Chính phủ Nga ủng hộ việc thăm dò khả năng mua lại máy bay bị kẹt ở Nga từ các hãng cho thuê máy bay phương Tây.
Ý tưởng này sẽ giúp hạ giảm khoản hóa đơn hàng tỉ USD mà các hãng cho thuê máy bay, công ty bảo hiểm phải đối mặt, và cho phép các hãng bay Nga sở hữu máy bay đó có được mức giá giảm sâu.
Hiện có hơn 400 máy bay trị giá 10 tỉ USD - của các hãng cho thuê máy bay của phương Tây - bị kẹt lại ở Nga sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Trước đó, Nga từng là một thị trường lớn của các hãng cho thuê máy bay của phương Tây. Các hãng này mua máy bay của Boeing và Airbus rồi cho các hãng bay Nga thuê lại. Tuy nhiên, từ khi phương Tây cấm vận Nga, và Nga không cho phép các máy bay được rời khỏi quốc gia này khiến số máy bay trị giá gần 10 tỉ USD bị kẹt lại. Các hãng cho thuê phải hủy hợp đồng cho thuê và kiện cáo để đòi bồi thường các công ty bảo hiểm.
Bộ Giao thông Nga yêu cầu cung cấp thông tin
Reuters ngày 23.12 dẫn chứng các nguồn tin và tài liệu cho thấy, các hãng hàng không Nga đang phán thăm dò với ít nhất một hãng cho thuê máy bay phương Tây, theo đó sẽ dùng Quỹ Đầu tư Quốc gia của Nga để mua một số máy bay bị kẹt ở Nga.
Việc chính phủ Nga ủng hộ đàm phán này được thể hiện trong một văn bản ngày 30.8 của Bộ Giao thông Nga gửi đến 23 hãng bay.
Văn bản này viết: “Về việc mua báy bay của hãng cho thuê nước ngoài, vui lòng trình thông tin từng chiếc máy bay được được đề xuất mua bằng nguồn lực của Quỹ Đầu tư Quốc gia”.
Bộ cũng yêu cầu cung cấp thông tin về “thỏa thuận với các hãng cho thuê và công ty bảo hiểm về kế hoạch mua lại máy bay”. Tuy nhiên, Bộ không phản hồi đề nghị bình luận của Reuters.
Thông tin đàm phán thăm dò giữa các hãng bay Nga với một hãng cho thuê xuất hiện trong một vụ kiện ở Tòa án Tối cao Ireland, nơi mà nhiều hãng cho thuê đang kiện các công ty bảo hiểm, gồm công ty Lloyd's of London.
Ireland là nơi có nhiều hãng cho thuê máy bay đăng ký hoạt động. SMBC Aviation Capital là hãng cho thuê máy bay lớn thứ nhì thế giới, trong thư đề ngày 15.9 tới Tòa án Tối cao Ireland đã cho biết hãng có trao đổi với hãng hàng không quốc gia Nga Aeroflot và công ty bảo hiểm AlfaStrakhovanie của Aeroflot.
Thư cho biết Aeroflot đã hỏi ý AlfaStrakhovanie về khả năng trả tiền cho SMBC, đổi lại là chuyển quyền sở hữu máy bay cho công ty bảo hiểm Nga hoặc cho đơn vị mà công ty này giới thiệu.
SMBC chịu lỗ 1,6 tỉ USD cho 34 máy bay, cũng cho biết vào ngày 2.9, AlfaStrakhovanie đã đề nghị mua 17 máy bay mà Aeroflot thuê với giá 644,2 triệu USD, trừ đi 82 triệu USD tiền đặt cọc và dự trữ.
SMBC cũng cho biết, công ty Elbrus Insurance Brokers đã thay mặt hai hãng bay Nga là NordStar và S7 để thảo luận về “các giải pháp yêu cầu bồi thường".
Aeroflot, AlfaStrakhovanie, Elbrus, NordStar và S7 không trả lời các đề nghị bình luận của Reuters.
AerCap, SMBC và Avolon là những hãng cho thuê máy bay lớn nhất thế giới, đều từ chối bình luận về việc họ có tham gia đàm phán - hay không - để bán máy bay cho các hãng bay Nga hoặc cho các công ty bảo hiểm của họ.
Lệnh cấm vận của phương Tây là rào cản lớn
SMBC cho biết họ đã vận động hành lang với Liên minh châu Âu (EU) để tạo điều kiện thuận lợi cho thỏa thuận, để các hãng cho thuê được chuyển quyền sở hữu máy bay cho bên thuê ở Nga hoặc các công ty bảo hiểm Nga.
Ý tưởng mua lại máy bay của Nga sẽ cần sự chấp thuận của EU và là một bài “thuốc thử” khả năng nhượng bộ trong cuộc chiến kinh tế giữa Nga với phương Tây.
Lệnh cấm vận Nga từ EU gồm: Cấm cung cấp công nghệ hàng không cho các tổ chức Nga, trong đó, EU ra thời hạn chót 28.3 phải chấm dứt hợp đồng cho thuê máy bay.
Các hãng bay Nga hiện đang sử dụng nhiều máy bay thuê, nhưng vài hãng phải chật vật tìm phụ tùng thay thế.
Một quan chức tài chính phương Tây cho biết, bất kỳ thỏa thuận nào cũng sẽ phải đối mặt với những rào cản pháp lý và ngoại giao lớn. Ngoài ra, các cuộc đàm phán có thể diễn ra quá sớm.
Quan chức cấp cao giấu tên này nói: “Ngay bây giờ, đó có thể là một sự vi phạm trắng trợn các biện pháp trừng phạt. Tại sao các chính phủ lại đột nhiên đồng ý với điều này?”.
Nguồn tin trong ngành hàng không Nga nói rằng, đề xuất vẫn đang được thảo luận, nhưng một số quan chức Nga tỏ ra bi quan về khả năng chấp thuận từ phía EU.