Trang Express của Anh vừa đưa tin với tựa: (Thủ tướng) Orban nổi dậy chống lại EU và phương Tây khi ông tuyên bố Hungary sẽ thanh toán khí đốt cho (Tổng thống) Putin bằng đồng rúp.
Ngoại trưởng Hungary về Truyền thông và Quan hệ Quốc tế Zoltan Kovacs dẫn lời Thủ tướng Hungary Viktor Orban: "Chúng tôi không gặp khó khăn gì khi thanh toán bằng đồng rúp, nếu người Nga yêu cầu, chúng tôi sẽ trả bằng đồng rúp". Bình luận của ông Orban được đưa ra sau khi ông nắm quyền nhiệm kỳ thứ tư liên tiếp sau chiến thắng trong cuộc bầu cử hôm Chủ nhật.
Trong bài phát biểu tuyên bố chiến thắng, ông Orban chế giễu EU đã thất bại trong việc mong ngóng ông thất cử, đồng thời mô tả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là một "đối thủ" mà ông phải vượt qua trong suốt chiến dịch tranh cử.
Hôm thứ hai, Moscow đã chúc mừng chiến thắng của ông Orban. Người phát ngôn Điện Kremlin, Dimitri Peskov nói: "Bất chấp tình hình quốc tế khó khăn, việc phát triển hơn nữa quan hệ đối tác song phương đáp ứng đầy đủ lợi ích của Nga và Hungary".
Về cuộc điện đàm này, Thủ tướng Hungary Orban hôm 6.4 cho biết ông đã nói chuyện rất lâu với Tổng thống Nga Putin và yêu cầu ông thông báo một lệnh ngừng bắn ngay lập tức ở Ukraine. Thủ tướng Orban khẳng định lập trường của Hungary về cuộc chiến tại Ukraine cũng giống như lập trường của EU. Nhưng lâu nay, Hungary luôn phản đối bất kỳ lệnh trừng phạt nào của EU đối với dầu và khí đốt của Nga và từ chối các chuyến hàng vũ khí của phương Tây qua lãnh thổ Hungary tới Ukraine
Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto khẳng định EU "không có vai trò gì" trong thỏa thuận cung cấp khí đốt giữa nước này với Nga, vốn dựa trên hợp đồng song phương giữa các đơn vị của Hungary và tập đoàn khí đốt Nga Gazprom.
Tổng thống Nga Putin trước đó đã đe dọa cắt hợp đồng với các quốc gia từ chối trả tiền mua khí đốt bằng đồng rúp.
Ông nói: “Để mua khí đốt tự nhiên của Nga, họ phải mở tài khoản bằng đồng rúp trong các ngân hàng của Nga. Chính từ các tài khoản này, các khoản thanh toán sẽ được thực hiện cho khí đốt được giao bắt đầu từ ngày mai (1.4)
Nếu các khoản thanh toán như vậy không được thực hiện, chúng tôi sẽ coi đây là một sự vỡ nợ từ phía người mua, và họ phải gánh chịu tất cả các hậu quả sau đó".
Ông nói thêm: "Không ai bán cho chúng tôi bất cứ thứ gì miễn phí, và chúng tôi cũng sẽ không làm từ thiện - tức là các hợp đồng hiện có sẽ bị dừng lại".
Nhưng các nước châu Âu đã phản ứng trước yêu cầu của ông Putin. Các nhà lãnh đạo châu Âu khẳng định sẽ tiếp tục thanh toán khí đốt tự nhiên bằng đồng euro hoặc USD và tiếp tục theo dõi cách Nga thực hiện yêu cầu trên.
Quốc gia vốn phụ thuộc lớn nhất vào khí đốt của Nga là Đức mô tả đó là "hành vi tống tiền" đồng thời cho biết đã chuẩn bị cho mọi tình huống, gồm cả việc ngừng dòng vận chuyển khí đốt của Nga sang châu Âu.
Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) đang đẩy mạnh điều phối, tham vấn để đưa ra các vòng trừng phạt mới nhằm vào Nga. EU dự kiến đề xuất quy định bắt buộc về lộ trình giảm tiến đến ngừng nhập khẩu than đá từ Nga, nhưng tạm thời chưa đề cập đến kế hoạch trừng phạt dầu mỏ, khí đốt nhập khẩu của Nga.
Sau đó, đến ngày 5.4, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov lên tiếng trấn an, rằng Nga không yêu cầu "các quốc gia không thân thiện" phải thanh toán khí đốt bằng đồng rúp ngay lập tức, nhưng quá trình này sẽ diễn ra "dần dần".
Đồng thời, ông Peskov cho biết đây phải là "hành động hoàn toàn được suy nghĩ kỹ lưỡng, từ từ và được hiệu chỉnh cẩn thận".
Sau khí đốt, việc thanh toán bằng đồng rúp sẽ áp dụng trên các mặt hàng xuất khẩu quan trọng khác, nhằm đáp trả việc phương Tây đóng băng tài sản Nga.