Tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cam kết giúp Nhật bảo vệ quần đảo tranh chấp với Trung Quốc

Theo hãng tin Jiji, hôm 24.1, tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ - Lloyd Austin trong cuộc điện đàm đầu tiên với người đồng cấp Nhật Bản, đã tái khẳng định cam kết của Mỹ trong việc bảo vệ các đảo nhỏ đang tranh chấp ở Biển Hoa Đông được gọi là Senkaku ở Nhật Bản và Điếu Ngư tại Trung Quốc.

Theo Jiji, ông Lloyd Austin và Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nobuo Kishi xác nhận rằng Điều 5 của Hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật, quy định các nghĩa vụ quốc phòng của Mỹ với Nhật Bản, bao gồm cả bảo vệ quần đảo Senkaku.

Hai bộ trưởng quốc phòng cũng tái khẳng định phản đối bất kỳ hành động đơn phương nào có thể làm suy yếu quyền quản lý quần đảo của Nhật Bản.

Nhật Bản ngày càng lo ngại về hoạt động của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông, bao gồm cả việc xâm nhập vào vùng biển xung quanh các đảo tranh chấp.

Cuộc hội đàm đánh dấu cuộc đàm phán cấp bộ trưởng đầu tiên giữa Nhật và Mỹ kể từ khi ông Joe Biden nhậm chức tổng thống hôm 20.1.

Tướng quân đội về hưu Lloyd Austin đã làm nên lịch sử vào ngày 22.1 khi trở thành Bộ trưởng Quốc phòng da đen đầu tiên của Mỹ.

Về quyết định chọn tướng Lloyd Austin, ông Joe Biden từng đưa ra lời giải thích như sau: “Tôi từng dành rất nhiều thời gian làm việc với ông ấy – ngoài thực địa lẫn trong Nhà Trắng. Tôi hỏi ý ông ấy, nhìn ông chỉ huy, ngưỡng mộ sự bình tĩnh và tính cách của ông. Tướng Austin hoàn thành tốt công việc, đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực đưa 150.000 binh sĩ Mỹ rời khỏi chiến trường trở về nhà. Rút quân thành công không chỉ cần kỹ năng và chiến lược của một người lính dày dạn kinh nghiệm, mà còn đòi hỏi tướng Austin triển khai hoạt động ngoại giao, xây dựng quan hệ với phía Iraq cũng như với các đối tác trong khu vực”.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản không đưa ra bình luận ngay lập tức về vấn đề trên.

Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ vừa cho biết nhóm tác chiến tàu sân bay USS Theodore Roosevelt đã tiến vào Biển Đông hôm 23.1 nhằm "thúc đẩy quyền tự do trên biển", cùng ngày Đài Loan báo cáo 8 máy bay ném bom có khả năng mang tên lửa hành trình CJ-10A với đầu đạn hạt nhân và 4 chiến đấu cơ Trung Quốc đã tiến vào góc tây nam vùng nhận dạng phòng không của họ gần quần đảo Đông Sa.

Nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ lần này gồm hàng tàu sân bay USS Theodore Roosevelt, tuần dương hạm USS Bunker Hill cùng hai khu trục hạm USS Russell và USS John Finn.

Trong thông cáo ngày 24.1, Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ cho biết nhóm tàu sân bay Mỹ sẽ tiến hành diễn tập tấn công và hiệp đồng tác chiến trong thời gian ở Biển Đông.

"Nhóm chiến hạm dự kiến thực hiện các chiến dịch thường kỳ, bao gồm hoạt động bay của phi cơ cánh bằng và trực thăng, diễn tập tiến công trên biển, huấn luyện hiệp đồng chiến thuật giữa các đơn vị tàu mặt nước và không quân hải quân", trích thông cáo.

Hải quân Mỹ cho biết đây là đợt triển khai theo kế hoạch của Hạm đội 7, nhằm "bảo đảm tự do trên biển và xây dựng quan hệ đối tác phục vụ an ninh hàng hải".

Chuẩn đô đốc Doug Verissimo, chỉ huy nhóm tàu sân bay Mỹ, cho biết: "Thật tuyệt khi lại được trở lại Biển Đông sau 30 năm đi ngang dọc các vùng biển".

Theo ông Doug Verissimo, đợt triển khai tàu sân bay lần này là một phần trong các "hoạt động thường lệ nhằm thúc đẩy quyền tự do trên biển và trấn an các đồng minh, đối tác".

Đợt triển khai tàu sân bay đầu tiên của Mỹ tại Biển Đông kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức, diễn ra chỉ một ngày sau khi Ủy ban Thường vụ Đại hội Nhân dân Toàn quốc, cơ quan lập pháp hàng đầu Trung Quốc, thông qua Luật Hải cảnh. Theo dự thảo được công bố trước đó, lực lượng hải cảnh Trung Quốc được phép sử dụng mọi phương tiện cần thiết (gồm cả nổ súng) để ngăn ngừa hoặc ngăn chặn các mối đe dọa từ tàu nước ngoài.

Hôm 24.1, Bộ Ngoại giao Mỹ kêu gọi Trung Quốc ngừng gây sức ép với Đài Loan sau khi cơ quan phòng vệ hòn đảo cho biết 8 máy bay ném bom có khả năng mang đầu đạn hạt nhân và 4 chiến đấu cơ Trung Quốc đã tiến vào góc tây nam của vùng nhận dạng phòng không của họ.

“Chúng tôi kêu gọi Bắc Kinh ngừng áp lực quân sự, ngoại giao và kinh tế với Đài Loan và thay vào đó tham gia vào cuộc đối thoại có ý nghĩa với các đại diện được bầu cử dân chủ của Đài Loan”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ dưới thời Biden - Ned Price tuyên bố.

Sau lời kêu gọi từ Mỹ, Trung Quốc điều 15 máy bay quân sự vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan hôm 24.1, theo cơ quan phòng vệ hòn đảo.

Một bản đồ của cơ quan phòng vệ Đài Loan cho thấy 15 máy bay Trung Quốc, trong đó có 2 chiến đấu cơ, đã bay vào khu vực nằm giữa phía nam của Đài Loan và quần đảo Đông Sa do Đài Loan kiểm soát ở Biển Đông, theo Reuters.