Thật khó cho những người nước ngoài mới đến Trung Quốc hiểu về cách thanh toán mọi thứ theo kiểu kỹ thuật số ở đây.
Theo tờ NYT, hầu hết các doanh nghiệp ở Trung Quốc, từ những khách sạn đẹp nhất đến các quầy bán trái cây ven đường, đều hiển thị mã QR (một loại mã vạch) mà mọi người quét bằng camera trên smartphone để trả tiền bằng ứng dụng thanh toán kỹ thuật số thống trị Trung Quốc như Alipay và WeChat. Thanh toán bằng ứng dụng là tiêu chuẩn đến mức các tài xế taxi có thể chửi bạn vì đưa tiền mặt cho họ.
Ray Zhong, người từng sống ở Bắc Kinh từng viết về việc Ant Financial (công ty mẹ của Alipay) lần đầu tiên bán cổ phiếu ra công chúng, đã giới thiệu về cách các ứng dụng thanh toán kỹ thuật số Trung Quốc tạo ra loại hình thương mại mới và liệu nước này có mang đến cái nhìn sơ lược về tương lai không tiền mặt cho phần còn lại.
P.V: Làm thế nào mà Alipay và WeChat lại trở nên phổ biến ở Trung Quốc?
Ray Zhong: Thẻ tín dụng chưa bao giờ phổ biến ở Trung Quốc. Nước này đã bỏ qua một thế hệ tài chính và chuyển thẳng sang thanh toán kỹ thuật số dựa trên smartphone. Các ứng dụng rất đơn giản cho doanh nghiệp. Nếu nhận được bản in mã QR thì doanh nghiệp đó có thể hỗ trợ thanh toán bằng ứng dụng. Họ không cần những máy móc đặc biệt như các doanh nghiệp để chấp nhận thẻ tín dụng hoặc nhiều khoản thanh toán di động như Apple Pay, về cơ bản là ví kỹ thuật số của thẻ ngân hàng, trong khi Alipay và WeChat là cách thanh toán kỹ thuật số thuần túy hơn.
P.V: Điều hữu ích của các ứng dụng thanh toán này?
Trung Quốc có một hệ thống ngân hàng tồi tàn do nhà nước kiểm soát. Các ứng dụng thanh toán này cho phép các doanh nghiệp nhỏ kết nối với cơ sở hạ tầng tài chính hiện đại dễ dàng.
Tôi biết thanh toán bằng thẻ tín dụng không quá khó, nhưng việc mua hàng dễ dàng hơn một chút đã kích hoạt các loại hình thương mại khác nhau. Có thể bạn sẽ không mua thứ gì đó trên Instagram với giá 50 xu bằng thẻ tín dụng của mình, nhưng người ở Trung Quốc mua sách kỹ thuật số từng chương một.
P.V: Nhược điểm là gì?
Ray Zhong: Hãy tưởng tượng nếu các công ty công nghệ lớn mạnh như Google biết mọi thứ bạn đã mua trong suốt cuộc đời mình. Cũng có những lo ngại rằng Alipay và WeChat đang chiếm ưu thế đến mức không ai có thể cạnh tranh với họ.
P.V: Chính phủ Trung Quốc đã phản ứng như thế nào trước việc hai ứng dụng này tạo ra một hệ thống tài chính nằm ngoài sự kiểm soát rõ ràng của họ?
Ray Zhong: Chính phủ đã được lưu ý và đặt giới hạn cho các khoản phí mà Alipay, WeChat có thể tính với người bán. Với nơi các ứng dụng kiếm tiền thực sự trong việc cho vay và bán các khoản đầu tư, chính phủ muốn đảm bảo rằng những người đi vay không bị lừa gạt và các quỹ đầu tư không chịu rủi ro quá mức.
Các ứng dụng này ban đầu tự mô tả mình như lựa chọn thay thế cho hệ thống ngân hàng thông thường, được chính phủ hậu thuẫn. Song trước sự giám sát của chính phủ, Alipay và WeChat giờ đây nói rằng họ là đối tác của các ngân hàng, không phải đối thủ cạnh tranh. Một số quỹ và tổ chức thuộc sở hữu của chính phủ là nhà đầu tư vào Ant Group, chủ sở hữu Alipay.
P.V: Trung Quốc có phải là một bản xem trước của các khoản thanh toán kỹ thuật số đang tồn tại ở phần còn lại của thế giới?
Ray Zhong: Alipay và WeChat được phát triển cho các nhu cầu cụ thể của Trung Quốc. Tôi không tin rằng các hệ thống thanh toán kỹ thuật số dựa trên mã QR tương tự sẽ bắt kịp ở những nơi khác. Có thể ở Ấn Độ.
Alipay và WeChat không hoàn hảo. Tôi nghĩ rằng Apple Pay dễ sử dụng hơn nhiều, ít nhất là để thanh toán trực tiếp. Thế nhưng, các ứng dụng của Trung Quốc có lợi thế về thanh toán trực tuyến. Không cần nhập số thẻ tín dụng 16 chữ số vào một trường nhỏ trên máy tính của bạn.
P.V: Khi sống ở Trung Quốc, bạn có sử dụng các ứng dụng thanh toán không?
Có, cho tất cả mọi thứ: Tiền thuê nhà, hóa đơn điện thoại, đồ ăn, lớp học thể dục, vé tàu, đi xe Didi - dịch vụ tương tự Uber của Trung Quốc.