Nobel Hóa học 2017 thuộc về công trình tạo kính hiển vi chụp ảnh virus Zika

Cả 3 nhà khoa học châu Âu và Mỹ này đã được vinh danh vì việc chế tạo ra kính hiển vi điện tử nghiệm lạnh (cryo-electron microscopy), công cụ cho phép chúng ta nhìn thấy được những vật thể sống ở cấp độ phân tử.

Kính hiển vi điện tử nghiệm lạnh năm ngoái đã giúp các nhà khoa học lần đầu tiên có thể quan sát chi tiết cấu trúc bên ngoài củavirus Zika dưới cấp độ phân tử, giúp họ dễ dàng hơn trong việc phát triển nên những loại thuốc kháng virus và vaccine ngăn chặn dịch bệnh nguy hiểm đang đe dọa trên phạm vi toàn cầu.

Theo Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển tại Stockholm, những lý thuyết về việc tạo ra một kính hiển vi điện tử để chụp các sinh vật cấp độ phân tử đã có từ lâu. Nhưng phải nhờ những nghiên cứu của bộ 3 nhà khoa học đoạt giải Nobel Hóa học năm nay thì những rào cản kỹ thuật cuối cùng mới được phá vỡ vào năm 2013, khi một loại kính hiển vi điện tử mới được đưa vào sử dụng.

Loại kính hiển vi điện tử nghiệm lạnh hoạt động bằng cách đóng băng nhanh các phân tử virus. Sau đó các nhà khoa học bắn một chùm electron năng lượng cao vào mẫu vật để tạo nên hàng chục ngàn hình ảnh dưới kính hiển vi điện tử.

Kết hợp tất cả lại với nhau, các nhà khoa học đã tạo nên một hình ảnh virus Zika duy nhất với độ phân giải cao về cấu trúc 3 chiều của nó. Thường thì các nhà nghiên cứu hay dùng kỹ thuật tinh thể học tia X để ghi lại hình ảnh virus nhưng cách làm mới lần này cho kết quả nhanh và chính xác hơn.

Với việc có thể quan sát cấu trúc virus một cách chính xác hơn, các nhà khoa học có thể tạo ra những loại vaccine ngăn chặn dịch bệnh tốt hơn, ít có nguy cơ tai biến hơn.

Thiên Hà