Hơn 100 công đất (10 héc-ta) do tổ tiên khai phá, để lại cho con cháu, giờ chỉ còn hơn 1 công (1.000m2) là không bị chính quyền địa phương thu hồi để thực hiện dự án Khu công nghiệp Bình Minh (xã Mỹ Hòa, TX.Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long).
Trong số 680 hộ gia đình, tổ chức bị thu hồi hơn 1,6 triệu m2 đất cho Khu công nghiệp (KCN) Bình Minh, hiện nay chỉ còn 13 hộ không đồng thuận và nộp đơn kiện (và 1 hộ chưa giao đất) vì họ cho rằng có quá nhiều khuất tất từ phía chính quyền tỉnh Vĩnh Long. Những hộ khác vì không tiền đeo đuổi khiếu kiện, cam chịu, nhận tiền đền bù ít ỏi đi nơi khác tha phương cầu thực.
Những hộ nông dân còn trụ lại để kiện, đều có cùng cụ tổ là ông Võ Văn Hùng, một lưu dân chính hiệu. Họ Võ ở xã Mỹ Hòa là một gia tộc lớn, có nhiều đóng góp vào sự nghiệp giải phóng dân tộc nhưng giờ đây, con cháu nhà họ Võ không cam tâm giao đất cho chính quyền vì họ không biết chính quyền phục vụ lợi ích của ai, vì ai, thông qua việc thu hồi đất...
Tiếng nấc nghẹn trong ngôi nhà thờ tổ
Mỗi tháng 1 lần, chị em bà Huỳnh Phương Mai (SN 1941), Huỳnh Minh Nguyệt (SN 1949) đều thuê xe từ TP.HCM về xã Mỹ Hòa, dâng hương lên bàn thờ tổ tiên, chăm sóc phần đất hương hỏa ông bà để lại. Và đó là dịp để họ nghe ngóng xem bao giờ thì chính quyền địa phương cưỡng chế, thu hồi đất của những người bà con trong gia tộc để giao cho Công ty Hoàng Quân xây dựng khu đô thị mới.
Phía sau những khu nhà cao tầng trong KCN Hoàng Quân là những mảnh đời bất hạnh- Ảnh: PV
Bà Mai nghẹn ngào: “Cuối năm 2018, lần đầu tiên con cháu nhà họ Võ không tổ chức được giỗ tổ (ngày 21.11 âm lịch) vì ngôi nhà thờ tổ bằng gỗ quý phải tháo ra, dọn đến phần đất không thuộc diện bị thu hồi gần KCN Bình Minh. Chúng tôi không dọn, trước sau gì chính quyền cũng cưỡng chế, lúc đó ngôi nhà cổ sẽ thành đống củi khô.
Hơn 100 công đất (10ha) do tổ tiên khai phá và để lại cho con cháu, giờ chỉ còn lại 1 công (1.000m2) là không bị thu hồi, tức chỉ còn khoảng 1%. Con cháu trong gia tộc, vì nhiều nguyên do, có người chấp nhận giao đất, có người cương quyết không giao. Hiện nay 13 hộ gia đình không giao đất đều bị biến thành dân oan bất đắc dĩ, đội đơn kêu cứu khắp nơi ròng rã năm này qua tháng nọ nhưng không ai giải quyết thấu tình đạt lý”.
Bà Phan Thị Tuyết (91 tuổi, ngụ ấp Mỹ Hưng 2, xã Mỹ Hòa) kể: “Chúng tôi đều là con cháu nhà họ Võ, cụ tổ vốn là lưu dân từ miền Trung trôi dạt vào đây khẩn đất, đến tôi là đời thứ 5. Truyền thống bám đất, giữ làng, luôn vì chính nghĩa, hết lòng phục vụ kháng chiến, phục vụ công cuộc xây dựng đất nước đều được con cháu ghi nhớ và noi theo”.
Bà Tuyết tỉ mẩn ngồi thống kê và đưa ra bằng chứng xác thực, và PV bất ngờ khi được biết gia tộc họ Võ có hơn 60 người là đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, 1 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, nhiều người hy sinh trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và bị địch bắt tù đày...
“Trong số con rể nhà họ Võ có ông Huỳnh Văn Dương (cha ruột bà Huỳnh Phương Mai và bà Huỳnh Minh Nguyệt) từng là Bí thư Tỉnh ủy Sóc Trăng trong kháng chiến chống Pháp, bị địch bắt thủ tiêu, mãi đến năm 1998 gia đình mới tìm thấy hài cốt”, bà Tuyết ngậm ngùi.
Một quyết định cưỡng chế- Ảnh: PV
Ông Huỳnh Minh Truyền, người gọi bà Tuyết bằng dì, bức xúc: “Không đồng ý với việc chính quyền tỉnh Vĩnh Long thu hồi đất, chúng tôi đổ biết bao công sức, tiền của để đi khiếu nại, khiếu kiện, gửi đơn cầu cứu khắp nơi. Riết rồi chính quyền địa phương coi chúng tôi như tội phạm, làm việc gì cũng bị theo dõi, hễ tụ tập là thấy bóng dáng lực lượng chức năng tới dòm ngó”.
Bà Nguyệt nói rành mạch: “Chúng tôi ủng hộ chính quyền thu hồi đất vì mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh nhưng ở đây có sự lấp liếm, che giấu sự thật. Nói là thu hồi đất để làm KCN nhưng sao lại giao cho doanh nghiệp xây dựng khu đô thị, đền bù cho dân rẻ mạt rồi bán ra với giá ngất ngưỡng?
Chúng tôi đã biết UBND tỉnh Vĩnh Long làm việc này khi dự án chưa có quyết định đầu tư, chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt vậy mà họ cứ làm càng, ép dân vào đường cùng”.
Công lý ngoảnh mặt
Những người lớn tuổi nhất trong gia tộc họ Võ hiện nay là các cụ Võ Thị Tòng, Võ Thị Bá (đều hơn 90 tuổi) và đều nằm liệt một chỗ, nhờ con cháu chăm nom. Theo quyết định số 2016 (ngày 8.7.2004) của Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long, 2 cụ Tòng, Bá được bồi thường hơn 492 triệu đồng cho 5.443m2 đất (trong đó gồm 4.884m2 đất vườn, 559m2 đất nghĩa địa) và 1 căn nhà cấp 4 bị thu hồi.
Khiếu nại, khiếu kiện từ khi còn minh mẫn cho đến lúc nằm liệt, vậy mà hễ thấy người lạ đến, các cụ lại kêu lên: “Không được lấy đất của tui, không được lấy…”.
Từ đầu năm 2018 đến nay, TAND Cấp cao tại TP.HCM lần lượt đưa từng trường hợp khiếu kiện của 13 hộ dân ra xét xử và lần lượt bác khiếu kiện của họ. Sáng 17.7, sau khi lên TP.HCM dự phiên tòa, ông Trần Văn Bé (ấp Mỹ Hưng 2, xã Mỹ Hòa) cay đắng thốt lên: “Thua nữa rồi, biết trước sẽ thua mà!”.
Ông Bé bị khai trừ đảng vì khiếu kiện việc bị thu hồi đất- Ảnh: PV
Ông Trần Văn Bé là hộ thứ 11 được đưa ra xét xử, vậy là chỉ còn 2 trường hợp nữa coi như một vòng khiếu kiện của 13 hộ dân kết thúc. Chưa hết, những trường hợp khiếu kiện bị TAND Cấp cao tại TP.HCM bác bỏ còn đang phải đối mặt với tình huống nghiệt ngã khác là chịu cảnh bị cưỡng chế thu hồi đất và các cấp chính quyền tỉnh Vĩnh Long đang ráo riết, quyết tâm triển khai việc này.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục kiêu cứu”, ông Bé nói yếu ớt. Nhìn gương mặt khắc khổ, lúc nào cũng cúi gằm, dáng đi như chúi nhũi về phía trước của ông Bé, ít ai nghĩ ông từng là đảng viên, cựu chiến binh gương mẫu.
Ông bảo chỉ vì không nhận được đền bù tái định cư, không chấp nhận đánh đổi gần 6.000m2 đất vườn để lấy 400 triệu đồng đền bù mà ông đấu tranh nên có kết cục này. “Sau khi bị khai trừ đảng, xóatên trong danh sách cựu chiến binh, tui tiếp tục khiếu nại thì mới được cấp 1 cấp nền nhà tái định cư”, ông nói.
Ông Huỳnh Minh Truyền ngửa mặt kêu trời: “Chúng tôi kiện là kiện cái sai của UBND tỉnh Vĩnh Long về thủ tục pháp lý khi thực hiện dự án và trình tự, thủ tục thu hồi đất. Điều này đã được Thanh tra Chính phủ kết luận, chỉ rõ vậy mà chúng tôi cũng thua, vậy thì công lý nằm ở đâu?
Những chứng cứ mà các hộ dân cho rằng chính quyền tỉnh Vĩnh Long làm sai, báo điện tử Một Thế Giới đều đã phản ánh trên các bài viết trước đó…
>> Vĩnh Long: Nước mắt Mỹ Hòa
>> Nguyên Phó CNVP Quốc hội nói về dấu hiệu bất thường khi thu hồi đất tại KCN Bình Minh
Nhóm PV