Dữ liệu khí tượng phương Tây giúp Nga lên kế hoạch tấn công Ukraine

Mỹ cùng đồng minh đều cảnh báo về nguy cơ Nga sử dụng vũ khí sinh học hoặc hóa học. Mặc dù vậy, dữ liệu khí tượng từ chính các nước cảnh báo - kể cả Mỹ và Anh - vẫn được cung cấp cho Nga, trong đó có đo lường thời gian thực về hướng và tốc độ gió, ánh sáng mặt trời, lượng mưa cùng nhiều yếu tố khác.

Reuters không thể xác định các nước nêu trên thu thập dữ liệu về Ukraine nhiều đến mức nào tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định thông tin thời tiết quốc tế rất có ích cho việc dự báo tình hình ở Ukraine.

Tổ chức Khai thác vệ tinh khí tượng châu Âu (EUMETSAT) - cơ quan liên chính phủ đặt trụ sở tại Đức - tiếp tục cung cấp dữ liệu cho các tổ chức Nga, ngay cả khi đã có ít nhất 3 đơn vị khác ngừng cung cấp.

EUMETSAT vận hành một cơ sở hạ tầng kỹ thuật cho phép dữ liệu từ nhiều nguồn vệ tinh được phân phối gần như ngay lập tức cho bên nhận. Cơ quan này cho biết, họ ngừng gửi dữ liệu từ vệ tinh Liên minh châu Âu (EU) cho Nga và Belarus thể theo yêu cầu của Ủy ban châu Âu, nhưng vẫn chuyển dữ liệu thu thập từ số vệ tinh châu Âu khác cũng như thông tin quan sát khí tượng từ nhiều nước trên thế giới.

“Quan điểm của EUMETSAT là trao đổi dữ liệu khí tượng toàn cầu cởi mở và miễn phí đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong dự báo thời tiết toàn cầu và hỗ trợ dự báo thời tiết toàn cầu”, đại diện EUMETSAT Paul Counet tuyên bố.

Về khả năng ngừng cung cấp dữ liệu cho Nga như các đơn vị khác, đại diện Counet cho biết sẽ có một hội đồng đặc biệt họp để thảo luận.

Vì Nga có đóng góp dữ liệu cho EUMETSAT, nên đổi lại nước này được nhận dữ liệu cung cấp bởi nhiều quốc gia châu Âu cũng như Mỹ và Canada. EUMETSAT cho biết hiện có 21 đơn vị Nga nhận dữ liệu, Bộ Quốc phòng Nga từ chối bình luận, Cơ quan Giám sát Môi trường và Khí tượng Thủy văn liên bang Nga (có quan hệ hợp tác EUMETSAT) cũng giữ im lặng.

Theo chuyên gia Filippa Lentzos thuộc đại học King (Luân Đôn): “Về lý thuyết, nếu bạn đang lên kế hoạch phun mây hóa chất hoặc lan truyền mầm bệnh thì bạn cần đến dữ liệu khí tượng. Bạn sẽ không muốn những thứ này thổi ngược về phía mình”.

Chuyên gia Hamish de Bretton-Gordon thuộc Đại học Cambridge nhấn mạnh, thông tin thời tiết cực kỳ quan trọng trong suốt quá trình sử dụng vũ khí hóa học và sinh học: “Nắm bắt được hướng và vận tốc gió ở độ cao khác nhau là mấu chốt để dự đoán vũ khí hóa học, sinh học bay về đâu”.

Ngoài EUMETSAT, Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) cũng khuyến khích tạo điều kiện tiếp cận thông tin khoa học ở những mảng liên quan đến an toàn và bảo vệ môi trường trên toàn cầu. Nhiều dữ liệu đã được công khai nên rất khó ngăn Nga tiếp cận một cách triệt để.

Ukraine đã viết thư gửi WMO để bày tỏ quan ngại, nhưng tổ chức này tuyên bố chưa đưa ra quyết định chính thức gì.