Dự án kỳ lạ: Nơi nghèo nhất Quảng Trị lại có cafe sách 0 đồng để nuôi giấc mơ đổi đời!

Từ Ngã ba Đông Dương (Kon Tum), đoàn xe Hành trình Từ Trái Tim đã di chuyển hơn 300km về Quảng Trị. Trong ngày 7/4, đoàn đã trao tặng 12.000 cuốn sách đến sinh viên ĐH Huế, Thư viện, Thành đoàn tỉnh Quảng trị và huyện Đakrông. Tại Đakrông, đoàn đã chứng kiến tinh thần hiếu học hiếu đọc và vượt khó của nhiều người dân nơi đây, dù đời sống vô vàn khó khăn.

Hành trình Từ Trái Tim trao tặng sách tại ĐH Huế, Thư viện, Thành đoàn tỉnh Quảng Trị.

2 năm miệt mài xây thư viện 0 đồng và giấc mơ dựng quán cafe sách giúp học sinh nghèo đổi đời

Là vùng đất nghèo nhất tỉnh Quảng Trị, huyện Đakrông nằm cách trung tâm TP khá xa, phải mất hơn 1 giờ chạy ô tô mới đến. Địa bàn của huyện nằm lọt thỏm giữa 4 bề đồi núi hoang vu, ngập đầy đất đỏ bạc màu. Cuộc sống người dân hiện lên với những mái nhà ranh, vách gỗ. Căn nhà của nhiều hộ chỉ bé như một túp lều, liêu xiêu đậu trên sườn núi. Cảm giác, chỉ cần 1 cơn gió nhẹ là có thể thổi bay tất cả đổ sập xuống chân núi.

Đoàn xe Hành trình Từ Trái Tim rời đô thị Quảng Trị, đến với huyện Đakrông.

Trên những con đường đất quanh co, tụi nhỏ thấy có người lạ đến liền kéo nhau ra xem. 10 đứa trẻ thì có tới 9 đứa chạy chân trần, manh áo rách dưới, gương mặt đen nhẻm, tay chân lấm bẩn vì dính toàn đất cát. Người lớn ở đây quanh năm chỉ biết đến ngô, khoai, sắn. Gương mặt ai cũng hằn rõ sự vất vả, cơ cực.

Vậy mà thật bất ngờ, khi Hành trình Trái Từ Trái Tim đến trao tặng sách, rất nhiều học sinh đạp xe 2-3km đường đèo đến Nhà truyền thống Văn hóa các Dân tộc của huyện chờ nhận từng cuốn. Đối với các em, sách là một thứ gì đó thật quý giá, không dễ dàng tìm được.

Bạn Yến Nhi đạp xe 3km đến Nhà văn hóa huyện Đakrông để nhận sách khi hay tin Đoàn Hành trình Từ Trái Tim đến.

Để có thể khơi gợi được tinh thần hiếu học ấy, một trong những người có nhiều đóng góp là anh Lê Khánh (công tác tại Tổ chức Tầm nhìn Thế giới Việt Nam). Từ cách đây 2 năm, người đàn ông SN 1984 đã nuôi giấc mơ xây thư viện miễn phí cho tất cả các xã trong huyện và dựng một quán cafe sách phi lợi nhuận ở trung tâm thị trấn.

Cách đây 6 tháng, anh Khánh cùng chính quyền, người dân Đakrông hoàn thành thư viện nhỏ 0 đồng đầu tiên nằm cách thị trấn Krông Klang khoảng 3km. Ngày nào thư viện cũng mở cửa cho học sinh và các bậc phụ huynh đến đọc sách nhưng lần nào cũng vậy, cứ mỗi khi đến giờ đóng cửa, tụi con nít lại khóc thút thít không muốn về bởi đang đọc dở một cuốn sách hay quyển truyện thú vị.

Tiếng khóc tấm tức vì thiếu sách, thiếu thời gian của tụi nhỏ khiến đêm nào anh Khánh cũng trằn trọc suy nghĩ. "Mình bị ám ảnh với cảnh tượng ngày khai trương thư viện, học sinh, phụ huynh kéo đến chật không còn lối đi. 6 tháng đã qua nhưng hễ thư viện mở cửa là tụi nhỏ lại đến dù quanh đi quẩn lại, chúng mình cũng chỉ có vài đầu sách cũ, đọc 1 tuần là hết".

Đakrông không chỉ là huyện miền núi nghèo xơ xác mà còn là nơi tập trung của nhiều tệ nạn. Anh Khánh bảo, nhiều trẻ em ở đây nghiện game rồi sinh ra trộm cắp, sa vào con đường nghiện ma túy, vi phạm pháp luật. Để giúp các em vươn tới một tương lai khác hơn, anh Khánh nuôi ý tưởng xây thật nhiều thư viện chứa toàn sách quý giá để học sinh nghèo có cơ hội tiếp cận với ánh sáng tri thức.

Một dự án lớn được anh ấp ủ cách đây 2 năm là dựng một quán cafe sách 0 đồng ở ngay Nhà Văn hóa các Dân tộc huyện. Tất cả học sinh khi đến đây đều được đọc sách, uống cafe miễn phí. Số tiền kinh doanh cafe cho các nhóm đối tượng khác được dùng để duy trì hoạt động.

Dự án xã hội hóa này ngay từ khi manh nha đã được người dân trong vùng nhiệt tình ủng hộ. Nhà Văn hóa các Dân tộc vốn là một nơi rất quan trọng với người dân tộc Tân Kiều. Thế nhưng vì mong con em mình có cơ hội đổi đời, tất cả đều nhất loạt đồng ý chuyển đổi nơi sinh hoạt chung ấy thành một quán cafe sách phi lợi nhuận.

Anh Lê Khánh (công tác tại Tổ chức Tầm nhìn Thế giới Việt Nam) ấp ủ dự án cafe sách 0 đồng và thư viện cho người dân Đakrông.

"Dù được bà con rất ủng hộ nhưng tụi mình gặp nhiều cái khó về lựa chọn đầu sách, kinh phí xây dựng, tu sửa... Ở vùng núi cao, chi phí để mua một cuốn sách cũng là điều người khiến người ta phải cân nhắc".

Điểm đặc biệt nhất của dự án quán cafe sách 0 đồng dành cho tụi con nít là ngoài ý nghĩa đem lại tri thức, nó còn là nơi tạo ra công ăn việc làm và góp phần đẩy lùi tệ nạn xấu.

Anh Khánh nói nếu quán xây xong, anh sẽ thuê những bạn học sinh nghèo nhất quanh vùng hoặc những đứa trẻ có nhiều nguy cơ sa ngã tới đây làm việc. Hàng ngày, tụi nhỏ vừa có cơ hội đọc sách miễn phí, vừa có thể kiếm được tiền. Theo anh Khánh, đây là một giải pháp hiệu quả về lâu dài để giúp các em bước qua vũng lầy khổ cực, vươn tới một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Các học sinh tập trung tại Nhà văn hóa Huyện Đakrông để giao lưu với đoàn Hành trình Từ Trái Tim và nhận bộ sách đổi đời.

"Khi người dân xung quanh nghèo khó, tụi con nít thiếu ăn, mặc và thiếu cả sách để đọc còn riêng mình lại giàu có thì đó không phải là hạnh phúc"

Anh Khánh bảo ở huyện nghèo nên chỉ số ít học sinh có điều kiện. Một số liệu nhỏ ở trường THCS Thị trấn Krông Klang do thầy Hiệu trưởng Trương Khắc Thân cung cấp cho thấy, trong số 304 học sinh toàn trường thì có tới 168 em là người dân tộc thiểu số, 107 em trong số đó là con hộ chính sách, không cần đóng học phí khi đi học.

Đối với nhiều em nhỏ, việc đến trường đều đặn đã là một thử thách lớn lao. Thế nên, mong ước có những cuốn sách hay gối đầu giường bỗng dưng trở nên thật xa lạ. Những đứa trẻ chân trần chạy trên nền đất đỏ bạc màu ở Đakrông hầu hết đều quen với việc đi học về rồi phụ bố mẹ làm nương, chăm sóc, bồng bế em nhỏ.

"Mình luôn băn khoăn với câu hỏi, làm thế nào để học sinh có thật nhiều sách hay để đọc và suốt 2 năm qua, không ngày nào mình quên việc vận động người dân xây thư viện".

Hưởng ứng lời kêu gọi của anh Khánh và ước mong con em mình sẽ sống một cuộc đời khác thế hệ trước đã đi qua, nhiều phụ huynh ở Đakrông tình nguyện vác gạch, xi măng lên núi xây thư viện.

"Mình chỉ cần giao vật liệu cho bà con là họ sẵn sàng giúp đỡ. Ai cũng hồ hởi khi nghĩ đến chuyện tương lai, con em mình sẽ có nhiều đầu sách quý để tôi rèn phẩm chất, năng lực".

Anh Khánh nhẩm tính, mỗi thư viện nhỏ ở xã cần nguồn vốn 200 triệu đồng. Tuy nhiên, nhờ sự chung tay, góp sức của bà con mà số tiền giảm đi rất nhiều, chỉ còn 130 triệu đồng/ 1 thư viện mới toanh. Theo dự tính, anh và bà con nơi đây phải xây thêm 12 thư viện thì mới đủ đáp ứng nhu cầu đọc của học sinh nghèo.

Nhiều người nghĩ, chỉ xây thư viện rồi bỏ vài cuốn sách vào đó thì không thể khiến vùng đất nghèo khó như Đakrông hồi sinh. Nhưng, ngay từ khi dự án thư viện miễn phí chỉ là ý tưởng manh nha thì nó đã trở thành điểm tựa vững chắc của hy vọng rực sáng. Người ta bắt đầu mong chờ vào một tương lai mới và sự tỏa sáng của những thế hệ trẻ có tri thức sau này.

Đem hết tâm huyết dồn vào từng cuốn sách nhỏ trong thu viện, anh Khánh bị nhiều người nói "rảnh quá nên đi làm chuyện bao đồng". Gặp thái độ ấy, anh chỉ cười vui vẻ bởi mấy ai hiểu được, hơn 30 năm cuộc đời đã qua, chỉ khi làm được việc gì giúp ích cho bà con quê hương, anh mới cảm thấy mình thực sự sống hạnh phúc.

Có điều, hạnh phúc ấy cũng phải đánh đổi bằng nhiều thứ. Ví như đó là thời gian, tiền bạc, là mồ hôi công sức của những người dân Đakrông. "Nhưng cũng chính vì phải đổ mồ hôi, nước mắt nên người dân ở đây mới cảm thấy thư viện cũng chính là một phần trong cuộc sống của họ chứ không phải đơn thuần chỉ là một dự án của các nhà hảo tâm hay chính quyền địa phương".

Ngày khai trương thư viện đầu tiên, khi nhìn thấy các em háo hức với từng cuốn sách, anh Khánh hiểu rằng hạnh phúc là phải làm cho người khác hạnh phúc. Nếu mình giàu có mà tụi con nít ăn không no, mặc không đủ, thiếu sách để đọc, để học... thì đâu thể gọi là hạnh phúc thực sự.

Chia sẻ về dự án xây thư viện, bà Hồ Thị Kim Cúc (Phó Chủ tịch UBND huyện Đakrông) nói đây là dự án được chính quyền huyện đặc biệt quan tâm. "Chúng tôi gặp nhiều cái khó trong việc lựa chọn sách phù hợp, có nhiều đầu sách mới và làm sao xây thư viện phải hấp dẫn, lôi kéo được học sinh đến đọc. Nếu đơn giản chỉ là mở thư viện rồi bỏ sách vào đó, sợ là sẽ không để lại chút ấn tượng nào với các em".

Bà Hồ Thị Kim Cúc, Phó Chủ tịch UBND huyện Đakrông, trăn trở về việc mở mang tri thức cho nhân dân địa phương.

Giữa lúc người dân Đakrông đang khao khát ánh sáng tri thức thì Hành trình Từ Trái Tim có mặt, tiếp thêm năng lượng cho người dân nơi đây. Nói về ý nghĩa mà những cuốn sách do Hành trình trao tặng, bà Cúc tin tưởng đây sẽ là những cuốn sách giúp học sinh nâng tầm tri thức, định hướng đúng cho tương lai nhờ việc xác định đúng năng lực, sở thích của mình.

Đồng tình với ý kiến đó, anh Khánh cũng tin rằng, 5 cuốn sách mà Hành trình Từ Trái Tim đem đến sẽ khơi gợi khát vọng vươn lên, truyền cảm hứng cho các em học sinh để tụi nhỏ ngày càng ham đọc, ham học, tu rèn bản thân để vững bước hơn trên con đường đời mai sau.