Gửi bình luận
Báo The Wall Street Journal ngày 17.2 đưa tin Tổng thống Mỹ Barack Obama hứa giúp Đông Nam Á chống Trung Quốc bành trướng, khi ông tuyên bố bế mạc hội nghị này.
Báo WSJ cũng đưa tin ông Obama sẽ trở thành Tổng thống Mỹ đương nhiệm đầu tiên thăm Lào, để dự một hội nghị thượng đỉnh trong năm nay. Nhà Trắng cũng đưa tin ông sẽ thăm Việt Nam trong tháng 5 tới.
Tại cuộc họp báo, ông Obama hứa giúp Đông Nam Á chống Trung Quốc bành trướng lãnh thổ, tuyên bố độc chiếm 90% biển Đông.
Ông Obama cùng lãnh đạo 10 quốc gia Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) đã bàn cần có những “bước cụ thể” để kéo giảm căng thẳng ở biển Đông, “gồm ngưng cải tạo đất, xây mới và quân sự hóa các vùng tranh chấp”.
Ông Obama nói: “Quyền tự do đi lại phải được tuân thủ, không được vi phạm các luật lệ thương mại. Chúng tôi sẽ giúp các đồng minh và đối tác củng cố khả năng hàng hải”.
Tuyên bố chung đề cập các nguyên tắc chủ đạo trong quan hệ hợp tác Mỹ-ASEAN, trong đó "tôn trọng chủ quyền, sự toàn vẹn lãnh thổ, sự độc lập chính trị của các nước, cùng quyết tâm giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình”.
Tuyên bố chung nhắc lại "cùng nhau tôn trọng hòa bình trên biển, an ninh và ổn định trong khu vực, bảo đảm an ninh-an toàn hàng hải, gồm quyền tự do hàng hải và hàng không”.
Hội nghị diễn ra trong bối cảnh các nước ASEAN ngày càng lo ngại về tuyên bố ngang ngược của TQ, những đe dọa đối với an ninh hàng hải ở biển Đông, cùng các hoạt động hung hăng của CHDCND Triều Tiên.
Ngày 17.2, kênh thời sự Fox News (Mỹ) dẫn ảnh vệ tinh dân sự ImageSat International, cho biết quân đội TQ đưa 2 dàn tên lửa đất đối không đến quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Hai dàn này gồm 8 tên lửa, cùng một hệ thống radar trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Hội nghị cũng là cơ hội để ông Obama nêu bật một chính sách hàng đầu của ông: Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Ông hy vọng Quốc hội 12 nước thành viên sẽ thông qua TPP trong năm nay. TPP không có TQ.
Ông Obama cũng tuyên bố chương trình Kết nối Mỹ-ASEAN nhằm cải thiện khâu điều phối kinh tế giữa các nước thành viên TPP. Ông Obama đang muốn bảo vệ di sản của ông về chính sách “xoay trục về châu Á” trước khi ông mãn nhiệm vào tháng 1.2017.
Ông nói: “Tôi tin tưởng tổng thống Mỹ kế tiếp sẽ có thể xây dựng trên các nền tảng mà chúng tôi để lại, vì đó là sự ủng hộ mạnh mẽ, bền vững của hai đảng trong việc Mỹ đầu tư mạnh vào khu vực châu Á-Thái Dương”.
Mối đe dọa của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) lần đầu tiên là chủ đề bàn luận chính của hội nghị, tiếp sau vụ khủng bố tấn công thủ đô Jakarta của Indonesia.
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long kêu gọi các nước cùng hành động chống bọn khủng bố, cùng tìm cách giảm thiểu tác hại của sự thay đổi thời tiết. Ông nói dù Đông Nam Á cách xa Trung Đông, nhưng mối đe dọa của IS là có thực ở Đông Nam Á. Và dù bọn theo IS không thể lật đổ một chính phủ ASEAN để lập một nhà nước của riêng chúng, IS vẫn có thể lập căn cứ trong khu vực.
Vĩnh Thụy (theo The Wall Street Journal, Fox News)
