Trong một cuộc họp khẩn, các thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) đã lên án quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, một động thái dẫn đến các cuộc đụng độ chết người trên khắp lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng.
Cuộc họp khẩn tại HĐBA LHQ được tổ chức khẩn cấp ngày 8.12 bởi 8 nước thành viên yêu cầu, ngay sau khi quyết định của Mỹ ban ra khiến ngàn ngàn người Palestine tổ chức biểu tình ở Bờ Tây, Jerusalem và Dải Gaza để phản đối. Những cuộc biểu tình nhanh chóng biến thành bạo loạn khi cảnh sát, binh sĩ Israel bắn vào đoàn người biểu tình bằng đạn cao su, hơi cay thậm chí là đạn thật theo một số báo cáo. Đáp lại lực lượng an ninh Israel, người Palestine chỉ có cách ném đá.
Một số nước trước đó đã lên tiếng chỉ trích hành động đơn phương của Mỹ để công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Tuy nhiên, ông Trump đã bỏ qua mọi cảnh báo từ cộng đồng quốc tế và tuyên bố bắt đầu quá trình chuyển đại sứ quán từ Tel Aviv sang Jerusalem hôm 6.12.
Jerusalem vốn được chia làm 2 phần Đông và Tây, phần Đông thành phố này bị Israel chiếm đóng trái phép từ năm 1967. Người Palestine muốn Đông Jerusalem trở thành thủ đô của mình khi thành lập quốc gia trong tương lai, trong khi Israel luôn nhấn mạnh họ không muốn chia tách thành phố.
Cộng đồng quốc tế từ xưa đến nay vẫn không công nhận chủ quyền của Israel với toàn thành phố Jerusalem và thường xuyên chỉ trích Tel Aviv mỗi khi họ mở rộng khu định cư Do thái tại Đông Jerusalem.
Ông Nickolay Mladenov, điều phối viên đặc biệt của Liên hợp quốc về tiến trình hòa bình Trung Đông nói rằng ông "đặc biệt quan ngại về nguy cơ leo thang bạo lực tiềm tàng" theo sau quyết định đơn phương của Mỹ.
Cả thế giới đang đứng trước "một thời điểm quan trọng trong lịch sử xung đột lâu dài giữa Israel và Palestine", ông Mladenov khẳng định thêm, đồng thời chỉ trích quyết định của Mỹ.
Đáp lại quan điểm của cộng đồng quốc tế, Israel khẳng định hành động của ông Trump là "dũng cảm" và là một "mốc quan trọng cho hòa bình trong khu vực".
Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley cũng phản đối mạnh lời chỉ trích của cộng đồng quốc tế. Bà cho rằng hành động đặt đại sứ quán của Mỹ tại Jerusalem là hoàn toàn "bình thường" và Mỹ cũng không có ý định gì về ranh giới hoặc tình hình quản lý các địa điểm thiên tại Jerusalem.
"Chúng tôi cam kết đạt được thỏa thuận hòa bình lâu dài. Chúng tôi ủng hộ giải pháp hai nhà nước nếu cả hai đồng ý. LHQ nhiều năm qua trở thành một trung tâm thù hận và tàn bạo chống lại Israel. LHQ đã làm tổn hại tiến trình hòa bình Trung Đông nhiều hơn giúp cho tiến trình thành công", bà Haley chỉ trích LHQ.
Anh dù là một đồng minh lâu năm của Mỹ cũng lên tiếng chỉ trích Washington về quyết định đơn phương của mình. Đại sứ Anh lại LHQ Matthew Rycroft cho hay London vẫn duy trì Đại sứ quán Anh tại Tel Aviv "và chúng tôi không có kế hoạch di chuyển nó".
Ông Rycroft còn khẳng định rằng Jerusalem nên là thủ đô chia sẻ bởi hai quốc gia Israel và Palestine và tình trạng đó nên được hình thành bởi những cuộc đàm phán giữa hai bên.
"Đó là cách duy nhất để đảm bảo an ninh lâu dài mà người Do Thái đáng được và chấm dứt sự chiếm đóng mà người Palestine đang kêu gọi", Rycroft nói.
Ái Vi (theo Al-Jazeera)