Vụ dự án nạo vét từ 72 tỉ đồng đội lên 2.595 tỉ: Đổ lỗi tại... cơ chế

Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước được Tổng kiểm toán nhà nước Hồ Đức Phớc trình bày tại Quốc hội chiều 21.5 nhấn mạnhtình trạng điều chỉnh dự án với giá trị lớn, trong đó có dự án nạo vét, xây kè, bảo tồn cảnh quan sông Sào Khê, tỉnh Ninh Bình điều chỉnh tăng 36 lần (từ 72 tỉđồng lên 2.595 tỉđồng).

Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội sáng 22.5, bà Nguyễn Thị Thanh – Bí thư Tỉnh ủyNinh Bình cho biếtdự án ban đầu quy mô nhỏ nhưng khi làm vướng khu cố đô nên yêu cầu phải mở rộng, phải giải phóng mặt bằng, lo tái định cư nên dẫn đến đội vốn. Nguyên nhân chính là do khảo sát không kỹ.

- Vậy lỗi trong dự án này là cái gì, thưa bà?

- Bà Nguyễn Thị Thanh:Lỗi ở đây chính là câu chuyện cơ chế. Đầu tiên dự án vào danh mục thì địa phương vốn ít nên làm dự án nhỏ, nhưng khi được phê duyệt, triển khai thì yêu cầu điều chỉnh nên nó cứ “nở” dần.

- Theo bà, chủ đầu tư có phải chịu trách nhiệm về việc này?

- Bà Nguyễn Thị Thanh:Đây là một lỗi tổng hợp, bắt đầu tư cơ chế chung của chúng ta về vấn đề đầu tư như việc xác định dự án, danh mục dự án, khống chế ban đầu, tổng mức đầu tư cho địa phương như các dự án nhóm A, B, C… Từ những quy định như vậy, chủ đầu tư xem khả năng của mình vào nhóm nào. Khi triển khai thì thực tiễn yêu cầu như thế. Đương nhiên chủ đầu tư có trách nhiệm chính. Các cơ quan cũng có trách nhiệm liên quan.

- Bà có kiến nghị gì để có cơ chế kiểm soát các dự án như vậy?

- Bà Nguyễn Thị Thanh:Vừa rồi Luật Đầu tư công có thay đổi, quy định dự án phải thẩm định và xác định nguồn vốn. Tuy nhiên có bất cập là dự án thì lớn, vốn không có, lại xuất hiện khó khăn mới, giữa quy mô và nguồn vốn lại vênh nhau. Đấy cũng là lý do của việc giải ngân chậm. Để giải quyết trọn vẹn là câu chuyện rất khó khăn khi bánh ngân sách đang bé.

Theo tôi là phải phân loại dự án, theo đó, những dự án nằm trong đầu tư công, nằm trong kế hoạch đã xác định thời gian thì thẩm định nguồn vốn để cho dự án hoàn thành, không kéo dài.

- Nhưng nếu cho trường hợp khẩn cấp thì liệu có phát sinh việc “chạy” dự án khẩn cấp?

- Bà Nguyễn Thị Thanh:Câu chuyện đó đòi hỏi sự công tâm, khách quan, công minh của những nhà thẩm định. Chỉ cần yêu cầu chủ đầu tư, nhà quyết định và tự chịu trách nhiệm hoàn toàn về dự án đó.

Ví dụ như giao cho chủ tịch tỉnh xác định dự án đó là khẩn cấp hay cấp bách và chịu trách nhiệm với quyết định này là giải quyết được. Còn nếu giao quyền mà không kiểm soát trách nhiệm thì đương nhiên sẽ có tiêu cực, không khẩn cấp thành khẩn cấp, đánh tráo khái niệm, không cấp bách thành cấp bách để người ta hưởng cơ chế.

Quy định thẩm quyền đi liền với trách nhiệm là giải quyết được, kể cả tổng mức đầu tư, chất lượng công trình, tiến độ.

- Câu chuyện dự án đội vốn rất nhiều có phải do địa phương tìm cách vẽ dự án nhỏ để xin vào danh sách, sau tìm cách đẩy lên, thưa bà?

- Bà Nguyễn Thị Thanh:Cũng có. Thực tế thì muôn hình vạn trạng, tình huống phát sinh cũng có nhưng không phải tất cả. Thẩm định sai, khi kiểm toán có vấn đề thì quy truy trách nhiệm và xử lý nặng nếu vi phạm thì hạn chế rất nhiều.

- Xin cảm ơn bà!