EU chia rẽ sâu sắc vì lệnh cấm ngũ cốc Ukraine

Theo Politico, ba quốc gia Đông Âu cấm nhập khẩu tạm thời ngũ cốc và các sản phẩm thực phẩm khác của Ukraine trong những ngày gần đây, cho rằng thặng dư xuất khẩu đã tràn ngập thị trường của họ và đe dọa sinh kế của nông dân địa phương.

Các động thái này đã đẩy các nước láng giềng Ukraine vào vòng xoáy xung đột với EU, đồng thời đe dọa sự đoàn kết mong manh của khối trong việc ủng hộ Kyiv chống lại Nga.

Các nhà ngoại giao EU tin rằng các lệnh cấm nhập khẩu trái với cả luật pháp quốc tế và EU của Ba Lan, Hungary và Slovakia và sẽ “không đạt được mục tiêu của họ”.

"Lệnh cấm đơn phương của từng quốc gia sẽ không giải quyết được gì. Chúng ta phải tìm được sự đồng thuận trong toàn EU về các quy tắc nhập khẩu", Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp CH Czech Zdenek Nekula cho biết.

Quả bom hẹn giờ.

Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự vào Ukraine - quốc gia có nền kinh tế chủ yếu dựa vào xuất khẩu ngũ cốc, EU đã nhanh chóng thiết lập "các tuyến đường đoàn kết", bỏ mọi kiểm tra, hạn chế đối với hàng nhập khẩu từ Ukraine.

Quyết định này đã khiến nhập khẩu ngũ cốc Ukraine vào các nước xung quanh tăng vọt - khiến nông dân địa phương tức giận vì cho rằng họ không thể cạnh tranh. Với mùa thu hoạch mùa hè sắp tới, tình hình có thể còn căng thẳng hơn. Cả Ba Lan và Slovakia đều đang hướng tới các cuộc bầu cử quốc gia vào cuối năm nay, trong đó cử tri ở vùng nông thôn sẽ rất quan trọng.

"Các tuyến đường đoàn kết không hoạt động. Chúng tôi không có công cụ hiệu quả nào để kiểm soát lượng ngũ cốc quá nhiều. Chúng tôi có khoảng 4 triệu tấn ngũ cốc Ukraine trong các kho chứa của mình và chúng tôi cần một thời gian để ổn định tình hình”, đại sứ Ba Lan tại EU Andrzej Sados cho Politico biết.

Ông Sados lý giải việc Ủy ban châu Âu (EC) phớt lờ các vấn đề này đã buộc chính phủ Ba Lan phải phải hành động. "Người nông dân đang phản đối. Chúng tôi đã tiến rất gần đến sự leo thang". Ông Sados nhấn mạnh.

EU chia rẽ

Một nhà ngoại giao EU cáo buộc Warsaw tham gia vào "chính trị cử chỉ". “Tình hình đang rất nghiêm trọng, Ba Lan đang muốn gửi đi một tín hiệu rằng họ đang hỗ trợ nông dân của mình. Nhưng đó thực sự không phải là giải pháp phù hợp nhất, đặc biệt là liên quan đến sự đoàn kết cho Ukraine”, quan chức này cho hay.

Một số khác thậm chí còn nghi ngờ liệu các biện pháp này có hợp pháp ngay từ đầu hay không.

Ủy ban châu Âu (EC) hôm 17.4 đã chính thức lên tiếng phản đối các thành viên có hành động đơn phương, không phối hợp để giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, EC cho biết giai đoạn này, còn quá sớm “để đưa ra câu trả lời chắc chắn về tính hợp pháp của các động thái này”.

"Chính sách thương mại thuộc thẩm quyền độc quyền của EU và do đó, các hành động đơn phương là không thể chấp nhận được”, EC nhấn mạnh.

Trong khi đó, Bộ trưởng Nông nghiệp Cộng hòa CH Czech Zdenek Nekula tiết lộ Ủy viên Nông nghiệp của EU Janusz Wojciechowski - một người Ba Lan - đã nói với ông rằng những biện pháp cấm nhập khẩu ngũ cốc Ukraine "không thể chấp nhận được”.

Lối thoát nào cho ngũ cốc Ukraine?

Wiesław Gryn, một trong những người khởi xướng các cuộc biểu tình của nông dân ở Ba Lan, gợi ý rằng cách tốt hơn là nên tập trung vào việc cấm các sản phẩm vi phạm các tiêu chuẩn của EU, thay vì áp dụng lệnh cấm nhập khẩu.

“Chúng ta cần các giải pháp mang tính hệ thống chứ không chỉ hỗ trợ cho nông dân. Ba Lan muốn tiếp tục hỗ trợ Ukraine thông qua nhập khẩu, nhưng cái giá đổi lại là sự phá sản của hàng triệu nông dân Ba Lan”, Sados, đại sứ Ba Lan cho biết.