Israel - Hamas đều sẵn sàng đối thoại

Quốc gia giữ vai trò trung gian Qatar cho biết họ tiến hành thảo luận nghiêm túc với cả Israel lẫn Hamas và nhận được “hồi đáp liên tục” từ hai bên. Nhà Trắng nói đây chưa phải “đàm phán”, nhưng nhà nghiên cứu Ofer Shelah (Viện Nghiên cứu an ninh quốc gia Israel) nhận định với hoạt động đối thoại gián tiếp đang diễn ra thì hai bên đang tiến dần đến khả năng đạt thỏa thuận.

Đầu tuần qua, trang Axios dẫn nguồn tin quan chức Israel tiết lộ nước này đề xuất ngừng bắn 2 tháng, thả tù nhân Palestine, rút bớt lực lượng ra khỏi khu vực tập trung dân cư và cho phép dân thường quay về miền Bắc Dải Gaza để đổi lấy tất cả con tin còn bị Hamas bắt giữ. Sau đó CNN còn cho biết Giám đốc cơ quan tình báo Israel (Mossad) David Barnea còn chấp nhận cho phép các nhân vật lãnh đạo Hamas rời khỏi Dải Gaza như một phần trong thỏa thuận ngừng bắn. Tờ The Wall Street Journal ngày 23.1 đưa tin Hamas sẵn sàng thả một số con tin đổi lấy lệnh tạm dừng giao tranh. Hãng Reuters cũng tiết lộ Israel - Hamas về nguyên tắc đã đồng ý một thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 1 tháng, dùng tù nhân Palestine đổi lấy con tin.

Theo nhà nghiên cứu Shelah, điểm mấu chốt dường như là Hamas muốn một thỏa thuận “trọn gói” tạo điều kiện kết thúc giao tranh, nhưng vấn đề nằm ở chỗ Israel chưa chắc cảm thấy phải tuân thủ thỏa thuận dù cho họ có đồng ý.

Vậy còn đề xuất các nhân vật lãnh đạo Hamas rời khỏi Dải Gaza? Hiện tại đây là khả năng không có cơ hội thành công. Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani được cho đã nói với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken rằng kế hoạch này chắc chắn không hiệu quả. Hơn nữa các nhân vật lãnh đạo Hamas hiểu rõ sống ở nước ngoài chẳng thể ngăn họ bị Mossad săn đuổi.

Trong lúc đội ngũ ngoại giao đang làm việc và giao tranh tiếp diễn, sức ép phải giải cứu con tin đè nặng lên chính phủ Israel ngày càng tăng. Cuối tuần trước người biểu tình tập trung trước nhà Thủ tướng Benjamin Netanyahu yêu cầu ông tìm cách đưa người thân của họ trở về. Đến ngày 24.1 họ chặn nhiều con đường và một ngày sau chặn cả viện trợ nhân đạo chuyển tới Gaza. Có thông tin Thủ tướng Netanyahu đổ lỗi Qatar chậm chạp trong giúp đỡ giải cứu con tin, Bộ Ngoại giao nước này lập tức lên tiếng phản pháo.

Thỏa thuận thả tất cả tù nhân Palestine đổi lấy tất cả con tin Hamas giam giữ là phương án khác đã được đề xuất ngay từ lúc xung đột mới nổ ra. Tuy nhiên một khảo sát do Viện Dân chủ Israel thực hiện chỉ ra hơn một nửa người dân Israel phản đối làm vậy.

Hiện tại đối thoại vẫn chưa ngã ngũ, trên bàn đàm phán chưa có phương án cụ thể nào. Cựu tướng Israel Ziv nhận định: “Chắc chắn không một người Israel nào không muốn con tin trở về, nhưng chúng ta không thể đánh cược tương lai đất nước bằng cách để Hamas duy trì quyền kiểm soát Gaza. Để đạt cả hai mục tiêu giải cứu con tin và đảm bảo an ninh quốc gia chúng ta phải gây áp lực quân sự ở mức mạnh nhất để có được lợi thế tối đa trên bàn đàm phán”.

Ông dự báo hoạt động tiêu diệt các lữ đoàn Hamas ở thành phố Khan Younis miền nam Gaza mất khoảng 1 tháng. Bất cứ thỏa thuận nào mà nước này muốn đạt được với Hamas sẽ chỉ có hiệu lực sau khi chiến dịch hoàn thành.

Tất nhiên chiến sự không phải chỉ phụ thuộc tính toán quân sự, mà còn bị chi phối bởi cân nhắc chính trị. Gia đình con tin đang không ngừng duy trì sức ép và Mỹ cũng yêu cầu Israel sớm giải quyết vấn đề.