Cảnh báo mất tiền đặt cọc mua nhà chung cư hoặc các dự án không rõ ràng

Theo thống kê của Bộ Xây dựng về số lượng dự án và căn hộ thương mại, trong quý 1/2021, trên cả nước có 88 dự án với 26.019 căn hộ được các sở xây dựng có văn bản thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai.

Cụ thể, miền Bắc có 47 dự án với 14.451 căn hộ, miền Trung 21 dự án với 5.788 căn hộ, miền Nam 20 dự án với 5.780 căn hộ. Riêng tại Hà Nội có 10 dự án với 7.062 căn hộ, TP.HCM có 5 dự án với 3.449 căn. Như vậy, thị trường đã có thêm một lượng lớn nhà ở hình thành trong tương lai đủ điều kiện bán.

Tuy nhiên, thực tế ghi nhận không ít kênh môi giới (tự nhận là kênh môi giới của chủ đầu tư) hoặc trực tiếp các chủ đầu tư, đã giới thiệu và nhận các khoản đặt cọc trước của khách đối với những dự án chưa đủ điều kiện mở bán.

Hình thức nhận đặt cọc khá đa dạng, từ một tờ giấy đặt cọc đơn giản chỉ ghi nhận số tiền đặt cọc, đến những văn bản chi tiết hơn như hợp đồng đặt cọc hay văn bản thỏa thuận về việc cung cấp các dịch vụ liên quan đến tư vấn, đăng ký mua căn hộ chung cư. Trong khi đó, khoản đặt cọc từ vài chục triệu đồng đến cả tỉ đồng.

Từ thực tế này, Cục Cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) có khuyến cáo người tiêu dùng khi ký kết thỏa thuận đặt cọc mua căn hộ chung cư.

Cụ thể, người mua nhà cần tìm hiểu rõ địa vị pháp lý của bên nhận đặt cọc, bên bán hàng trong mối quan hệ với chủ đầu tư. Ngoài thông tin do bên nhận đặt cọc, bên bán hàng cung cấp, người mua cần đề nghị cung cấp các giấy tờ chứng minh cũng như kiểm tra lại thông tin từ kênh chủ đầu tư.

Ngoài các thông tin quảng cáo từ bên nhận đặt cọc, bên bán hàng, người mua cần tìm hiểu các thông tin chính thức về dự án và căn hộ từ kênh chủ đầu tư và từ các hồ sơ pháp lý tùy từng giai đoạn. Người mua không nên vội vàng đặt cọc dựa trên những thông tin một chiều do các đơn vị trung gian cung cấp.

Người mua nên yêu cầu cung cấp dự thảo hợp đồng mua bán của chủ đầu tư và đính kèm nó làm một phần không tách rời của giấy tờ đặt cọc. Trong trường hợp chủ đầu tư chưa hoàn thiện dự thảo hợp đồng mua bán, người mua cần yêu cầu quy định những nội dung tối thiểu trong giấy tờ đặt cọc.

Các nội dung bao gồm mục đích của việc đặt cọc (như thông tin về căn hộ bên đặt cọc muốn mua khi chủ đầu tư đủ điều kiện mở bán); ấn định thời điểm ký kết hợp đồng mua bán căn hộ với chủ đầu tư.

Các điều kiện đối với chủ đầu tư và dự án tại thời điểm ký kết hợp đồng như: dự án đủ điều kiện mở bán theo quy định pháp luật, chủ đầu tư hoàn thành nghĩa vụ đăng ký hợp đồng theo mẫu với cơ quan bảo vệ người tiêu dùng có thẩm quyền.

Bên cạnh đó, người mua cần nghiên cứu kỹ nội dung của giấy tờ đặt cọc để đảm bảo chế tài xử lý vi phạm của bên đặt cọc và bên nhận đặt cọc đã được quy định rõ ràng.

Đặc biệt, người mua cần cân nhắc thật kỹ trong trường hợp có các nội dung bất lợi về xử lý vi phạm hợp đồng của các bên, ví dụ không cho phép bên đặt cọc chấm dứt hợp đồng hay chế tài đối với bên đặt cọc nặng hơn.