Thủ tướng Úc yêu cầu Trung Quốc làm rõ lệnh cấm nhập khẩu than

Các phương tiện truyền thông trong đó có Thời báo Hoàn cầu thuộc quản lý bởi nhà nước Trung Quốc hôm 14.12 đã đưa tin rằng, nhà hoạch định kinh tế hàng đầu của Trung Quốc thuộc Ủy ban cải cách và phát triển quốc gia Trung Quốc đã gặp 10 công ty năng lượng lớn của nước này trong cuối tuần trước, cho phép các công ty này nhập khẩu than không giới hạn từ nước ngoài nhưng ngoại trừ Úc.

Trước đó, từ ngày 12.10, các nhà máy điện và nhà máy thép của Trung Quốc đã được yêu cầu ngừng sử dụng than Úc ngay lập tức. Một số người dân cho biết các cảng ở Trung Quốc cũng đã được thông báo không cho tàu chở than của Úc dỡ hàng xuống. 

Tuy nhiên, việc Trung Quốc cấm than nhập từ Úc vẫn chưa được chính thức công bố dù hàng chục tàu chở than của Úc đã mắc kẹt ngoài khơi Trung Quốc vào tháng trước.

Chính phủ Úc hôm 15.12 đã thúc giục Trung Quốc làm rõ thông tin về việc cho phép nhập khẩu than không giới hạn từ nước ngoài nhưng trừ Úc, và coi quyết định này sẽ vi phạm các quy tắc thương mại quốc tế nếu được áp dụng.

Than là mặt hàng xuất khẩu lớn thứ ba từ Úc, quốc gia đang vướng vào tranh chấp ngoại giao ngày càng căng thẳng với đối tác thương mại lớn nhất Trung Quốc. Bắc Kinh đã áp đặt một loạt biện pháp đáp trả thương mại sau khi Canberra kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc của COVID-19

Trung Quốc hiện là quốc gia tiêu thụ than hàng đầu của Úc, chiếm gần 1/4 sản lượng xuất khẩu. Trung Quốc cũng là khách hàng lớn thứ 2 trong ngành xuất khẩu than nhiệt của Úc, chỉ sau Nhật Bản. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu hàng năm tại thị trường đã giảm xuống từ 20 tỉ AUD xuống 15 tỉ AUD trong năm tài chính 2019.

Thủ tướng Úc Scott Morrison cho biết việc Trung Quốc chuyển hướng nhập khẩu than từ nơi khác ngoài Úc sẽ là một tình huống bất lợi cho tất cả các bên và có thể dẫn đến "một hệ quả xấu đối với môi trường".

“Đó thực sự là một mất mát vì than của Úc có lượng khí thải ít hơn 50% so với than có nguồn gốc từ các nước khác", ông Morrison nói và nhấn mạnh rằng bất kỳ hạn chế nào đối với than của Úc sẽ vi phạm Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) quy tắc.

Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo Úc cũng cảnh báo Bắc Kinh tự làm tổn hại uy tín thương mại của mình nếu tiếp tục trừng phạt kinh tế các mặt hàng của Úc liên quan tới các vấn đề về chính trị.

Morrison cho biết Úc là một quốc gia dân chủ tự do và chính phủ của ông sẽ không lùi bước trước những vấn đề này. "Nếu có sự nhập nhằng giữa vấn đề chính trị với quan hệ thương mại... Điều đó có thể gây ra nhiều bất an cho nhiều đối tác thương mại khác", ông Morrison nói.