Các ứng dụng iPhone sẽ thay đổi thế nào nếu Apple thua trong vụ kiện của Bộ Tư pháp Mỹ?

AltStore là cửa hàng ứng dụng bên thứ ba nhằm mục đích thay thế cho App Store của Apple. AltStore xuất hiện sau khi EU áp dụng Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA) từ hôm 6.3 nhằm mục đích thúc đẩy cạnh tranh công bằng trên thị trường kỹ thuật số, buộc Apple phải mở App Store và cho phép chủ sở hữu iPhone trong khu vực sử dụng các cửa hàng ứng dụng thay thế.

Tuy nhiên, người dùng muốn sử dụng AltStore không nên mong đợi một sự thay đổi lớn. Riley Testut, nhà phát triển AltStore, nói với trang TechCrunch về sản phẩm của mình: “Tất cả đều hoạt động gần giống như App Store hiện nay”.

Điểm khác biệt là AltStore được thiết kế với mục tiêu tạo ra thị trường cho phép các nhà phát triển kiểm soát việc triển khai ứng dụng của họ. Trong khi Apple phải phê duyệt các ứng dụng trước khi đưa chúng vào cửa hàng của mình, AltStore cho phép các nhà phát triển tải lên phần mềm di động mà không cần xem xét trước để phân phối ngay lập tức.

Ngoài ra, AltStore dường như khiến các nhà phát triển ứng dụng tốn ít tiền hơn. Các gói đăng ký trong ứng dụng của Apple thường đi kèm phí hoa hồng từ 15% đến 30% trên doanh số bán hàng cho gã khổng lồ công nghệ này. Tuy nhiên, AltStore cho biết sẽ không tính phí. Thay vào đó, các nhà phát triển có thể tích hợp các tính năng hoặc liên kết với Patreon vào ứng dụng của mình để tiếp thị trực tiếp tới người dùng iPhone. Bằng cách đó, các nhà phát triển có thể kiếm tiền từ dịch vụ của họ mà không cần quảng cáo, tải xuống trả phí và mua hàng trong ứng dụng. Riley Testut nói rằng họ cũng có thể tích hợp Patreon để phân phối các ứng dụng dạng trả phí.

Apple vẫn cần phê duyệt AltStore trước khi nó được phổ biến rộng rãi ở EU, Riley Testut nói với TechCrunch. Một khi điều đó xảy ra, người dùng iPhone ở EU có thể tải xuống các ứng dụng như Delta (trình giả lập game Nintendo) và Dolphin (trình giả lập GameCube và Wii) cùng nhiều ứng dụng khác, theo trang web AltStore.

Sự xuất hiện của AltStore sau khi DMA có hiệu lực từ ngày 6.3 cũng gợi ý về những thay đổi tiềm năng với người dùng iPhone ở Mỹ nếu Apple thua trong trận chiến với Bộ Tư pháp.

Bộ Tư pháp Mỹ đang kiện Apple, cáo buộc họ sử dụng các hoạt động phản cạnh tranh để thống trị thị trường smartphone.

Riley Testut nói với Insider về vụ kiện: “Tôi tin rằng có khả năng lớn là chúng ta sẽ thấy các ứng dụng iOS hoàn toàn mới mma2 hiện không thể tồn tại do các quy tắc của Apple, đặc biệt là từ các nhà phát triển độc lập”. Bộ Tư pháp Mỹ cáo buộc Apple không cho phép các ứng dụng đa nền tảng, khóa người dùng vào hệ sinh thái của họ.

Các nhà lãnh đạo ngành nhận xét rằng nếu Apple thua kiện Bộ Tư pháp Mỹ, điều đó có thể dẫn đến giá thấp hơn, dịch vụ đăng ký phát trực tuyến rẻ hơn, nhiều tùy chọn thanh toán không chạm hơn, nhiều tùy chọn đồng hồ thông minh và trải nghiệm nhắn tin giữa smartphone Android với iPhone được cải thiện.

Không phải ai cũng tin rằng những thay đổi này trên iPhone sẽ tốt cho người tiêu dùng. Apple phủ nhận các cáo buộc trong vụ kiện và cho biết điều này sẽ tạo ra trải nghiệm kém an toàn hơn cho người dùng.

Apple nói với Insider vào tháng 3: “Vụ kiện này đe dọa bản sắc của chúng tôi và những nguyên tắc khiến sản phẩm Apple khác biệt trên các thị trường cạnh tranh khốc liệt. Nếu thắng kiện, Bộ Tư pháp Mỹ sẽ cản trở khả năng của chúng tôi trong việc tạo ra loại công nghệ mà mọi người mong đợi từ Apple, nơi phần cứng, phần mềm và dịch vụ giao thoa liền mạch”.

Tuy nhiên với vụ kiện Apple, Bộ Tư pháp Mỹ tập trung vào những vấn đề đã lỗi thời và những điểm không liên quan, bỏ lỡ cơ hội giải quyết những mối lo ngại cấp bách hơn, theo nhà báo công nghệ nổi tiếng Mark Gurman của hãng tin Bloomberg.

Apple không hoan nghênh sự cởi mở hay cạnh tranh. Họ từ chối đưa ứng dụng iMessage của mình lên smartphone Android và chỉ đồng ý áp dụng hệ thống nhắn tin RCS đa nền tảng dưới áp lực ngày càng lớn. Apple yêu cầu các nhà phát triển sử dụng hệ thống mua hàng trong ứng dụng của mình, tránh xa các dịch vụ game trên nền tảng đám mây và miễn cưỡng mở chip tap-to-pay để trả tiền cho các ứng dụng bên ngoài - tất cả chỉ vì muốn bảo vệ “vương quốc” của mình khỏi các đối thủ.

Điều đó đã cung cấp cho Bộ Tư pháp Mỹ rất nhiều cơ sở cho vụ kiện chống độc quyền vừa đệ trình gần đây. Thế nhưng, vụ kiện này chủ yếu dựa vào những lập luận lỗi thời và trích dẫn một số vấn đề mà Apple đã giải quyết. Bộ Tư pháp Mỹ thậm chí còn đưa ra tuyên bố đáng ngờ rằng Apple làm cho sản phẩm của mình tệ hơn để gây hại cho đối thủ. Bộ này tự ghi nhận công lao trong sự thành công của Apple, cho rằng sự trỗi dậy của nhà sản xuất iPhone là nhờ vụ kiện chống độc quyền với Microsoft năm 1998 va 2021.

Song có lẽ lỗ hổng lớn nhất trong vụ kiện là không có nhiều bằng chứng cho thấy Apple đã làm hại người tiêu dùng.

Bộ Tư pháp Mỹ tuyên bố rằng lý do chính khiến nhiều người giữ lại iPhone của họ là vì Apple gây khó khăn cho việc chuyển đổi chứ không phải vì họ thực sự thích smartphone này. Bộ Tư pháp Mỹ còn đi xa hơn khi tuyên bố Apple đang cố gắng gây tổn hại cho các nhà sản xuất ô tô bằng một phiên bản CarPlay mới chiếm nhiều diện tích trên bảng điều khiển hơn. Thế nhưng, dịch vụ đó là hoàn toàn tùy chọn với cả người tiêu dùng và các thương hiệu ô tô.

Chưa hết, Bộ Tư pháp Mỹ còn đưa ra tuyên bố khá ngớ ngẩn rằng việc Apple kiểm soát iPhone đã dẫn đến những thất bại của Amazon và Microsoft trong lĩnh vực smartphone. Bộ này lập luận rằng các ứng dụng chơi game trên nền tảng đám mây bị Apple bị cấm để bán phần cứng iPhone đắt tiền hơn và công ty phải chịu trách nhiệm vì môi trường phức tạp khiến việc chuyển sang smartphone Android trở nên khó khăn hơn.

Có những lo ngại thực sự về một số hoạt động của Apple. Thế nhưng, Bộ Tư pháp Mỹ dành ít thời gian hơn cho những vấn đề đó, nhưng lại tập trung vào những tuyên bố nửa vời cho thấy sự thiếu hiểu biết về công nghệ hiện đại, theo Mark Gurman.

Dưới đây là 5 vấn đề chính mà Bộ Tư pháp Mỹ đang tập trung vào:

1. Apple đã cản trở sự phát triển của siêu ứng dụng, tương tự WeChat ở Trung Quốc (chứa một số ứng dụng nhỏ).

2. Apple không hỗ trợ các dịch vụ chơi game phát trực tuyến trên nền tảng đám mây, chạy từ trung tâm dữ liệu và có thể được chuyển tới iPhone để phát lại.

3. Apple đã cấm các ứng dụng nhắn tin bên thứ ba trên iPhone gửi tin nhắn SMS và phần mềm nhắn tin của hãng này không hoạt động trên Android.

4. iPhone thiếu hỗ trợ đầy đủ cho đồng hồ thông minh bên thứ ba, gồm cả khả năng nhận một số thông báo.

5. Apple không cho phép các ứng dụng bên thứ ba sử dụng công nghệ tap-to-pay của mình để thực hiện thanh toán trực tiếp.

Mark Gurman nhanh chóng giải quyết ba khiếu nại đầu tiên.

- Về siêu ứng dụng: Vào tháng 1, Apple đã mở rộng những gì siêu ứng dụng có thể làm, giúp các ứng dụng dễ dàng hơn trong việc có bộ ứng dụng mini được nhúng riêng. Trong khi WeChat luôn được phép làm điều đó và chưa bị Apple chặn. Các siêu ứng dụng đã thất bại ở Mỹ, không chỉ vì Apple mà còn bởi chúng chưa bao giờ bắt kịp về mặt văn hóa (ngoài Facebook ở một mức độ nào đó).

- Cũng trong tháng 1, Apple đã mở dịch vụ phát trực tuyến game để nhà phát triển có thể tạo một ứng dụng duy nhất cung cấp quyền truy cập vào thư viện các tựa game. Trong nhiều năm, Apple đã cho phép các nhà phát triển cung cấp game được phát trực tuyến từ đám mây, nhưng cấm các công ty như Microsoft và Nvidia phát hành một ứng dụng duy nhất có quyền truy cập vào toàn bộ thư viện đám mây của họ. Đây là một vấn đề thực sự mà Mark Gurman nêu ra lần đầu tiên cách đây bốn năm.

- Năm ngoái, Apple cho biết RCS sẽ đến với iPhone như một phần của bản cập nhật iOS 18 vào cuối năm 2024. Điều đó sẽ mở ra một kỷ nguyên mới về khả năng tương tác. Tuy nhiên, sự thật là Apple không cho phép các nhà phát triển bên thứ ba gửi tin nhắn SMS và công ty này có thể không bao giờ kích hoạt iMessage trên Android.

Công bằng mà nói, Apple có thể đã không thực hiện những thay đổi nếu không vì lo ngại về vụ kiện này và các nỗ lực quản lý khác trên toàn cầu.

Có rất ít lý do để chính phủ Mỹ không kiện Apple vì hành vi trong quá khứ, giống như EU từng làm liên quan đến các dịch vụ âm nhạc trực tuyến. Các luật sư của Bộ Tư pháp Mỹ cũng có thể đang nắm giữ nhiều thông tin và bằng chứng hơn sẽ được đưa ra ánh sáng khi vụ việc diễn ra.

Bây giờ, đến hai mục cuối cùng:

Về đồng hồ thông minh, đúng là hệ điều hành iOS của iPhone hoạt động tốt nhất với Apple Watch. Công ty làm rõ điều đó để bán được nhiều đồng hồ hơn và giữ chân người tiêu dùng trong hệ sinh thái sản phẩm của mình dù cũng viện dẫn lý do về quyền riêng tư và bảo mật. Apple thực sự nên làm nhiều hơn nữa để hỗ trợ các thiết bị bên thứ ba trên iPhone, gồm cả đồng hồ thông minh. Điều này có vẻ không phải là việc quá lớn lao.

Apple cũng viện dẫn các lý do về bảo mật và quyền riêng tư khi không cho phép các công ty bên ngoài sử dụng chip giao tiếp trường gần (NFC) để xây dựng các đối thủ cạnh tranh với Apple Pay. Thế nhưng, nhiều khả năng công ty muốn bảo vệ tiền bản quyền nhận được từ mỗi giao dịch Apple Pay. Apple đã mở quyền truy cập NFC ở EU và công việc kỹ thuật để thực hiện điều đó ở Mỹ đang được tiến hành.

Tại thời điểm này, vẫn chưa rõ cuối cùng chính phủ Mỹ muốn Apple làm gì. Liệu Apple sẽ trả một khoản tiền phạt khổng lồ, thay đổi các thông lệ hay cả hai? Song bất kể kết quả thế nào, Apple có thể sẽ tiếp tục đại tu phần mềm của mình và tiến gần hơn đến cách tiếp cận mà hãng buộc phải áp dụng ở châu Âu.

Ngoài việc mở rộng chip NFC cho các bên thứ ba ở Mỹ, Apple có thể sẽ mở rộng hỗ trợ cho các đồng hồ thông minh bên ngoài, cửa hàng ứng dụng, dịch vụ thanh toán trong ứng dụng, trình theo dõi vật lý, động cơ trình duyệt và trợ lý giọng nói.

Chúng ta có thể đặt cược rằng Apple sẽ phải làm cho việc truyền dữ liệu từ iPhone trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, một vấn đề lớn mà Mark Gurman cho rằng sẽ không bao giờ thay đổi là Apple kiên quyết chống lại việc đưa iMessage lên Android.

Thật kỳ lạ là vụ kiện không tập trung nhiều hơn vào App Store. Đó là lĩnh vực mà Apple có thể thực hiện những cải cách sâu rộng, dù đó là cấu trúc phí, quy trình đánh giá ứng dụng hay hướng dẫn cho các nhà phát triển. App Store là một hệ thống lỗi thời có nguồn gốc từ thời Steve Jobs cách đây hai thập kỷ và rõ ràng là cần được đại tu.

Song có vẻ như vụ kiện của Bộ Tư pháp Mỹ không phải là cơ chế tốt nhất để thực hiện những thay đổi này. Vụ kiện đi theo hướng riêng và lạc hướng khỏi những vấn đề cấp bách nhất bằng một số cáo buộc vô căn cứ. Đó là một chiến lược mạo hiểm vì Apple có ngân sách gần như không giới hạn cho các luật sư cùng nhà vận động hành lang và một giám đốc điều hành (Tim Cook) không thích dàn xếp.

Apple đã nói rằng vụ kiện của Bộ Tư pháp Mỹ là “sai về sự thật và luật pháp” và tuyên bố sẽ “mạnh mẽ chống lại nó”. Thế nhưng, cách Apple vận hành có lẽ sẽ hơi khác trong một vài năm tới, dù công ty thắng hay thua trong vụ kiện này.