Bên trong Bộ Chuyển đổi kỹ thuật số Ukraine và nỗ lực quyên tiền mã hóa hàng tỉ USD thời chiến

Tiền mã hóa đã đóng một vai trò đáng ngạc nhiên trong cuộc chiến hiện tại của Ukraine với Nga. Ông Alexander Bornyakov có những kế hoạch lớn về vai trò ngành công nghiệp blockchain trong tương lai của Ukraine.

Khi trò chuyện với phóng viên trang Block ở khoảng cách xa khoảng 5.000 dặm, Alexander Bornyakov không nói rõ đang ở đâu. Alexander Bornyakov vẫn ở Ukraine, nhưng không phải ở thủ đô Kyiv và nơi đó chắc chắn thiếu ánh sáng tự nhiên. Về phần mình, Alexander Bornyakov rõ ràng là thiếu ngủ giống tất cả quan chức Ukraine 2 tháng nay. Ông cầm một điếu thuốc lá điện tử màu xanh lá cây chắc chắn trên tay. Nó là một phiên bản số hóa đáng kể của cuộc sống trong thời chiến.

Tại một thời điểm, Alexander Bornyakov ngoại tuyến để trả lời một cuộc gọi khác, từ thành phố Chernihiv, cách Kyiv chưa đầy 100 dặm về phía bắc. “Chernihiv sẽ trở thành Mariupol tiếp theo nếu chúng tôi không bằng cách nào đó thay đổi điều này”, ông nói khi quay lại màn hình trò chuyện tiếp với phóng viên Block.

Đó là khoảnh khắc kỳ lạ trong lịch sử Ukraine khi Alexander Bornyakov, người đứng thứ hai trong Bộ Chuyển đổi kỹ thuật số (hay MinTsifry) đã tìm thấy mình là mắt xích quan trọng trong một nỗ lực chiến tranh.

Alexander Bornyakov nói: “Tất nhiên đã có xung đột ở miền đông Ukraine. Nhưng sau đó hóa ra họ (Nga – PV) muốn tiêu diệt hoàn toàn Ukraine. Vì vậy, chúng tôi gần như dừng hoàn toàn mọi thứ đang làm trước đây. Chúng tôi sớm nhận ra rằng sẽ không thể tự mình giành chiến thắng. Nếu đứng một mình, điều đó sẽ trở nên rất tồi tệ với chúng tôi”.

Cuộc chiến kỹ thuật số

Trước khi gia nhập MinTsifry vào năm 2019, Alexander Bornyakov đã gia nhập một loạt các công ty khởi nghiệp về CNTT ở Kyiv, New York (Mỹ) và quê hương của anh là Odessa. Đó hầu như không phải là một nền tảng quân sự truyền thống, nhưng là lợi thế duy nhất trong cuộc chiến tập trung vào sự tham gia của kỹ thuật số.

Tham gia trong bối cảnh này có nghĩa là sự hỗ trợ của quốc tế - vũ khí, tập luyện và tiền bạc - cho nỗ lực chiến tranh ở Ukraine, các lệnh trừng phạt toàn cầu với nền kinh tế Nga và nhu cầu thống nhất chính Ukraine.

Điều quan trọng là việc MinTsifry kêu gọi quyên góp tiền mã hóa để tài trợ cho nỗ lực chiến tranh của Ukraine, bắt đầu vào cuối tháng 2.2022. Alexander Bornyakov giải thích: “Có một vấn đề lớn với việc chuyển tiền bởi các ngân hàng quốc gia hạn chế nghiêm trọng khả năng chuyển khoản”.

Sáng kiến ​​này bắt nguồn từ Michael Chobanian, người sáng lập sàn giao dịch tiền điện tử KUNA (Ukraine), đã thiết lập ví để nhận các khoản đóng góp mà sau này MinTsifry sẽ trở thành tài khoản chính thức của chính phủ.

Tính đến ngày 1.4, nền tảng quyên góp chính thức của chính phủ Ukraine đã huy động được hơn 70 triệu USD tiền mã hóa.

Các khoản đóng góp cho chính phủ Ukraine tăng 1,5% ngân sách quốc phòng, mà dữ liệu gần đây nhất của Ngân hàng Thế giới đưa ra là khoảng 5,4 tỉ USD. Các khoản đóng góp còn nhỏ so với gói khẩn cấp trị giá 13,6 tỉ USD cho Ukraine đã được đưa vào dự luật ngân sách của Mỹ hồi đầu tháng 3.2022. Thế nhưng, các khoản đóng góp tiền mã hóa thông qua MinTsifry đã cung cấp một nền tảng để hỗ trợ cuộc chiến ở Ukraine theo cách cá nhân mà không cần phụ thuộc vào bên trung gian.

Ngành công nghiệp tiền mã hóa đã phản ứng nhiệt tình, đặc biệt khi việc sử dụng tiền mã hóa của Ukraine trong các khoản quyên góp gây quan ngại rằng Nga cũng dùng tiền loại này để tránh các lệnh trừng phạt.

Michael Chobanian sẽ xuất hiện trước Ủy ban Ngân hàng Thượng viện để nói về kinh nghiệm của mình khi trốn chạy khỏi nhà và quyên góp tiền điện tử. Nền tảng quyên góp là một phần của sự thúc đẩy rộng lớn hơn để tham gia vào cuộc chiến đã được ghi lại trên phương tiện truyền thông xã hội ở mức độ chưa từng có. Tại MinTsifry, điều này gồm cả Twitter.

Alexander Bornyakov nói: “Trước chiến tranh, chúng tôi không sử dụng Twitter vì nó không phổ biến ở Ukraine”. Điều đó sẽ thay đổi theo một cách lớn. Ví dụ, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng MinTsifry - Mykhailo Fedorov đã chứng kiến ​​số lượng người theo dõi tài khoản Twitter của mình tăng từ dưới 20.000 lên gần 260.000 trong tháng qua.

Về phần mình, Mykhailo Fedorov đã sử dụng Twitter để ca ngợi ngành công nghiệp tiền mã hóa, có đoạn viết: “Kính gửi cộng đồng tiền mã hóa, các bạn thật tuyệt vời!”. Song đó là một nền tảng mà Mykhailo Fedorov cũng sử dụng để gây áp lực buộc các doanh nghiệp cắt đứt các hoạt động ở Nga, đề nghị các sàn giao dịch tiền mã hóa rời khỏi Nga ngay trong ngày sau khi thúc đẩy quyên góp loại tiền này cho Ukraine.

Cho rằng Nga và Ukraine tạo ra một số lượng không tương xứng các chuyên gia CNTT cũng như hacker giỏi nhất thế giới, các nhà quan sát đã chú ý đến mặt trận kỹ thuật số kể từ trước khi lực lượng Nga tiến vào thành phố Kharkiv và Mariupol. Những vụ hack phần lớn mờ nhạt trong câu chuyện xung quanh cuộc chiến, còn tiền mã hóa thì không.

“Quốc gia thân thiện với tiền mã hóa”

Tổng thống Ukraine - Volodymyr Zelensky bận rộn với những lo lắng về thời chiến. Tuy nhiên, sự nổi bật gây tò mò của tiền mã hóa đã đẩy một đạo luật hợp pháp hóa ngành này lên vị trí hàng đầu của Volodymyr Zelensky chỉ vài tuần trước, sau nhiều năm được thực hiện.

Alexander Bornyakov nói: “Chúng tôi đã mất gần 3 năm để thông qua đạo luật này trước khi Quốc hội ký nó trước chiến tranh. Tổng thống Zelensky đã quyết định gửi một tín hiệu mạnh mẽ rằng chúng tôi là một quốc gia thân thiện với tiền mã hóa. Một ngày nào đó, khi chúng tôi chiến thắng trong cuộc chiến này, chúng tôi sẽ mời tất cả công ty đến làm việc tại Ukraine và chuyển hoạt động kinh doanh của họ đến đây".

Tiện ích cụ thể của tiền mã hóa trong ước tính của Alexander Bornyakov là cung cấp việc làm và thuế cũng như nâng cấp hệ thống tài chính Ukraine. “Không có ngành nào khác phát triển nhanh như vậy. Sau chiến tranh, chúng ta sẽ cần rất nhiều nguồn lực để khôi phục cơ sở hạ tầng và cách chúng ta sống", ông cho hay.

Một câu hỏi kéo dài là thời gian thực tế của cuộc chiến này. Alexander Bornyakov nói rằng chiến tranh càng kéo dài thì khả năng những người Ukraine phải di tản càng ít có khả năng quay trở lại cuộc sống cũ của họ. “Khi ở Kyiv, tôi thức dậy lúc nghe máy bay phản lực bắn và tiếng nổ của tên lửa. Bạn không thể làm việc trong môi trường này”, ông nói.

Một câu hỏi mở khác là lợi ích kinh tế của ngành công nghiệp tiền mã hóa. Trước chiến tranh, dự án nổi bật nhất của MinTsifry là DIIA, nhằm mục đích chuyển càng nhiều dịch vụ của chính phủ lên mạng càng tốt. Một phần của sự cấp bách đằng sau dự án DIIA là việc kém hiệu quả và tham nhũng gây ảnh hưởng đến các quy trình dân sự, kinh doanh của Ukraine.

Như Alexander Bornyakov đã viết vào tháng 10.2021: “Số hóa ở Ukraine đã được chứng minh là một công cụ hiệu quả chống tham nhũng. Lý do vì máy tính không nhận hối lộ”.

Thời gian sẽ cho biết quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của Ukraine sẽ diễn ra theo hình thức nào.