Dù bị Mỹ bỏ rơi trong thỏa thuận Aukus, ông Trudeau vẫn giữ ghế Thủ tướng Canada

Người dân Canada đã bỏ phiếu cho đảng Tự do của Thủ tướng Justin Trudeau giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội hôm 20.9. Thế nhưng, canh bạc để giành đa số ghế tại Hạ viện Canada của ông đã thất bại và kết quả bầu cử gần như phản ánh hình ảnh của hai năm trước.

Đảng Tự do giành được nhiều ghế nhất so với bất kỳ đảng nào. Đảng của Thủ tướng Trudeau đang chiếm ưu thế ở 156 ghế - ít hơn một ghế so với số ghế mà họ giành được vào năm 2019 và thiếu 14 ghế để đạt 170 ghế cần thiết – số ghế tối thiểu để chiếm đa số trong Hạ viện.

Đảng Bảo thủ đối lập đang chiếm ưu thế ở 121 ghế, cùng số mà họ giành được vào năm 2019. Đảng Dân chủ mới cánh tả đang chiếm ưu thế ở 27 ghế, trong khi Khối Québécois có trụ sở tại Quebec vẫn giữ nguyên 32 ghế và đảng Xanh đã giảm xuống còn 2 ghế.

Thủ tướng Trudeau đã kêu gọi tổ chức cuộc bầu cử trước thời hạn 2 năm vào giữa tháng 8 với hy vọng rằng ông có thể tận dụng lợi thế của mình trong việc xử lý đại dịch COVID-19 để giành được đa số ghế tại Hạ viện.

Nhưng các cuộc thăm dò từng có lợi cho Trudeau và đảng Tự do của ông đã nhanh chóng bị đảo ngược khi ứng cử viên đối lập Erin O'Toole của Đảng Bảo thủ luôn theo sát trong các cuộc thăm dò trong vài ngày qua.

Đại dịch COVID-19, tình trạng biến đổi khí hậu, khả năng chi trả nhà ở và kiểm soát súng đều là những vấn đề quan tâm đối với cử tri - nhưng một vấn đề đau đầu đối với Trudeau là rất ít người Canada thấy sự cần thiết của cuộc bầu cử sớm này. Một chuyên gia chính trị nói với CNN rằng việc tổ chức một cuộc bầu cử ngay trong thời kỳ đại dịch toàn cầu đã khiến nhiều cử tri tức giận.

O'Toole đã tìm cách tận dụng nhận thức của người dân Canada rằng Trudeau, con trai của một cựu thủ tướng Canada, là một người theo chủ nghĩa tinh hoa chính trị tự do cổ điển, người quan tâm nhiều đến tham vọng chính trị lãnh đạo đất nước hơn bất kỳ điều khác.

Trong chiến dịch tranh cử, O'Toole đã tấn công Trudeau theo cách không phổ biến trong chính trường Canada.

"Mọi người Canada đều từng gặp một Justin Trudeau trong đời - kiểu người được đặc ân, đặc quyền và luôn hướng đến vị trí số một. Ông ta đã tìm kiếm số một khi kêu gọi thực hiện cuộc bầu cử tốn kém và không cần thiết này giữa đại dịch. Đó không phải là vì lãnh đạo (đất nước), đó là lợi ích cá nhân. Và đó là bản chất của Justin Trudeau", O'Toole tuyên bố trong lần vận động tranh cử gần đây.

Ngay sát ngày bầu cử, O'Toole - lãnh đạo của đảng Bảo thủ đã chỉ trích Thủ tướng Trudeau về việc Canada bị loại trừ khỏi liên minh an ninh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mới giữa Mỹ, Anh và Úc, viết tắt là Aukus.

Theo O’Toole, động thái này phản ánh đảng Tự do của Thủ tướng Trudeau đang thất bại trong việc tham gia với các đồng minh chủ chốt và có lập trường vững chắc chống lại Trung Quốc. “Đây là một ví dụ khác cho thấy ông Trudeau không được bạn bè và đồng minh trên toàn thế giới của chúng ta coi trọng”, nhà lãnh đạo đảng Bảo thủ Erin O'Toole nói.

Thủ tướng Trudeau đã lên tiếng bào chữa khi cho rằng hiệp ước Aukus không thật sự quan trọng như vậy. “Đây là một thỏa thuận về tàu ngầm hạt nhân mà Canada hiện tại và trong tương lai gần chưa có nhu cầu. Nhưng Úc thì có”, ông cho biết.

Dẫu vậy, các chuyên gia cho rằng việc Canada vắng mặt trong thỏa thuận phản ánh những lo ngại lớn hơn rằng quốc gia này không nỗ lực cải thiện, hoặc thậm chí duy trì các mối quan hệ chính yếu.

Dù những nỗ lực cuối của O’Toole nhắm vào Trudeau với sự kiện thỏa thuận Aukus không đẩy được Trudeau khỏi chiếc ghế thủ tướng nhưng cũng phần nào khiến đảng Tự do không thể chiếm được đa số ghế tại Hạ viện.

Daniel Béland, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học McGill ở Montreal, nhận định: “Trudeau đã thua canh bạc của mình để có được đa số ghế (tại Hạ viện), vì vậy tôi có thể nói đây là một chiến thắng buồn vui lẫn lộn đối với ông ấy”.