'Cãi mụ' là tên của bộ ảnh ghi nhận lại cuộc sống chân thật đến trần trụi của Trần An Vi - một người chuyển giới nữ hiện đang sinh sống và làm việc tại Sài Gòn.
Sinh năm 1992, Trần An Vi (tên trên giấy khai sinh là Trần Anh Vũ) là một người chuyển giới từ nam sang nữ. Năm 18 tuổi, cô quyết định rời gia đình ở Kiên Giang và bắt xe lên Sài Gòn để tìm việc. Sau nhiều năm vật lộn nơi đất khách, cô trở thành một cá nhân nổi bật trong cộng đồng LGBT thông qua chiến thắng tại cuộc thi TGT3 s Next Top Angel cũng như những đóng góp của cô cho tiến trình vận động quyền cho người chuyển giới Việt Nam.
 |
| Trần An Vi |
Sẵn kinh nghiệm cắt may từ khi còn ở quê, ba năm làm chuyên viên kết cườm và tiếp xúc với giới thời trang, An Vi luôn ao ước trở thành một nhà thiết kế. Với định hướng tương lai rõ ràng, phù hợp với khả năng bản thân, cô được nhận học bổng nâng cao năng lực nghề nghiệp Viet Pride dành cho người LGBT vào năm 2014 để theo học nghề thiết kế với nhà thiết kế Lê Thanh Phương.
Chia sẻ với báo Một Thế Giới, An Vi cho biết "Cãi mụ" là dự án mà cô đã bỏ ra gần một năm để thực hiện. Quá trình ghi hình cũng gặp không ít khó khăn bởi vì nhiều người xung quanh nơi cô sống không muốn xuất hiện trong bộ ảnh.
Tuy nhiên, An Vi hy vọng những tấm ảnh này có thể phần nào khắc họa được cuộc sống của một người chuyển giới nữ đang phải đấu tranh từng ngày với bản ngã lẫn định kiến xã hội. Theo cô, người chuyển giới là một nhóm thiểu số cần được thừa nhận nhiều hơn nữa về mặt pháp luật cũng như kêu gọi việc chấp nhận từ phía gia đình. Đừng dập tắt khát vọng sống của họ và mở lòng với sự đa dạng của cuộc sống.
Hãy cùng thưởng thức bộ ảnh "Cãi mụ" của Trần An Vi:
Trong An Vi luôn tồn tại một nỗi cô đơn khó nói thành lời.
Thông qua bức ảnh, chúng ta có thể liên tưởng một cách thú vị rằng chiếc điện thoại được cắm sạc nhìn giống như một con tinh trùng mà giới tính của nó được thể hiện bằng ảnh nền. Vẫn không rõ ràng là XX hay XY. Ở một khía cạnh khác, nó lại giống như một sự tiếp sức cho An Vi.
Trang điểm là hoạt động không thể thiếu trong cuộc sống của An Vi. Đôi mắt trong gương nhìn thẳng vào con người sống bên ngoài với một cái nhìn sâu thẳm đầy quyết liệt như thể cũng đang nhìn người xem. Đôi mắt biết nói ấy đang kể chuyện
Hiện tại, công việc của An Vi là gia công trang phục cho một trung tâm chuyên kinh doanh về các loại phục trang trình diễn. Nếu xung quanh là bóng tối thì ánh sáng từ chiếc máy may là một sự kháng cự quyết liệt. Cũng giống như việc cô tìm đến công việc yêu thích của mình để bỏ qua những áp lực từ xã hội. Chỉ cần đó là một công việc bình thường nhưng chân chính thì cô ta hoàn toàn có quyền tự hào về bản thân.
An Vi cho biết bản thân luôn trân trọng tất cả những sản phẩm mình tạo ra, từng đường kim mũi chỉ. Một người con gái nâng niu chiếc váy của mình là điều bình thường thế nhưng với cô việc đó giống như cầm trên tay một chiếc vòng nguyệt quế hay một chiếc huy chương vàng rực rỡ nào.
Đây là những kỷ niệm chương mà An Vi đã nhận được vì những đóng góp của cô cho cộng đồng LGBT Việt.
Nhiều bữa ăn, mì gói là thứ duy nhất An Vi có. Trong không gian bao trùm bởi bóng tối thì ánh sáng từ nơi cô gái này quả là thứ thật đáng trân quí. Bất chấp những lo toan của cuộc sống thường ngày, An Vi đã và đang tiếp tục cố gắng.
An Vi đang tập luyện cùng với những người bạn trong nhóm J’s Band – một nhóm biểu diễn "drag queen" nổi tiếng tại Sài Gòn. Bên cạnh việc giúp những người như cô thỏa đam mê biểu diễn, J s Band còn là nơi giúp họ kiếm thêm thu nhập.
Để có được thân hình "nữ tính" như hiện tại thì An Vi đã phải thường xuyên tiêm “hóc-môn” nữ (hormone estrogen). Việc này phải duy trì đến suốt đời với tần suất 1 lần/tuần. Việc tiêm “hóc-môn” không yêu cầu phải đến bác sĩ, tuy nhiên phải cần đến những người có nhiều kinh nghiệm trong việc này.
Có thể so sánh những vết hằn do áo ngực để lại trên da thịt cũng giống như những vết xẹo để lại do quá trình phẫu thuật. Nó là thứ có thật và sẽ đi theo cô suốt đời.
An Vi đã tìm được bạn trai và bằng lòng với thứ hạnh phúc ngắn ngũi đó. Là người chuyển giới, việc có bạn trai không phải là chuyện khó nhưng việc giữ người bạn trai bên mình khi họ biết sự thật cô đã từng là con trai mới là thứ khó nhất. Không thể phủ nhận nụ cười của cô trong ảnh là nụ cười hạnh phúc thật sự. Tuy nhiên, có bao nhiêu người có thể chấp nhận và ở lại bên cạnh cô, cùng cô đối diện với cuộc sống? Người đàn ông trong ảnh không bao giờ dám cho mọi người thấy mặt.
"Hóc-môn" được tiêm vào cơ thể ngoài những lợi ích thì nó còn khiến cho cơ thể An Vi trở nên yếu đuối khi phản ứng với các nội tiết tố bên trong. Những lúc như vậy, chỉ có mình cô với nỗi đau xác thịt lần tâm hồn. Tuy nhiên, cô không vì thế mà từ bỏ. Bởi vì thể xác vẫn chưa hoàn toàn như cô mong muốn.
Nhiều lúc cuộc sống khó khăn đến mức có lúc An Vi muốn buông bỏ tất cả. Nhưng giá mà cô đủ dũng cảm để làm điều đó sau từng đó thời gian cố gắng chống chọi với mọi thứ. Bóng tối và ánh sáng, sinh và tử cách nhau chỉ trong gang tấc. Giống như cô vậy, chỉ cần vén bức màn là có thể buông bỏ những gánh nặng để mặc cuộc sống xô đẩy. Có lúc An Vi đã thực sự nghĩ đến điều đó! Những hình thù kì lạ phía sau trông giống những gương mặt luôn muốn đẩy cô về phía bóng tối. Bên trong con người nhỏ bé ẩn chứa một sức sống mãnh liệt đến kì lạ.
Điều khiến An Vi tự hào nhất về mình từ trước cho đến nay chính là cô không bao giờ bỏ cuộc. Cô biết mình cần gì và như thế nào gọi là hạnh phúc! Ánh sáng trong bức ảnh soi rõ gương mặt, tay cầm tấm ảnh, ánh mắt quả quyết. Tất cả như cộng hưởng tạo nên một sức hút cho người xem đối với thứ cô đang muốn nhắn gửi: "Tuyên ngôn của tôi luôn là chính mình, phấn đấu là chính mình!"
Trang điểm trước giờ diễn là nguyên tắc của bất cứ những cô gái giống như An Vi. Hình ảnh cô đứng trang điểm giữa hai “ma-nơ-canh” (mannequin) nam và nữ thể hiện rõ nhất về giới tính của cô. Sự thật là hiện tại không có bất cứ điều gì bắt buộc người khác nghĩ rằng cô là nữ ngoại trừ cái vẻ ngoài cô cố tạo ra cho mình. Nếu có thì cũng chỉ là những những cụm từ ngữ thiếu chính xác và mang đầy tính kì thị như: pê-đê, bóng lại cái, bán nam bán nữ…
Tuy đã biểu diễn nhiều lần nhưng mỗi lần biễu diễn, An Vi không tránh khỏi những hồi hộp như những ngày đầu. Mỗi lần diễn là mỗi lần cô được sống đời mình.
Giây phút xuất thần của cô khi biểu diễn trên sân khấu.
An Vi đứng đợi để qua đường ở một ngã tư lớn. Sau khi sống cuộc đời của những số phận khác trên sân khấu thì cô lại trở về với cuộc sống thường nhật.
Ngoài việc chích “hóc-môn” An Vi cũng còn phải dùng kèm thêm thuốc hỗ trợ mỗi ngày. Cái ngẩng mặt cao thể hiện sự bằng lòng và tận hưởng. Cô đang tận hưởng cái vẻ đẹp mà cô luôn cố gắng xây dựng. Đây không đơn thuần chỉ là vẻ đẹp bên ngoài mà nó còn là vẻ đẹp toát lên từ một tâm hồn đẹp đẽ.
Kết bộ ảnh là hình ảnh An Vi đang đi về phía con đường tấp nập. Cho dù cô có là ai thì cũng không bao giờ có thể thoát được vòng quay cơm - áo - gạo – tiền. Rồi cuộc sống cứ như thế trôi đi, mọi thứ thay đổi. Duy chỉ có một điều không bao giờ thay đổi đó chính là khát vọng sống mạnh mẽ, khát vọng được là chính mình của cô. An Vi đã lựa chọn quyền được sống chứ không chỉ tồn tại. Với tất cả những gì cô đã, đang và sẽ làm sẽ là minh chứng tốt nhất cho điều này.
Mai Thảo
