Cuộc chiến thương mại 18 tháng vừa lắng dịu khi hai nền kinh tế hàng đầu thế giới ký kết thỏa thuận giai đoạn một vào ngày 15.1.
Tổng thống Donald Trump ca ngợi đây là chiến thắng cho nền kinh tế Mỹ cũng như cho chính sách thương mại ông đang theo đuổi.
“Cùng nhau chúng ta sửa chữa sai lầm quá khứ, đem tương lai công bằng và an ninh về kinh tế đến công nhân, nông dân, gia đình Mỹ”, Tổng thống Trump phát biểu tại Nhà Trắng.
Phó thủ tướng Lưu Hạc thay mặt đọc thư từ Chủ tịch Tập Cận Bình với nội dung xem thỏa thuận vừa ký là minh chứng cho thấy hai nước hoàn toàn có thể giải quyết bất đồng bằng đối thoại.
Trọng tâm của thỏa thuận giai đoạn một là điều khoản Trung Quốc chấp thuận mua ít nhất 200 tỉUSD hàng hóa (nông sản, năng lượng, sản phẩm chế tạo) cùng dịch vụ Mỹ trong vòng hai năm.
Riêng với nông sản, Phó thủ tướng Lưu cho biết họ sẽ dựa vào “điều kiện thị trường” để nhập 40 tỉUSD mặt hàng này vào mỗi năm.
Phía Mỹ đồng ý không xúc tiến kế hoạch đánh thuế 15% lên 160 tỉ USD hàng Trung Quốc và giảm thuế suất áp đặt với 120 tỉ USD hàng hóa trong tháng 9.2019 xuống còn 7,5%. Tuy nhiên mức thuế 25% với 250 tỉ hàng hóa Trung Quốc khác cùng thuế quan trả đũa 100 tỷ USD hàng hóa Mỹ vẫn giữ nguyên.
Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow ước tính thỏa thuận giai đoạn một giúp GDP Mỹ tăng thêm 0,5% trong năm nay lẫn năm sau. Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) nhận xét hàng hóa Mỹ sẽ góp phần đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng nội địa.
Nhưng người phát ngôn tổ chức Nông dân vì Thương mại tự do (Farmers for Free Trade) Michelle Erickson-Jones lưu ý rằng thuế quan trả đũa mà nông dân Mỹ vẫn còn, hơn nữa thỏa thuận chỉ làm tăng phụ thuộc vào việc mua hàng do chính quyền Bắc Kinh kiểm soát. Chuyên gia đầu tư Jim Paulsen thuộc công ty Leuthold hoài nghi khả năng nền kinh tế châu Á đạt mục tiêu mua hàng.
Diễn biến mới nhất nêu trên đem lại sắc xanh cho chứng khoán Mỹ: Dow Jones tăng 0,32%, S&P 500 tăng 0,19%, Nasdaq tăng 0,08%. Trong khi đó giá dầu giảm hơn 0,2%.
Tổng thống Trump có kế hoạch sang Bắc Kinh bắt đầu đàm phán giai đoạn tiếp theo. Thuế quan còn lại có thể sẽ được dỡ bỏ.
Cẩm Bình (theo Reuters, Yahoo Finance)