Top 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2016

10 sự kiện khoa học công nghệ (KHCN) nổi bật năm 2016 thuộc các lĩnh vực: cơ chế chính sách, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, nghiên cứu - ứng dụng, tôn vinh nhà khoa học.

Về cơ chế chính sách

Sự kiện 1: Ban hành 2 nghị quyết liên quan tới hoạt động KHCN

Nghị quyết thứ nhất: Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành T.Ư Đảng khóa 12 đã ban hành Nghị quyết số 05 – NQ/TW về một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Nghị quyết thứ hai: Ngày 2.11.2016, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 297/NQ – UBTVQH 14 về nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển KHCN nhằm thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa giai đoạn 2015 – 2020, trong đó chú trọng đẩy mạnh công nghiệp hỗ trợ và cơ khí chế tạo.

Sự kiện 2: Phê duyệt đề án“Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025”

Mục tiêu của đề án nhằm tạo lập môi trường thuận lợi để thúc đẩy, hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển loại hình doanh nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới… Đồng thời, đề án cũng yêu cầu khẩn trương hoàn thiện hệ thống pháp lý hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo…

Ảnh: Thu Anh

Khoa học tự nhiên:

Sự kiện 3: Lần đầu tiên trao tặng Giải thưởng Trần Đại Nghĩa (diễn ra vào ngày 11.9 tại Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam)

Sự kiện này nhằm tôn vinh nhữngtác giả của các công trình nghiên cứu có giá trị khoa học xuất sắc và đã triển khai ứng dụng; đồng thời khơi dậy tinh thần khoa học trong giới trẻ để nhiều nhà khoa học tiếp tục dấn thân trên con đường nghiên cứu khoa học.

Khoa học xã hội và nhân văn:

Sự kiện 4: Tổ chức thành công Hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ 5

Sự kiện này được tổ chức từ ngày 15 – 16.12 tại Hà Nội với chủ đề “Phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi toàn cầu” do Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với các bộngành và trung tâm nghiên cứu lớn tại Việt Nam tổ chức. Điểm mới tại hội thảo lần này là đề cập đến nội dung nghiên cứu Việt Nam rộng hơn, quan tâm đến cả giáo dục – đào tạo, chuyển giao công nghệ và biến đổi khí hậu.

Sự kiện 5: Phát hiển di tích thời đại đá cũ ở An Khê (Gia Lai)

Di tích thời đại đá cũ ở An Khê được các nhà khảo cổ học của Viện Khảo cổ học (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) phát hiện vào cuối năm 2014. Sau 2 lần khai quật vào năm 2015 và 2016, các hệ thống di tích sơ kỳ Đá cũ ở thị xã An Khê là bằng chứng khẳng định nơi đây từ rất sớm đã là địa bàn sinh sống của người vượn đứng thẳng, giai đoạn bình minh của lịch sử nhân loại.

Ảnh: Thu Anh

Nghiên cứu - Ứng dụng:

Sự kiện 6: Các chương trình KHCN trọng điểm cấp nhà nước trong giai đoạn 2011 – 2015 đang góp phần tích cực cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước

Sự kiện 7: Việt Nam sản xuất thành công vắc xin sởi – rubella

Đây là loại vắc xin do Trung tâm Nghiên cứu, sản xuất vắc xin và sinh phẩm ytế (Bộ Y tế) sản xuất vào tháng 11.2016 và là loại vắc xin đầu tiên được chuyển giao công nghệ và sản xuất thành công tại Việt Nam.

Sự kiện 8: Bản đồ công nghệ, lộ trình công nghệ và đổi mới công nghệ áp dụng cho ngành chọn tạo giống lúa, sản xuất lúa gạo tại Việt Nam

Đây là loại tài liệu cung cấp nhiều thông tin liên quan tới thị trường, công nghệ và sản phẩm. Xây dựng bản đồ công nghệ là cách tiếp cận phù hợp trong việc đánh giá toàn diệnvà khách quan hiện trạng, năng lực công nghệ trong các ngành, lĩnh vực sản xuất, cụ thể là chọn tạo và sản xuất giống lúa trong nông nghiệp.

Sự kiện 9: Sản xuất thành công máy plasma lạnh

Sau 4 năm nghiên cứu và thử nghiệm, TS Đỗ Hoàng Tùng (Viện Vật lý, Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam) cùng các cộng sự đã sáng chế thành công máy phát tia plasma lạnh có tên PlasmaMed ứng dụng công nghệ hồ quang trượt. Sau khi được thử nghiệm lâm sàng tại nhiều bệnh viện lớn, máy PlasmaMed đã được Bộ Y tế cấp giấy chứng nhận đăng ký lưu hành sản phẩm trang thiết bị y tế. Hiện đã có khoàng 11 máy được đặt tại các bệnh viện lớn.

Tôn vinh nhà khoa học:

Sự kiện 10: Năm người Việt Nam thuộc nhóm các nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới.

Sự kiện này vinh danh các nhà khoa học người Việt: PGS-TS Nguyễn Xuân Hùng, GS-TS Nguyễn Sơn Bình, GS-TS Nguyễn Thục Quyên, GS-TS Võ Văn Ánh, TS Trần Phan Lam Sơn.