Mỹ nghi ngờ Trung Quốc thử hạt nhân phi pháp

Nghi ngại Trung Quốc vi phạm Hiệp ước Cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT) xuất phát từ sự gia tăng hoạt động tại bãi thử La Bố Bạc nằm trên sa mạc phía đông khu tự trị Tân Cương suốt năm 2019, trong đó có đào đất và sử dụng buồng đặc biệt kiểm soát các vụ nổ. Ngoài ra hàng loạt trạm đo khí thải phóng xạ cùng địa chấn tại Trung Quốc còn bị gián đoạn trong công tác gửi dữ liệu vài năm qua.

Phía Bộ Ngoại giao Mỹ không cung cấp bằng chứng cụ thể. Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington từ chối bình luận. Tổ chức giám sát tuân thủ CTBT xác nhận chuyện gửi dữ liệu bị gián đoạn từ năm 2018, tuy nhiên cho biết từ tháng 8.2019 đã bình thường trở lại.

CTBT cấm tất cả vụ nổ hạt nhân cho mục đích dân sự lẫn quân sự trong tất cả mọi môi trường, được Đại hội đồng Liên hợp Quốc thông qua năm 1996. Trung Quốc - thuộc số quốc gia ký kết nhưng chưa phê chuẩn - luôn tuyên bố tuân thủ hiệp ước.

Cáo buộc trên của Bộ Ngoại giao Mỹ nhiều khả năng khiến căng thẳng song phương leo thang. Giới chức Washington mà đặc biệt là Tổng thống Donald Trump thời gian gần đây liên tục chỉ trích chính quyền Bắc Kinh thiếu minh bạch về tình hình COVID-19 giai đoạn đầu dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hiện tại.

Về việc kiểm soát hạt nhân, Tổng thống Trump đang muốn đàm phán một thỏa thuận mới ràng buộc cả Nga lẫn Trung Quốc bao gồm tất cả các loại vũ khí hạt nhân.

Cẩm Bình (theo SCMP, The New York Post)