Nga đình chỉ thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen

Nhờ Thổ Nhĩ Kỳ cùng Liên Hợp Quốc đứng ra làm trung gian, Nga và Ukraine vào tháng 7 đã đạt thỏa thuận khôi phục xuất khẩu ngũ cốc Ukraine qua Biển Đen và dỡ bỏ hạn chế xuất khẩu ngũ cốc, phân bón Nga.

Thỏa thuận trên giúp xoa dịu khủng hoảng lương thực toàn cầu. Tuy nhiên Moscow nhiều lần phàn nàn vẫn gặp khó khăn trong xuất khẩu ngũ cốc cùng phân bón.

Mới đây Nga gửi thư cho Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres thông báo quyết định đình chỉ thỏa thuận vô thời hạn với lý do “không thể đảm bảo tàu dân sự di chuyển an toàn đi lại theo thỏa thuận”.

Moscow cũng đề nghị Liên Hợp Quốc nhóm họp vào ngày 31.10 để thảo luận một vụ tấn công tại Crimea vừa xảy ra. Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc Ukraine tấn công sở chỉ huy Hạm đội Biển Đen ở Sevastopol bằng máy bay không người lái vào sáng 30.10, chuyên gia hải quân Anh tiếp tay thực hiện.

Không chỉ vậy, Bộ Quốc phòng Nga còn tuyên bố hải quân Anh đóng vai trò điều phối và dàn dựng vụ phá hoại đường ống dẫn khí đốt Nord Stream trên biển Baltic trước đó. London lập tức lên tiếng phủ nhận.

Tổng thống Mỹ Joe Biden lên án quyết định đình chỉ thỏa thuận trên quá tàn nhẫn, có thể làm gia tăng nạn đói. Động thái mới nhất sẽ ngăn chặn Ukraine xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng quan trọng trên Biển Đen của nước này.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chỉ trích quyết định đình chỉ thỏa thuận là động thái vô lý. Ông kêu gọi Liên Hợp Quốc và G20 có phản ứng mạnh mẽ.

Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi các bên kiềm chế, không thực hiện bất cứ hành động đơn phương nào tổn hại đến thỏa thuận vốn đóng vai trò là một nỗ lực nhân đạo quan trọng. Phía Liên Hợp Quốc cho biết đang làm việc với giới chức Nga về diễn biến mới nhất.

Nhà phân tích quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Turan Oguz cho biết nhờ thỏa thuận giá cả tại phương Tây giảm nhưng Nga lại chẳng thu về được gì cả. Theo ông: “Tôi nghĩ lý do chính khiến Nga rút khỏi thỏa thuận là sự thờ ơ của phương Tây với Moscow”.

Bộ trưởng Nông nghiệp Nga Dmitry Patrushev cho biết nước này sẵn sàng cung cấp miễn phí tới 500.000 tấn ngũ cốc cho các nước nghèo trong 4 tháng tới thay cho nguồn ngũ cốc Ukraine, với sự hỗ trợ từ Thổ Nhĩ Kỳ.