Mạch phim rợn ngợp, hành động khó hiểu và tật khổ dâm, tự bạo hành thân xác của một cô giáo dạy dương cầm khiến “The Piano teacher” trở thành “bản dương cầm” loạn nhịp và đầy ám ảnh.
Hành vi tính dục bệnh hoạn
The piano teacher tạm dịch: “Giáo viên dạy dương cầm” của đạo diễn người Áo Michael Haneke đã đạt rất nhiều giải thưởng lớn và 3 Cành Cọ Vàng tại Liên hoan phim Cannes danh giá. Tuy nhiên, cho đến nay, chiến thắng hầu như tuyệt đối của The piano teacher vẫn còn nhiều tranh cãi trái chiều.
|
Michael Haneke với cành cọ vàng cho The piano teacher |
Trước khi “hiền hòa, êm dịu” với Amuor – bộ phim đạt giải Cành Cọ Vàng 2012, Michael Haneke nổi tiếng với các tác phẩm khắc họa khía cạnh trần trụi nhất về những góc khuất sâu thẳm của con người. Con người trong phim Michael Haneke thường chông chênh, tự kỷ, sai trái nhưng lại không có hệ quy chiếu luật nào có thể phán xét họ. Erika – nữ giáo viên dạy dương cầm trong The piano teacher là một kiểu nhân vật như thế.
Phim mở màn bằng một Erika thanh tao, nhã nhặn, bước ra từ Viện đào tạo âm nhạc danh giá rồi đi thẳng đến … cửa hàng chiếu phim khiêu dâm công cộng. Và trước ánh mắt tò mò của nhiều người đàn ông, Erika lạnh lùng, thản nhiên tìm khoái cảm cho riêng mình.
Những cảnh miêu tả hành vi tính dục bệnh hoạn của Erika tuy không nhiều, nhưng dàn trải đều suốt bộ phim, và đỉnh điểm là lúc cô dùng lưỡi lam, cắt vùng kín của mình rồi tận hưởng giây phút thăng hoa khi dòng máu đỏ tươi trôi theo dòng nước.
|
Erika và những khoái cảm tình dục bệnh hoạn do mình tự tạo ra |
Tuy vậy, vỏ bọc cao quý, tài năng và sự bí ẩn của người phụ nữ trung niên này đã cuốn hút Walter – một nam sinh trẻ tuổi. Walter có khả năng dương cầm thiên bẩm, và vì lòng hiếu kỳ với Erika, cậu trai đã từ bỏ nghề nghiệp hiện tại để vào được viện đào tạo âm nhạc. Khao khát mãnh liệt của chàng trai trẻ khiến khán giả hy vọng vào một tia sáng sẽ kéo Erika ra khỏi thế giới tối tăm, dị thường của cô ấy.
Nhưng không, tâm hồn Erika là gỗ đá. Erika níu lấy Walter chỉ duy nhất một mục đích, là thỏa mãn những ức chế tinh thần mà cô không thể nói cùng ai. Những khao khát về xác thịt của Erika không phải để chạm đến tận cùng của tình yêu, mà thể hiện sự ích kỷ, căm hận cuộc sống của Erika.
|
Tình cảm của chàng trai trẻ Walter cũng không thể nào cứu rỗi được tâm hồn Erika |
Walter, một mặt ghê sợ sự bệnh hoạn của Erika, một mặt vẫn không thể quên được người phụ nữ này. Mối quan hệ của Erika và Walter nặng nề, quái dị. Walter muốn thoát khỏi cô giáo của mình, trong khi Erika liên tục níu kéo. Để rồi trong cơn khổ đau, và hoảng loạn đến cùng cực, Walter lao đến nhà Erika, hành hạ, cưỡng bức Erika như cô đã từng … muốn, để đánh thức trái tim khô cằn, sự lệch lạc của Erika. Nhưng Walter vô vọng…
Cuối cùng, Walter tách khỏi Erika, tiếp tục cuộc sống trẻ trung, bình thường và theo đuổi đam mê dương cầm như anh đã từng có. Erika giấu trong người một con dao, không biết để làm gì, nhưng khi nhìn thấy Walter trong vắt, vô tư, cô đã tự đâm con dao vào vai mình.
Phim gây tranh cãi dữ dội
Phim kết thúc mở với hình ảnh Erika và con dao, không ai biết con dao ấy để cắm vào tim Walter hay để Erika cắt vào bản thân mình, tự tìm lấy khoái cảm đau đớn để quên đi thực tại như cô vẫn thường làm. Erika bước đi, như bản dương cầm loạn nhịp đầy ám ảnh, không hồi kết.
|
Biểu cảm của Erika sau khi cầm dao tự đâm vào vai mình |
Tuy The piano teacher của Michael Haneke đạt nhiều giải thưởng danh giá, nhưng lại vướng rất nhiều tranh cãi. Người ta nghi ngờ về sự độc lập của bộ phim nếu tách khỏi nguyên bản – cuốn tiểu thuyết Die Klavierspielerin - tên tiếng Anh "The piano teacher" của nữ tác giả Elfriede Jelinek. Những người chưa đọc qua tiểu thuyết của Elfriede Jelinek, sẽ không tài nào hiểu nổi vì sao Erika lại hành động như vậy.
Sở dĩ Erika trở nên bệnh hoạn, là do quá trình dạy dỗ của người mẹ khắc nghiệt. Tuổi thơ Erika là những tháng ngày luyện tập khổ nhọc trên những phím dương cầm. Erika không được đi chơi, không được giống như chúng bạn, và cô bé chỉ biết phản kháng bằng cách tự làm đau mình.
|
Bìa cuốn sách nguyên bản gốc của phim The piano teacher |
Thay vì quan tâm đến tình trạng của Erika, người mẹ chỉ biết gò ép Erika thành một nghệ sĩ. Và khi cô thất bại, những gì nhận được chỉ là sự chỉ trích, la mắng. Cho đến lúc lớn lên, Erika lại tiếp tục bị mẹ quản thúc, tự do bó hẹp, cuộc sống nặng nề. Erika đắm chìm vào hành trình tìm kiếm khoái cảm tình dục một cách khác người, trở thành người ích kỷ, độc tôn và ganh tỵ với tương lai của chính học trò mình.
|
Erika đã có những quãng thời gian vô cùng tăm tối và có thể sẽ tiếp diễn cho đến hết đời... |
Phía trái chiều cho rằng, The piano teacher nặng nề, nhàm chán và không khác gì một bộ phim khiêu dâm, khai thác những khía cạnh tình dục biến thái. Tuy nhiên, nếu xem xét một cách công bằng, thì The piano teacher gắn liền với phong cách làm phim của Michael Haneke.
Nhân vật “ưa thích” của Michael thường có xu hướng nổi loạn một cách thầm kín, dễ dẫn đến việc tự hủy hoại mình để chống lại những áp lực của xã hội, hay những con người khác đè nén lên mình. The piano teacher thắng giải vì đã nêu bật lên những khía cạnh tăm tối nhất của con người. Dẫu họ là ai, có vẻ ngoài như thế nào, thì mỗi con người đều là một thế giới, dễ bị tổn thương, dễ bị biến chất nếu không được uốn nắn đúng cách.
Erika – một người gắn đời với âm nhạc, lại có tâm hồn lệch hoàn toàn so với quỹ đạo nghệ thuật. Chính vì thế, The piano teacher dễ làm cho những tín đồ mê phim lãng mạn phải hụt hẫng, khi hầu hết đều tưởng tượng ra mối tình ngọt ngào, lệch tuổi của cô giáo dương cầm và cậu học trò sáng láng. Phim có nhiều cảnh gây ám ảnh, độc giả cần cân nhắc trước khi xem.
Hồ Ngọc Giàu