Đạo diễn Tom Hoopers từng phát biểu: 'Những người cho rằng bộ phim (The Danish Girl) không phải dành cho họ thì lại càng phải đi xem'. Nhận định này là hoàn toàn có cơ sở.
1. Câu chuyện truyền cảm hứng
The Danish Girl kể về cuộc đời của Lili Elbe (1882 - 1931) - người được tin là đã thực hiện ca phẫu thuật chuyển đổi giới tính hoàn chỉnh đầu tiên trong lịch sử. Bộ phim trải dài từ giai đoạn bà còn mang thân phận Einar Morgens Wegener - một họa sĩ - cho đến khi trở thành phụ nữ và sinh sống tại Pháp ở những năm cuối đời cùng vợ - bà Gerda Gottlieb.
![Eddie Redmayne, chuyen gioi, co gai dan mach, nguoi chuyen gioi dau tien trong lich su]() |
| Lili Elbe ngoài đời thực |
Bối cảnh trong phim là Châu Âu vào thập niên 30. Khi ấy, khái niệm "chuyển giới" không được biết đến rộng rãi. Các tài liệu liên quan đến chủ đề này hầu như không có mà chỉ thỉnh thoảng xuất hiện trong một vài báo cáo y khoa như một dạng bệnh tâm lý hoặc mất cân bằng nội tiết tố. Những người bị gán ghép với "hội chứng" này sẽ bị gia đình đưa vào bệnh viện tâm lý hoặc trại cải tạo rồi trở thành "công dân hạng 2". Định kiến dành cho họ là khủng khiếp và cực kỳ nặng nề.
Chính vì thế, việc nhận diện bản thân đối với những người chuyển giới trong giai đoạn đó là rất khó khăn. Điều này cũng giải thích cho việc Einar Morgens Wegener đã lấy vợ trước khi quyết định chuyển giới. Bởi vì ngay cả Einar cũng không biết được mình đang phải đối mặt với chuyện gì do chưa từng có tiền lệ.
![Eddie Redmayne, chuyen gioi, co gai dan mach, nguoi chuyen gioi dau tien trong lich su]() |
| Đấu tranh với chính mình vẫn chưa đủ, Lili Elbe còn phải vượt qua rất nhiều sự kỳ thị trong xã hội để có thể sống thật với giới tính của mình. |
![Eddie Redmayne, chuyen gioi, co gai dan mach, nguoi chuyen gioi dau tien trong lich su]() |
| Ảnh chân dung của Lili Elbe do chính người vợ Gerda vẽ |
Mặc dù chỉ mới 90 năm kể từ sau sự kiện của Lili Elbe thế nhưng cộng đồng người chuyển giới đã đạt được nhiều bước tiến quan trọng. Tại nhiều quốc gia trên thế giới, họ đã có thể phẫu thuật chuyển đổi giới tính hợp pháp và thay thông tin trên giấy tờ nhân thân, bao gồm cả Việt Nam.
Năm 1931, Lili Elbe qua đời sau ca phẫu thuật chèn cổ tử cung trong cố gắng mang thai đứa con của chính mình. Tuy nhiên, sự can đảm của bà đã truyền cảm hứng cho hàng triệu con người qua nhiều thế hệ. Lile Elbe chính là phát pháo đầu tiên trong con đường tìm kiếm sự bình đẳng của cộng đồng người chuyển giới, vốn đã kéo dài gần 1 thế kỷ qua.
2. Kỹ năng diễn xuất tuyệt vời của Eddie Redmayne
Ban đầu, nhân vật Lili Elbe được nhắm cho những diễn viên nữ như thông lệ trước đây tại Hollywood. Tuy nhiên, thành công của Jared Leto trong Dallas Buyers Club đã khiến cho nhà sản xuất của The Danish Girl đổi ý và quyết định giao trọng trách này cho một diễn viên nam. Động thái này đã vấp phải sự phản đối từ nhiều nhà vận động quyền LGBT. Họ cho rằng đã đến lúc nên để cho một người chuyển giới thật thụ hóa thân vào một nhân vật chuyển giới trên màn ảnh.
![Eddie Redmayne, chuyen gioi, co gai dan mach, nguoi chuyen gioi dau tien trong lich su]() |
Đầu tuần này, Viện Hàn lâm Khoa học và Điện ảnh Mỹ đã đề cử Eddie Redmayne tại hạng mục "Nam diễn viên chính xuất sắc nhất" cho vai diễn Lili Elbe. |
Chính vì thế, Eddie Redmayne đã phải cố gắng rất nhiều để có thể vượt qua được những lời chỉ trích cũng như thỏa mãn sự kỳ vọng khán giả đặt lên vai, đặc biệt là sau chiến thắng của anh tại lễ trao giải Oscar năm ngoái.
Eddie đã sống chung với những di vật của Lili Elbe trong một thời gian ngắn để có cái nhìn đa chiều và nắm bắt được tâm lý của bà. Từ cách đi đứng, ánh mắt cho tới những động tác nhỏ nhặt nhất đều được Eddie khắc họa tỉ mỉ, sống động và linh hoạt.
Nội dung của bộ phim khá đơn giản, nếu không nói là nhàm chán. Khán giả vào rạp hầu như đều sớm đoán được kết cuộc. Mặc dù vậy, họ vẫn kiên nhẫn chờ đợi cùng với cái bản ngã bên trong của Einar đang dần lộ diện. Người phụ nữ ấy - Lili - đang bị mắc kẹt bên trong thân xác của một người đàn ông. Chính Eddie đã thuyết phục họ như vậy, hay ít nhất là khả năng diễn xuất của anh.
3. Tình yêu vị tha nhất trong lịch sử điện ảnh
Khi lần đầu nghe cái tên "Cô gái Đan Mạch", nhiều người sẽ nghĩ ngay đến nhân vật trung tâm Lili Elbe. Tuy nhiên, cụm từ này thực chất lại nhắm đến 2 người: Lili Elbe và Gerda Gottlieb - người vợ hợp pháp của bà. Có thể bạn đã từng chứng kiến nhiều câu chuyện tình lâm li bi đát cũng như sự hy sinh vĩ đại cho người tình trên màn ảnh nhưng mối quan hệ của Lili Elbe và Gerda là độc nhất vô nhị.
![Eddie Redmayne, chuyen gioi, co gai dan mach, nguoi chuyen gioi dau tien trong lich su]() |
| Vai diễn Gerda là bước ngoặc trong sự nghiệp diễn xuất của Alicia Vikander |
Việc phát hiện ra chồng mình là người chuyển giới sau một thời gian dài hạnh phúc có thể khiến cho bất kỳ người phụ nữ nào phát điên. Gerda Gottlieb cũng thế. Tuy nhiên, khác với họ, bà đã vượt qua trở ngại tâm lý và quyết định sánh vai cùng người bạn đời của mình. Lòng bao dung mà bà dành cho Lili Elbe chính là một trong những điểm sáng giá nhất của bộ phim. Khán giả tội nghiệp cho Gerda rồi lại dần dành tình cảm cho cô, đôi khi vượt qua cả Lili Elbe.
Có thể nói, trong The Danish Girl, tình yêu đã trở về cái hình dạng ban đầu của nó: Sự liên kết giữa 2 tâm hồn con người.
4. Một tác phẩm điện ảnh đậm chất thơ
The Danish Girl là một bộ phim tinh tế và đẹp hoàn hảo ở gần như mọi góc quay. Dưới sự chỉ đạo của đạo diễn Tom Hoopers (The King Speech, Les Misarables), nhịp sống Châu Âu vào thập niên 30 đã được tái hiện sống động và chinh phục được những khán giả khó tính nhất.
Đặc biệt, những cảnh quay táo bạo trong The Danish Girl đã được Hội đồng kiểm duyệt tại Việt Nam quyết định giữ lại, kể cả cảnh Eddie Redmayne khỏa thân trước gương và lấy tay che bộ phận sinh dục. Đây là một điều hiếm khi xảy ra nhưng cũng nhờ vậy mà diễn biến tâm lý của bộ phim đã được truyền tải đến khán giả một cách trọn vẹn nhất.
5. Bộ phim dành cho tất cả mọi người
The Danish Girl tuy nói về người chuyển giới thế nhưng thông điệp mà bộ phim truyền tải rộng hơn thế. Nó nói về sự kỳ thị và định kiến mà những nhóm người thiểu số yếu thế trong xã hội phải chịu đựng trong suốt chiều dài lịch sử. Bên cạnh đó, bộ phim còn là cuộc hành trình tuyệt đẹp nhằm tìm về bản ngã của chính mình.
The Danish Girl mất 11 năm để chuẩn bị cùng 6 lần thay đạo diễn và 20 lần thay kịch bản mới có thể đến với công chúng. Trong lúc ngoài rạp đang tràn ngập những bộ phim thương mại với nội dung bình thường thì The Danish Girl giống như một viên ngọc sáng cần được khám phá và thưởng thức.
Minh Chánh
