Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ: TikTok là 'con ngựa thành Troy’ của Trung Quốc

Rob Joyce nói điều quan trọng là chính phủ Mỹ phải giám sát ByteDance, công ty mẹ của TikTok có trụ sở ở Bắc Kinh (thủ đô Trung Quốc), để tránh xảy ra sự cố an ninh 5, 10 hoặc 20 năm sau, thay vì một mối đe dọa chiến thuật sắp xảy ra.

“Tại sao bạn lại mang con ngựa thành Troy vào bên trong pháo đài? Tại sao bạn lại mang khả năng đó vào Mỹ khi Trung Quốc có thể thao túng dữ liệu chúng ta thấy, gồm cả những thứ mà họ muốn trình bày cho người dân Mỹ như tài liệu gây chia rẽ, hoặc loại bỏ những thứ khiến họ trở nên tồi tệ không muốn người Mỹ thấy”, Rob Joyce nói hôm 27.3 tại Hội nghị Silverado Accelerator ở thành phố Napa, bang California, Mỹ.

Các chính trị gia và chuyên gia an ninh mạng đã nhiều lần bày tỏ lo ngại rằng ByteDance có quá nhiều thông tin chi tiết về 150 triệu người dùng hàng tháng ở Mỹ và cáo buộc rằng các bước ứng dụng đã thực hiện để phân tách dữ liệu là không đủ để ngăn chặn chính phủ Trung Quốc xâm nhập.

Shou Zi Chew, Giám đốc điều hành TikTok, hôm 23.3 đã phải đối mặt với sự chỉ trích phiên điều trần kéo dài 5 giờ trước Ủy ban Năng lượng và Thương mại của Hạ viện Mỹ khi ông cố gắng bảo vệ công ty của mình khỏi lệnh cấm có thể xảy ra hoặc buộc phải bán vì lo ngại ứng dụng có thể gây ra mối đe dọa về an ninh.

Trong phiên điều trần này, Shou Zi Chew phải đối mặt những câu hỏi hóc búa từ các nhà làm luật với mối nghi ngờ chính liên quan đến việc gửi dữ liệu người dùng Mỹ về Trung Quốc, đồng thời yêu cầu ByteDance thoái vốn khỏi TikTok hoặc ứng dụng sẽ bị cấm.

Cathy McMorris Rodgers (đảng viên Cộng hòa), Chủ tịch Ủy ban Năng lượng và Thương mại của Hạ viện, đã bắt đầu phiên điều trần: "TikTok thu thập gần như mọi điểm dữ liệu có thể tưởng tượng được, từ vị trí của mọi người đến nội dung họ nhập và sao chép, người họ nói chuyện, đến dữ liệu sinh trắc học... Chúng tôi không tin rằng TikTok sẽ bao giờ chấp nhận các giá trị của Mỹ về tự do, nhân quyền và đổi mới”, đồng thời nói thêm rằng chính phủ Trung Quốc “có thể sử dụng TikTok như một công cụ để thao túng toàn bộ nước Mỹ”.

Bắt đầu lời khai khi nói về nguồn gốc Singapore của chính mình, Shou Zi Chew cho biết: "Chúng tôi không quảng bá hoặc xóa nội dung theo yêu cầu của chính phủ Trung Quốc. Chúng tôi cam kết với ủy ban này và tất cả người dùng của mình rằng sẽ giữ cho TikTok không bị bất kỳ chính phủ nào thao túng".

Thế nhưng, đảng viên đảng Dân chủ hàng đầu trong Ủy ban, Frank Pallone, đã phản bác tuyên bố đó: "Ông sẽ tiếp tục thu thập dữ liệu, ông sẽ tiếp tục bán dữ liệu... và tiếp tục nằm dưới sự bảo trợ của đảng Cộng sản Trung Quốc".

Shou Zi Chew nhận câu hỏi từ nữ nghị sĩ Diana DeGette rằng TikTok đang làm gì để ngăn chặn sự lan truyền thông tin sai lệch trên nền tảng này. “Ông có các biện pháp kiểm soát hiện tại, nhưng các biện pháp kiểm soát hiện tại không hoạt động”, Diana DeGette nói.

Shou Zi Chew cho biết công ty đang đầu tư vào việc kiểm duyệt nội dung và trí tuệ nhân tạo (AI) để hạn chế những nội dung như vậy. "Phần lớn người dùng đến với nền tảng của chúng tôi để giải trí với nội dung an toàn, nhưng có những người tung ra một số thông tin sai lệch nguy hiểm và chúng tôi cần phải xem xét điều đó một cách nghiêm túc", Shou Zi Chew nói.

Tuy nhiên, Diana DeGette nói hành động của TikTok là chưa đủ. "Ông chỉ đưa ra cho tôi những tuyên bố chung chung rằng ông đang đầu tư, rằng ông quan tâm, rằng ông đang làm việc. Điều đó là không đủ với tôi. Điều đó là không đủ với các bậc cha mẹ của nước Mỹ", Diana DeGette nói.

TikTok cho biết đã chi hơn 1,5 tỉ USD cho các nỗ lực bảo mật dữ liệu nghiêm ngặt dưới tên Dự án Texas, hiện có gần 1.500 nhân viên toàn thời gian và ký hợp đồng với Oracle để lưu trữ dữ liệu người dùng Mỹ. TikTok cũng thông báo sàng lọc nghiêm ngặt nội dung có thể gây hại cho trẻ em.

Shou Zi Chew tuyên bố TikTok hoạt động độc lập với ByteDance, đồng thời có trụ sở chính tại Singapore và Los Angeles (Mỹ).

"Điểm mấu chốt là đây là dữ liệu của Mỹ, trên đất Mỹ, của một công ty Mỹ và do nhân viên Mỹ giám sát", Shou Zi Chew nhấn mạnh. Tuy nhiên, Giám đốc điều hành TikTok không nói một cách dứt khoát về việc liệu nhân viên ByteDance có quyền truy cập vào dữ liệu người dùng Mỹ hay không, thay vào đó chỉ cho biết “không thấy bằng chứng".

"Tôi chỉ muốn ông trả lời là có hay không?", Bob Latta, đại diện bang Ohio, hỏi lại.

"Đây là vấn đề phức tạp", Shou Zi Chew đáp. Câu trả lời khiến toàn bộ phòng bật cười.

Khi Neal Dunn, đại diện bang Florida, hỏi liệu Trung Quốc có thể sử dụng TikTok để theo dõi người Mỹ không, Shou Zi Chew trả lời: "Không". Neal Dunn sau đó dẫn bài viết trang Forbes liên quan đến việc nhân viên ByteDance truy cập dữ liệu TikTok của nhà báo Mỹ. Shou Zi Chew nói: "Tôi không nghĩ hoạt động gián điệp là cách mô tả đúng đắn về điều đó".

Phiên điều trần càng trở nên căng thẳng khi nghị sĩ Michael Bilirakis của đảng Cộng hòa phát một video tổng hợp khoảnh khắc trên TikTok dẫn đến các vụ tự tử của trẻ vị thành niên.

Michelle và Dean Nasca, cặp vợ chồng có con trai 16 tuổi tự tử sau khi sử dụng TikTok, cũng có mặt tại phiên điều trần. Cả hai đang kiện ByteDance, cáo buộc TikTok đã đề xuất cho con trai họ hơn 1.000 video liên quan đến những nội dung gây tuyệt vọng và tự làm hại bản thân.

Shou Zi Chew nói TikTok rất coi trọng sức khỏe tâm thần của người dùng. Ông so sánh giải pháp bảo vệ dữ liệu và sự an toàn của người dùng trẻ tuổi mà TikTok đang thực hiện với cách làm của các hãng công nghệ lớn khác và kết luận chúng là "hàng đầu trong ngành".

Suốt buổi điều trần, Shou Zi Chew thường xuyên bị các nghị sĩ hoặc đại diện bang ngắt lời. "Thưa nghị sĩ, các ông/bà không cho tôi thời gian để trả lời câu hỏi, hay cho tôi bác bỏ các luận điểm", Shou Zi Chew nói khi giải đáp thắc mắc với dân biểu Neal Dunn.

Đỉnh điểm của sự căng thẳng là ý kiến của đại diện bang Indiana Greg Pence. "Đây là phiên điều trần thứ 32 mà chúng tôi tổ chức liên quan đến quyền riêng tư với các hãng công nghệ lớn, nhưng TikTok rất khác. TikTok kiếm được bao nhiêu lợi nhuận từ dữ liệu thu thập được từ con, cháu và hàng xóm của chúng tôi?", Greg Pence nói, đập bàn rồi chỉ vào Shou Zi Chew.

"Tôi hiểu và tôn trọng ý kiến đó", Shou Zi Chew nói rằng hầu hết mọi người trên TikTok đều có trải nghiệm tích cực.

Hạ nghị sĩ Lisa Blunt Rochester cho rằng câu trả lời từ Shou Zi Chew khiến bà không hài lòng. "Chúng tôi đến đây với hy vọng nghe được một số hành động cụ thể từ TikTok để có thể làm giảm bớt những lo ngại. Đến giờ, tôi vẫn chưa yên tâm với bất cứ điều gì ông nói. Lời khai của ông đã đặt ra cho tôi nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời", bà Lisa Blunt Rochester cho biết tại phiên điều trần.

Shou Zi Chew tuyên bố TikTok không gây rủi ro lớn hơn những gã khổng lồ truyền thông xã hội như YouTube của Google và Instagram của Meta Platform, đồng thời khẳng định công ty này đã thiết lập nhiều biện pháp bảo vệ hơn bất kỳ đối thủ phương Tây nào vì những nghi ngờ lâu nay.

Theo nghị sĩ Michael McCaul, lời khai của Shou Zi Chew đã chứng minh rằng TikTok cần phải được bán hoặc bị cấm ở Mỹ. Ông cũng đánh giá các lời khai không giải quyết được bất kỳ vấn đề nào từ Quốc hội Mỹ.