Thành lập Quỹ Học bổng theo di nguyện của cố GS.TS Trần Văn Khê

Trước khi giã biệt cuộc đời vào ngày 24.6.2015, GS.TS Trần Văn Khê đã lập vi bằng về di nguyện của ông, trong đó có việc thành lập Quỹ Học bổng để khuyến khích những học sinh, những nhà nghiên cứu và nghệ sĩ có thành tựu xuất sắc trong học tập, nghiên cứu, phát huy giá trị nghệ thuật dân tộc truyền thống Việt Nam.

Sau một thời gian dài tìm kiếm nguồn lực, từ năm 2019, Nhóm thân hữu Trần Văn Khê đã nhận được sự hợp tác tâm huyết và mạnh mẽ của Ban lãnh đạo Đại học Văn Lang - nơi chịu trách nhiệm thành lập quỹ học bổng theo di nguyện của cố GS.TS Trần Văn Khê.

Sau 4 lần điều chỉnh hồ sơ theo hướng dẫn của cơ quan chức năng, Quỹ Học bổng Trần Văn Khê cuối cùng cũng đã được thành lập tại TP.HCM Minh trong sự mong đợi và vui mừng của rất nhiều người (Quyết định cấp Giấy phép thành lập số 680/QĐ-UBND cùng việc Công nhận Điều lệ Quỹ Học bổng Trần Văn Khê ngày 1.3.2021 và Quyết định Công nhận Quỹ đủ điều kiện hoạt động kèm theo công nhận Danh sách thành viên Hội đồng Quản lý Quỹ, số 1310/QĐ-UBND ngày 15.4.2021).

“Quỹ Học bổng Trần Văn Khê hoạt động theo nguyên tắc phi lợi nhuận, tự nguyện, tự tạo vốn, tự trang trải kinh phí và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật bằng tài sản của quỹ. Mục đích của quỹ là thông qua các hoạt động hỗ trợ, tài trợ, xét trao giải thưởng và học bổng thường niên của quỹ góp phần cổ vũ việc gìn giữ, phát huy các giá trị âm nhạc truyền thống Việt Nam theo di nguyện của GS -TS Trần Văn Khê, phù hợp với đường lối văn hóa của nhà nước Việt Nam”, đại diện Quỹ Học bổng Trần Văn Khê nói.

Các hoạt động của Quỹ Trần Văn Khê từ khi khởi động cho đến nay luôn có sự đồng hành của GS-TS Trần Quang Hải, con trai giáo sư Trần Văn Khê. Nhân dịp quỹ được chính thức thành lập, GS-TS Trần Quang Hải đã có thư gửi về cho những người sáng lập và điều hành quỹ bày tỏ lòng cảm ơn đối với tất cả những người đã quan tâm góp sức hình thành Quỹ, thực hiện được di nguyện của thân phụ ông.

Quỹ Học bổng Trần Văn Khê được thành lập đúng vào dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh cố GS.TS Trần Văn Khê (24.7.1921 – 24.7.2021), đã hoàn thành được di nguyện của ông với tâm huyết trọn một đời theo đuổi việc nghiên cứu và phát huy sâu rộng ra thế giới giá trị quý báu của âm nhạc truyền thống Việt Nam.

Các chuyên đề nghiên cứu và đào tạo của GS-TS Trần Văn Khê về đờn ca tài tử, cải lương Việt Nam trong đối sánh với các loại hình âm nhạc, kịch nghệ của các quốc gia châu Á (Pansori của Triều Tiên, kinh kịch của Trung Quốc, Nō và Kabuki của Nhật Bản) đã được giới âm nhạc quốc tế đánh giá rất cao. Từ sự đánh giá đó, nhiều bộ môn văn hóa - nghệ thuật dân tộc của Việt Nam với sự góp sức trực tiếp và gián tiếp của GS Trần Văn Khê đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể thế giới như Nhã nhạc Cung đình Huế, Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, Ca trù, Quan họ Bắc Ninh, Đờn ca tài tử Nam Bộ…

Trong sự nghiệp hoạt động âm nhạc dài hơn 60 năm của mình, GS-TS Trần Văn Khê đã nhiều giải thưởng cao quý trong nước và quốc tế như Huy chương bội tinh hạng nhất của chính phủ Việt Nam Cộng hòa (trước năm 1975), Giải thưởng Âm nhạc của UNESCO (1981), Huân chương Nghệ thuật, Văn chương của Bộ Văn hóa Pháp (1991), Viện sĩ Thông tấn của Viện hàn lâm Khoa học, Văn hóa, Nghệ thuật châu Âu (1993), Huân chương Lao Động hạng Nhất do Chủ tịch Nước cấp (1999), Giải thưởng Đào Tấn (2005), Giải thưởng Phan Châu Trinh về nghiên cứu (2011) …

Trong những năm cuối đời, GS-TS Trần Văn Khê đã chuyển về ở hẳn tại Việt Nam. Từ hàng chục nghìn cuốn sách, báo, sổ ghi chép, các tài liệu bằng video, audio cùng nhiều kỷ vật ông mang về sau hơn nửa thế kỷ sống ở Pháp, đã trở thành một kho dữ liệu khổng lồ trong thư viện Trần Văn Khê tại ngôi nhà ông sống lúc sinh thời (32 Huỳnh Đình Hai, phường 24, quận Bình Thạnh, TP.HCM). 

Kỷ niệm 100 năm ngày sinh của GS-TS Trần Văn Khê, Quỹ Học bổng Trần Văn Khê sẽ tập trung vào các hoạt động như sau:

• Thành lập Hội đồng chuyên môn để xét trình Hội đồng Quản lý Quỹ trao Giải thưởng và Học bổng lần thứ nhất vào tháng 7 và tháng 11 (Việc xét tặng Giải thưởng Trần Văn Khê cho các cá nhân sẽ được thực hiện luân phiên theo từng khu vực Nam, Trung, Bắc. Năm 2021 sẽ xét tặng giải cho các cá nhân hoạt động âm nhạc truyền thống Nam Bộ).
• Tổ chức hội thảo “Trần Văn Khê với các giá trị truyền thống và đương đại” vào dịp Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23.11
• Tổ chức Lễ Kỷ niệm 100 năm ngày sinh GS-TS Trần Văn Khê vào ngày 24.7 với các chương trình như ra mắt Ban sáng lập và Hội đồng Quản lý Quỹ, tri ân các mạnh thường quân đã có những đóng góp cho quỹ, trao tặng giải thưởng Trần Văn Khê lần thứ nhất, biểu diễn nghệ thuật của các thế hệ nghệ sĩ thuộc lớp học trò của giáo sư Trần Văn Khê.
• Cũng trong dịp này, Quỹ Học bổng Trần Văn Khê sẽ tiến hành vận động đóng góp gây quỹ, trong đó có việc bán sách “Trần Văn Khê – tâm và nghiệp”.