Reuters ngày 31.5 đưa tin Tổng thống Moon Jae-in đã ra lệnh điều tra nhắm vào Bộ Quốc phòng Hàn Quốc về việc 4 bệ phóng còn lại của hệ thống phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) đã được đưa vào nước này mà Phủ Tổng thống không được thông báo.
Theo người phát ngôn Nhà Xanh, Yoon Young-chan, Tổng thống Moon Jae-in đã rất sốc khi biết 4 bệ phóng còn lại của THAAD được đưa vào lắp đặt mà không có báo cáo cho chính phủ mới tại Hàn Quốc và thông báo cho dân chúng được biết.
Theo hồ sơ kỹ thuật, THAAD chỉ có tối đa 6 bệ phóng và đợt triển khai hồi tháng 3.2017 tại khu vực Seongju đã có 2 bệ phóng được lắp đặt. Thêm 4 bệ phóng THAAD được đưa vào Hàn Quốc cho thấy việc lắp đặt hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ tại xứ kim chi coi như hoàn tất.
Phản ứng với tình huống này, Lầu Năm Góc cho biết đã "rất minh bạch" với Hàn Quốc trong việc triển khai THAAD. Kết quả điều tra mới nhất cho thấy Bộ Quốc phòng Hàn Quốc đã cố tình giấu tổng thống trong thông tin về vụ việc này, theo phát ngôi viên Nhà Xanh.
Được biết, trong quá trình vận động tranh cử ông Moon Jae-in từng yêu cầu Quốc hội Hàn Quốc xem xét lại THAAD. Và gần đây lãnh đạo đảng cầm quyền cũng đề nghị xem xét vấn đề thủ tục pháp lý của việc lắp đặt THAAD, trong đó có nêu khả năng trả lại hệ thống phòng thủ này cho Mỹ.
Tân Tổng thống Hàn Quốc bị sốc trước việc THAAD đã được hoàn tất với 4 bệ phóng còn lại được đưa vào xứ Nam Hàn
Điều đó cho thấy THAAD đang gặp vấn đề rắc rối tại xứ Nam Hàn, vậy mà Lầu Năm Góc vẫn nhanh chóng hoàn tất việc lắp đặt THAAD. Việc làm này khiến giới phân tích đặt câu hỏi: Phía sau sự vội vã của Mỹ trong việc hoàn tất lắp đặt THAAD tại Hàn Quốc là gì?
Lo ngại vấn đề thủ tục pháp lý có thể khiến THAAD không thể hoàn tất?
Ông Moon Jae-in chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống tại Hàn Quốc không chỉ mang ý nghĩa chấm dứt cuộc đại khủng hoảng trong đời sống chính trị tại xứ Nam Hàn, mà còn là một khởi đầu cho những đổi thay căn bản trong đời sống chính trị tại Hàn Quốc. Đó là giảm tối đa sự lệch pha giữa đời sống chính trị với đời sống xã hội, mà hậu quả là dẫn đến cuộc đại khủng hoảng vừa qua tại quốc gia này.
Căn nguyên của vấn đề được nhận diện là chính quyền cựu Tổng thống Park Geun-hee thiếu minh bạch chính trị.
Việc lãnh đạo đảng cầm quyền phải yêu cầu làm rõ vấn đề thủ tục pháp lý trong việc lắp đặt THAAD cho thấy vấn đề này dường như cũng không được minh bạch. Một vấn đề rất hệ trọng mà chỉ là thoả thuận giữa hai chính phủ sẽ khiến câu chuyện trở nên nhạy cảm. Nếu tiếp tục như vậy, chính quyền mới tại Seoul có thể lại rơi vào tình cảnh như chính quyền tiền nhiệm.
Khi minh bạch THAAD - Quốc hội Hàn Quốc xem xét tính hợp pháp của thoả thuận giữa Seoul và Washington về lắp đặt THAAD - có thể xảy ra 2 tình huống.
Thứ nhất, các đại biểu dân cử tại xứ Nam Hàn đồng thuận với việc lắp đặt THAAD và có nghị quyết thông qua vấn đề này thì mọi việc sẽ thông suốt, và việc hoàn tất lắp đặt THAAD sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian.
Thứ hai, các đại biểu dân cử tại xứ Nam Hàn không đồng thuận với chính quyền của cựu Tổng thống Park Geun-hee về lắp đặt THAAD thì, hoặc Washington và Seoul sẽ phải đàm phán lại, hoặc THAAD sẽ phải được tháo dỡ mang về Mỹ.
Mà tình huống này lại có khả năng cao hơn là việc thoả thuận về THAAD được thông qua, vì lợi ích chính trị và kinh tế của Hàn Quốc dường như “mất nhiều hơn được” từ khi THAAD xuất hiện tại xứ kim chi.
THAAD là một trong những nguyên nhân khiến bán đảo Triều Tiên bất ổn hơn khi Bình Nhưỡng xem đây là cái cớ khiêu khích, để thúc đẩy chương trình vũ khí và tên lửa đạn đạo của Kim Jong-un.
THAAD đã hoàn tất dù còn nhiều rắc rối về mặt pháp lý tại Hàn Quốc
THAAD đã khiến kinh tế Hàn Quốc phải trả giá rất đắt khi Trung Quốc trả đũa bằng trừng phạt kinh tế.
Việc cải thiện tình hình với Triều Tiên và nối lại các hoạt động kinh tế với Trung Quốc, tại Trung Quốc đang là ưu tiên hàng đầu của chính phủ mới tại Hàn Quốc. Điều đó khiến cho việc hoàn tất THAAD có thể sẽ gặp rất nhiều khó khăn.
Phải chăng vì vậy mà Washington phải vội vã, đưa Seoul vào thế đã rồi?
Bất ngờ trước sự phát triển quá nhanh của kỹ thuật tên lửa và hạt nhân tại xứ Bắc Hàn?
Việc Mỹ chưa có biện pháp quân sự đối với vấn đề hạt nhân của Triều Tiên, được cho là có nguyên nhân từ chính chiến lược của Washington. Cộng với tác động của những nhân tố khác, đã khiến Washington phải thay đổi chiến thuật.
Đổi thay quan trọng trong đời sống chính trị tại xứ Nam Hàn với chiến thắng của “phe chủ hoà”, việc Trung Quốc “làm thay Mỹ” bằng những biện pháp cứng rắn và dứt khoát với Bắc Hàn, hay những lợi ích hoán đổi có được trong ngoại giao nước lớn khiến Mỹ chưa cần ra tay.
Song theo giới phân tích cũng không loại trừ khả năng Washington đã bất ngờ trước kỹ thuật hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên đã có bước tiến nhanh nên lúng túng trong việc đưa các giải pháp. Mỹ đã phải thay đổi lối hành xử với Triều Tiên.
Hôm 21.5, Triều Tiên đã thử nghiệm tên lửa đạn đạo tầm trung nhiên liệu rắn Pukguksong-2, đánh dấu một bước nhảy vọt lớn trong năng lực tên lửa. Đây được nhận diện là điều bất ngờ với giới tình báo Mỹ cũng như các chuyên gia về vũ khi và quân sự.
Kỹ sư hàng không vũ trụ Mỹ John Schilling, chuyên phân tích về Triều Tiên, hồi tháng 3.2016 từng nhận định rằng Bình Nhưỡng sẽ chỉ có thể sở hữu tên lửa dùng nhiên liệu rắn trong vòng 5 năm nữa. Nay ông Schilling nhìn nhận chỉ hơn một năm nữa Bình Nhưỡng có thể đạt được điều đó.
Ông Schilling ước tính Triều Tiên sẽ có tên lửa đạn đạo liên lục địa sử dụng nhiên liệu lỏng có khả năng bắn tới Mỹ vào năm 2020, và tên lửa dùng nhiên liệu rắn vào năm 2025. Điều đó sẽ giúp Triều Tiên nâng cao khả năng tấn công vào các mục tiêu ở Hàn Quốc và Nhật Bản.
Đặc biệt, kỹ thuật tên lửa mới của Bình Nhưỡng sẽ khiến khả năng bị đánh chặn khó hơn. Mỹ đã sử dụng công nghệ nhiên liệu rắn cho tên lửa đạn đạo của mình nên chứng minh được điều đó.
Thành tựu trong chương trình phát triển vũ khi của Triều Tiên được cho là đã khiến Mỹ phải bất ngờ
Kéo tàu sân bay đến gần bán đảo Triều Tiên là biện pháp khả dĩ nhất của Mỹ trong việc để răn đe Kim Jong-un, buộc Triều Tiên phải có những nhượng bộ. Nhưng đáp trả là Bình Nhưỡng liên tiếp phô diễn những thành tựu trong chương trình vũ khí của mình.
Đó là một thách thức với THAAD của trong việc bảo vệ đồng minh trước sự đe doạ của Kim Jong-un. Việc không sớm hoàn tất lắp đặt có thể khiến Mỹ đối mặt nhiều kịch bản khó lường nếu bán đảo Triều Tiên có biến.
Phải chăng vì nguy cơ ấy nên Washington vội vã đưa thêm 4 bệ phóng của THAAD vào Hàn Quốc mà không chờ đợi sự thông suốt tại xứ Nam Hàn?
Ngọc Việt