporizhzhia, nhằm giành lại lãnh thổ từ người Nga.

Mykhailo Podolyak, cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, xe tăng phương Tây “sẽ thay đổi cục diện cuộc chiến và sẽ kết thúc nó".

"Chúng tôi sẽ có thể kết thúc cuộc chiến này trong vài tháng nữa. Chỉ hai ngày trước đó, cố vấn tổng thống, giống như những người khác ở Kyiv, đã nổi giận trước việc Đức từ chối cung cấp Leopards và sự dè dặt của Thủ tướng Olaf Scholz. Sự thiếu quyết đoán đang giết chết nhiều người dân của chúng tôi hơn. Mỗi ngày chậm trễ là cái chết của người Ukraine. Hãy suy nghĩ nhanh hơn”, ông Podolyak nói trên Twitter.

Việc Đức miễn cưỡng gửi xe tăng tới Ukraine khiến kế hoạch phản công đầu mùa xuân của Kyiv gặp rủi ro. Berlin đã nhiều lần lo ngại việc gửi thêm xe tăng sẽ châm ngòi cho một cuộc xung đột rộng lớn hơn hoặc biến NATO thành một bên tham gia trực tiếp vào cuộc chiến.

Thách thức về thời gian đào tạo

Những người Ukraine sẽ cần nhiều tháng đào tạo để trở thành chuyên gia vận hành Leopard trong khi 31 chiếc Abrams sẽ không được gửi cho đến cuối năm nay.

Các cựu chỉ huy xe tăng phương Tây và các nhà phân tích chiến tranh cảnh báo rằng, người Ukraine sẽ mất thời gian để học cách tích hợp xe tăng với các lực lượng khác và vận hành chúng cùng lúc với hàng trăm phương tiện hỗ trợ bọc thép khác, cũng được hứa hẹn và đang dần được chuyển giao, chẳng hạn như Stryker và Bradley xe chiến đấu bộ binh.

Quân đội Ukraine cũng sẽ phải hiểu cách vận hành xe tăng song song với các hệ thống pháo mới - bao gồm hệ thống pháo ARCHER tiên tiến do Thụy Điển cung cấp - cũng như máy bay không người lái, máy bay trực thăng và bất kỳ máy bay chiến đấu nào Ukraine có thể tập hợp hoặc được cung cấp.

Một trong những lý do khiến Kyiv muốn xe tăng Leopard của Đức là chúng dễ bảo trì và vận hành hơn Abrams của Mỹ. Các quan chức quân đội Ukraine đã lập luận rằng sẽ chỉ mất 1 tháng để huấn luyện đội xe tăng của họ.

Trung tướng đã nghỉ hưu Ben Hodges, cựu chỉ huy của Quân đội Mỹ ở châu Âu cho biết, các binh sĩ Ukraine có động lực cao và đã chứng tỏ khả năng thích ứng rất cao khi học cách sử dụng thiết bị mới và ông tính toán thời gian huấn luyện kéo dài từ 7 đến 11 tuần.

“Ukraine không cần nhiều thời gian để khiến chúng hoạt động. Tôi nghĩ rằng các hệ thống pháo binh và tất cả những thứ đó khá trực quan, khá hiện đại. Tôi không biết chính xác là bao lâu, nhưng theo tôi, sau vài tuần tập luyện cường độ cao, binh lính Ukraine sẽ sẵn sàng vận hành chúng”, cựu sĩ quan xe tăng của quân đội Anh David Cornish, cho biết.

Trong khi đó, Nicholas Drummond, cựu sĩ quan quân đội Anh và hiện là cố vấn quốc phòng kiêm chuyên gia chiến tranh trên bộ lại không lạc quan như vậy.

Ông nói: “Ukraine phải huấn luyện mọi người không chỉ để chiến đấu với xe tăng và vận hành trên thực địa mà còn phải huấn luyện mọi người để bảo dưỡng chúng. Nhiệm vụ thứ hai khó hơn nhiều so với nhiệm vụ đầu tiên vì nếu xe tăng không được bảo trì đúng cách, sự cố sẽ xảy ra. Cần phải có tất cả các hỗ trợ hậu cần và sửa chữa tại chỗ. Và vì vậy tôi muốn nói rằng sẽ cần tối thiểu 3 tháng để đào tạo. Người Ukraine có thể không có nhiều thời gian, nhưng đó là những gì họ cần, và thời gian lý tưởng nhất là cần 5 tháng”.

Chưa xác định được thời điểm giao xe tăng và xe bọc thép 

Berlin hôm 25.1 cho biết, những chiếc Leopards đầu tiên từ Đức có thể được triển khai ở Ukraine trong 2 tháng tới nhưng cũng có thông tin cho rằng thời điểm sẽ lùi vào tháng 4 năm nay. Người Ukraine muốn phản công sớm hơn trước khi có mưa theo mùa và tan băng vào mùa xuân – điều kiện thời tiết khiến việc di chuyển của binh lính và thiết giáp hạng nặng trở nên khó khăn hơn.

Về mặt tích cực, việc đào tạo đã được tiến hành trong nhiều tuần. Đầu tháng này, quân đội Mỹ tuyên bố họ đang mở rộng huấn luyện chiến tranh kết hợp cho các lực lượng Ukraine ở Đức với mục tiêu mài giũa kỹ năng chiến đấu của người Ukraine để di chuyển và phối hợp tốt hơn các đơn vị cấp đại đội và cấp tiểu đoàn. Nhưng việc xe tăng không có mặt ở Ukraine trước tháng 4, người Ukraine có thể không thể đánh chặn trước một cuộc tấn công của phía Nga.

Yuriy Sak, một cố vấn của Bộ Quốc phòng Ukraine, phàn nàn hôm 26.1 rằng, các nước phương Tây vẫn chưa đưa ra "dấu hiệu rõ ràng" nào cho Kyiv về việc sẽ cung cấp bao nhiêu xe tăng cho Ukraine.

“Chúng tôi cần 300 đến 400 xe tăng để điều này có thể thay đổi cuộc chơi. Liên minh xe tăng này bao gồm các quốc gia khác nhau, song chúng tôi vẫn không có dấu hiệu rõ ràng về việc mỗi quốc gia sẽ cung cấp bao nhiêu xe tăng. Chúng tôi đã thông báo với các đối tác của mình rằng đây là con số mà chúng tôi cần”, ông Sak nói.

Sức mạnh của “cỗ xe tăng Đức” Leopard

Leopard là một vũ khí đáng sợ hơn nhiều so với những chiếc xe tăng T-72 phổ biến thời Liên Xô mà Ukraine đã tin dùng trong gần 12 tháng qua.

Leopard được trang bị súng 120mm cỡ 44 hoặc 55, được vận hành bởi hệ thống điều khiển hỏa lực kỹ thuật số và máy đo khoảng cách laser nhiệt. Loại xe tăng này có tầm nhìn ban đêm tinh vi. Được trang bị động cơ diesel tăng áp kép V-12, Leopard có thể di chuyển với tốc độ 70 km/h và kíp lái bốn người được bảo vệ bởi lớp giáp nặng 60 tấn, dày 42cm và có khả năng chịu được tác động của súng chống tăng RPG7.

Các tấm giáp bổ sung được cố định ở dưới thân Leopard để bảo vệ khỏi mìn và các thiết bị nổ tự chế (IED). Các tấm giáp này đã chứng minh tầm quan trọng trong việc che chắn cho các đội xe tăng từ Canada, Đan Mạch và Hà Lan hoạt động ở Afghanistan khi họ trở thành mục tiêu phục kích của Taliban.

“Taliban đã giao tranh với một số xe tăng Leopard 2 mới trong một số cuộc phục kích… họ đã học được một số bài học rất khắc nghiệt và thua rất nhanh và rất dữ dội”, Tham mưu trưởng Bộ Quốc phòng Canada, Tướng Rick Hillier cho biết.

Nhưng hiệu suất chiến trường của xe tăng Leopard sẽ chỉ tốt khi chúng được sử dụng trong chiến tranh phối hợp một cách hợp lý và bài bản. “Cách bạn sử dụng chúng mới thực sự quan trọng”, Cornish, cựu sĩ quan xe tăng quân đội Anh nhận định.

Cornish tin tưởng vào việc người Ukraine có thể phối hợp hiệu quả với bộ binh, xe bọc thép, pháo binh và không quân. “Ukraine đã từng được phương Tây huấn luyện về chiến tranh phối hợp, sẽ không khó để họ thích nghi”, ông nói thêm.

Người Ukraine sẽ phải quyết định nơi tập trung Leopard trên chiến tuyến dài 600km ngoằn ngoèo ở vùng Donbass của Ukraine. Hodges, cựu chỉ huy của Quân đội Mỹ ở Châu Âu, dự đoán Kyiv sẽ nhắm mục tiêu ở phía đông nam Ukraine, vào hai thành phố Mariupol và Melitopol, trong nỗ lực cắt đứt cây cầu trên đất liền của Nga với Crimea.