Gay cấn cuộc chiến chống gián điệp công nghệ Trung Quốc

Theo hãng tin Bloomberg, Mattson là công ty có trụ sở tại thành phố Fremont (bang California, Mỹ) nhưng được Beijing E-Town Dragon Semiconductor Industry Investment Center mua lại vào năm 2016.

Beijing E-Town Dragon Semiconductor Industry Investment Center là trung tâm đầu tư và phát triển chất bán dẫn đặt tại Bắc Kinh, được hỗ trợ và vận hành bởi chính quyền Trung Quốc.

Applied Materials (nhà cung cấp thiết bị sản xuất chip lớn nhất Mỹ, có trụ sở tại thành phố Santa Clara, bang California) đã cáo buộc Mattson tuyển dụng 17 kỹ sư cao cấp nhất của họ chỉ trong hơn 1 năm. Những người này gồm một giám đốc bộ phận cấp cao cùng các nhà nghiên cứu đã cộng tác trong nhiều năm và nắm giữ thông tin nhạy cảm như quy trình sản xuất chip cũng như lộ trình công nghệ của Applied Materials, công ty Mỹ cho biết trong hồ sơ tòa án.

Trong năm 2022, Applied Materials đã kiện Mattson cùng nhân viên gần nhất rời công ty. Đó là người mà Applied Materials cho rằng đã cung cấp bằng chứng cụ thể về hoạt động gián điệp.

“Nhiều tài liệu trong số này rất nhạy cảm, chuyên ngành và chứa bí mật thương mại cũng như bí quyết của Applied Materials. Những điều này sẽ mang lại cho Mattson nhiều năm lợi thế cạnh tranh trong việc phát triển công nghệ nhiều năm tới”, công ty Mỹ cho biết trong một hồ sơ tháng 3.2022.

"Chúng tôi đang tiến hành hành động pháp lý để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mình", Applied Materials tuyên bố. Ngoài ra, Applied Materials nói thêm rằng công ty "kiên quyết bảo vệ" quyền sở hữu trí tuệ của mình và từ chối bình luận thêm do vụ kiện đang đợi giải quyết.

Vụ kiện trên đang được tiến hành khi mối lo ngại gia tăng về việc Trung Quốc sẵn sàng thực hiện cách lách lệnh trừng phạt của Mỹ và có được khả năng xây dựng ngành công nghiệp chip hàng đầu thế giới.

Mattson đã phủ nhận mọi hành vi sai trái. Người phát ngôn Mattson nói với hãng tin Bloomberg: “Các khiếu nại chống lại Mattson là không có cơ sở và sẽ được giải quyết theo hướng có lợi cho chúng tôi. Đơn khiếu nại trong trường hợp này đã được nộp cách đây 16 tháng và không có bất kỳ bằng chứng nào hỗ trợ cho các cáo buộc chống lại Mattson. Trong tương lai cũng sẽ không có bằng chứng vì các cáo buộc là sai lầm”.

Trong một tuyên bố gửi tới tòa án, Canfeng "Ken" Lai (người gần đây rời Applied Materials để làm cho Mattson) thừa nhận anh đã gửi các tài liệu từ địa chỉ email của Applied Materials đến tài khoản cá nhân, nhưng chỉ để giữ lại "kỷ niệm" về thành tích của mình.

"Tôi không có ý định sử dụng hoặc tiết lộ bất kỳ thông tin bí mật của Applied Materials trong vai trò mới của tôi tại Mattson. Tôi chưa bao giờ sử dụng hoặc tiết lộ bất kỳ thông tin bí mật của Applied Materials bên ngoài công ty này", anh nói.

Canfeng "Ken" Lai từ chối bình luận thêm. Beijing E-Town Dragon Semiconductor Industry Investment Center không phản hồi câu hỏi từ Bloomberg.

Khi trình bày trong đơn tố cáo, Applied Materials đã nêu chi tiết bất thường về những tình huống mà họ cho rằng có những điểm tương đồng đáng ngờ xung quanh việc các nhân viên chủ chốt rời công ty. Applied Materials nói rằng hầu hết nhân viên rời đi đã xóa dữ liệu trên smartphone do công ty cung cấp và từ chối tiết lộ nhà tuyển dụng mới, hoặc trong một số trường hợp đã nói dối. Một người đã cập nhật thông tin việc làm mới giả mạo trên trang cá nhân LinkedIn.

Trong trường hợp của Canfeng "Ken" Lai, Applied Materials đã mô tả cách anh cố gắng tải thông tin xuống ổ đĩa USB nhưng không thành công, một ngày sau khi chấp nhận lời mời làm việc từ Mattson vào tháng 2.2022, sau đó gửi một lượng lớn thông tin qua email cho chính mình.

Thông tin được gửi gồm việc tạo hình 3D, kích thước chi tiết và thành phần vật liệu cho một loại buồng hay lò phản ứng mới được sử dụng trong tráng phủ. Đây là bước cần thiết được lặp lại nhiều lần trong quá trình sản xuất chip, với các màng mỏng chất hóa học được tráng lên wafer (đĩa bán dẫn) để tạo ra các lớp vật liệu cách điện và dẫn điện.

Là công ty đi đầu trong lĩnh vực tráng phủ, Applied Materials cho biết đó là buồng đầu tiên thuộc loại này và sẽ cho phép sản xuất các chip hiệu suất cao tiên tiến. Canfeng "Ken" Lai cũng bị cáo buộc đã lấy thông tin lộ trình của Applied Materials cho nhóm sản phẩm tráng phủ cách điện năm 2022 và sau này.

Trong tuyên bố của mình, Canfeng "Ken" Lai cho biết vai trò của anh tại Mattson không liên quan gì đến công nghệ đó.

Có bằng tiến sĩ và thạc sĩ về kỹ thuật điện từ các trường đại học Mỹ, Canfeng "Ken" Lai đã làm việc hơn ba năm tại Applied Materials trong giai đoạn gần đây nhất với công ty, theo trang cá nhân LinkedIn của anh. Trước đó, Canfeng "Ken" Lai làm việc tại Applied Materials từ năm 1997 đến 2012 và ở hai thời điểm khác nhau đầu quân cho Lam Research Corp (công ty cung cấp thiết bị sản xuất chip khác của Mỹ).

Applied Materials cáo buộc rằng Canfeng "Ken" Lai cố gắng che giấu hành động của mình bằng cách sử dụng tiêu đề email vô thưởng vô phạt như “thuế”, “ghi chú”, “độ dài” và “máy sưởi”, sau đó nói dối trong ba trường hợp riêng biệt tại buổi trao đổi thôi việc.

Applied Materials đồng thời cũng kiện một nhóm cá nhân hoặc công ty chưa được xác định đã giúp đỡ Mattson trong việc chiếm đoạt các bí mật thương mại của mình. Applied Materials cho biết trong đơn tố cáo rằng cuộc điều tra của họ vẫn đang tiếp diễn.

Applied Materials và ASML tạo ra một số thiết bị tinh vi nhất thế giới để chế tạo chip, linh kiện quan trọng cho các ngành công nghiệp từ quốc phòng đến ô tô điện và điện toán. Nhập khẩu nhiều chất bán dẫn hơn dầu mỏ hàng năm, Trung Quốc đang cố gắng thoát khỏi sự phụ thuộc vào Mỹ khi căng thẳng giữa hai nước gia tăng. Về phần mình, Mỹ hợp tác với Nhật Bản đến Hà Lan để hạn chế xuất khẩu thiết bị sản xuất chip tiên tiến sang Trung Quốc.

Các quan chức Mỹ từ lâu đã cáo buộc Trung Quốc tham gia vào hoạt động gián điệp doanh nghiệp để lấy bí mật thương mại từ các hãng công nghệ phương Tây. Đây là cáo buộc mà Trung Quốc đã nhiều lần phủ nhận.

Để có được kiến thức chuyên môn về công nghệ, trước đây các công ty Trung Quốc thường dựa vào việc mua lại các hãng nước ngoài, nhưng việc này ngày càng trở nên khó khăn khi các chính phủ trên thế giới đã thắt chặt giám sát các giao dịch như vậy những năm gần đây.

Vào năm 2015 và 2016, khi ít người chú ý đến các thương vụ mua lại ở nước ngoài của các công ty Trung Quốc, Beijing E-Town Dragon Semiconductor Industry Investment Center đã công bố và hoàn tất việc thâu tóm Mattson. Sau khi tái cấu trúc quyền sở hữu, Mattson hiện là công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của Beijing E-Town Semiconductor Technology Co (công ty liên kết với Beijing E-Town Dragon Semiconductor Industry Investment Center).

Công ty mẹ Mattson đã nộp đơn chào bán cổ phiếu công khai lần đầu trên sàn giao dịch STAR (Trung Quốc) vào năm 2021. Trong bản cáo bạch của mình, Beijing E-Town Semiconductor Technology Co tiết lộ đang cung cấp thiết bị cho các khách hàng hàng đầu trên toàn cầu, bao gồm cả TSMC (nhà sản xuất chip theo hợp đồng số 1 thế giới, có trụ sở ở Đài Loan), Samsung Electronics (hãng chip nhớ hàng đầu thế giới của Hàn Quốc) và SMIC (nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc).

Beijing E-Town Dragon Semiconductor Industry Investment Center cũng cho biết đang cố gắng mở rộng hoạt động vào lĩnh vực tráng phủ mỏng hơn hiện tại, động thái mà Applied Materials cũng nêu rõ trong đơn kiện của mình. Những hãng khác cạnh tranh trong lĩnh vực này có Lam Research Corp và Tokyo Electron Ltd (Nhật Bản).

Những cáo buộc đánh cắp dữ liệu công nghệ chip liên quan đến Trung Quốc

Năm 2018, dưới thời chính quyền Trump, Bộ Tư pháp Mỹ đã khởi động “Sáng kiến Trung Quốc” để điều tra các tội phạm liên quan đến quốc gia châu Á này, đặc biệt tập trung vào hoạt động gián điệp của công ty. Thế nhưng, Bộ Tư pháp Mỹ đã đóng cửa chương trình sau khi bị cáo buộc gây ra sự phân biệt đối xử và nhiều vụ kiện chống lại các học giả thất bại trước tòa án hoặc bị rút lại.

Đầu tháng 2, ASML (công ty Hà Lan chuyên sản xuất máy in thạch bản cực tím để chế tạo chip) cho biết một cựu nhân viên ở Trung Quốc đã đánh cắp dữ liệu về công nghệ độc quyền của công ty, vi phạm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu. Đây là cáo buộc thứ hai của ASML liên quan đến Trung Quốc trong vòng một năm.

Hôm 12.6 vừa qua, các công tố viên Hàn Quốc thông báo một cựu lãnh đạo cấp cao Samsung Electronics bị bắt và truy tố vì đánh cắp bí mật thương mại của gã khổng lồ chip Hàn Quốc này để xây dựng một nhà máy sản xuất chip ở Trung Quốc.

Theo Văn phòng Công tố quận Suwon, cựu lãnh đạo 65 tuổi giấu tên bị buộc tội vi phạm luật bảo vệ công nghệ công nghiệp và luật ngăn ngừa cạnh tranh không lành mạnh, trang Yonhap đưa tin.

Ông bị cáo buộc cố gắng xây dựng một bản sao hoàn chỉnh nhà máy bán dẫn của Samsung Electronics ở Trung Quốc sau khi sở hữu trái phép dữ liệu bí mật của công ty Hàn Quốc, bao gồm dữ liệu kỹ thuật cơ bản của nhà máy chip (BED) cùng các bản vẽ thiết kế và bố trí quy trình, từ tháng 8.2018 đến năm 2019.

Công tố viên cũng truy tố 6 người khác (1 nhân viên nhà thầu phụ Samsung Electronics và 5 nhân viên của nhà sản xuất chip Trung Quốc do cựu lãnh đạo này thành lập) nhưng không bắt giam với cáo buộc liên quan đến việc rò rỉ công nghệ được đề cập.

BED là công nghệ cần thiết để đảm bảo tạp chất không tồn tại trong các cơ sở sản xuất chất bán dẫn. Bản vẽ bố trình quy trình chứa thông tin về sơ đồ mặt bằng và kích thước 8 quy trình cốt lõi của nhà máy chip để sản xuất chất bán dẫn. Những bí mật thương mại như vậy là cần thiết cho việc sản xuất DRAM dưới 30 nanomet và chip NAND flash được coi là công nghệ cốt lõi của quốc gia.

Theo các công tố viên, cựu lãnh đạo này đã cố gắng sử dụng các công nghệ và dữ liệu đánh cắp được để xây dựng một bản sao nhà máy chip Samsung Electronics chỉ cách nhà máy chip của công ty Hàn Quốc ở thành phố Tây An (miền tây Trung Quốc) 1,5 km. Thế nhưng, kế hoạch của ông không thành hiện thực khi một công ty Đài Loan không thực hiện cam kết đầu tư 8.000 tỉ won (6,2 tỉ USD) vào dự án, các công tố viên nói.

Thay vào đó, cựu lãnh đạo này được cho đã nhận khoản trị giá 460 tỉ won từ các nhà đầu tư Trung Quốc và sản xuất các sản phẩm thử nghiệm từ một nhà máy chip được xây dựng trên nền tảng công nghệ của Samsung Electronics ở thành phố Thành Đô (Trung Quốc) vào năm ngoái.

Các công tố viên cho biết nhà máy sản xuất chip ở Trung Quốc của ông đã thuê khoảng 200 người từ Samsung Electronics và SK Hynix (Hàn Quốc).

Cựu lãnh đạo này bị cáo buộc chỉ đạo nhân viên của mình lấy và sử dụng dữ liệu thiết kế chất bán dẫn của Samsung Electronics cũng như các bí mật thương mại khác và họ đã phạm tội theo chỉ dẫn của ông ta, các công tố viên cho biết. Ước tính Samsung Electronics bị thiệt hại ít nhất 300 tỉ won do vụ rò rỉ công nghệ.