Ông Trump ‘không quan tâm’ việc Philippines hủy hiệp ước quân sự với Mỹ

"Tôi thực sự không quan tâm, nếu Philippines muốn làm vậy, chúng ta sẽ tiết kiệm được rất nhiều tiền… Quan điểm của tôi khác với những người khác", ông Trump trả lời các phóng viên tại Nhà Trắng hôm 12.2 khi được hỏi về động thái của ông Duterte đối vớiThỏa thuận các lực lượng thăm viếng giữa Mỹ và Philippines (VFA).

Kể từ khi lên nhậm chức, Tổng thống Trump thường xuyên bày tỏ mong muốn đưa lực lượng quân đội Mỹ về nước sau các cuộc triển khai kéo dài hàng thập niênở nước ngoài và đã buộc một số đồng minh trả tiền nhiều hơn cho bảo đảm quốc phòng qua việc duy trì quân Mỹ tại những nước này.

Ông chủ Nhà Trắng sau đó cũng nhắc lại việc Mỹ đã giúp Philippinesđánh bại phiến quân Nhà nước Hồi giáo tự xưng tại Marawi năm 2017. Ông Trump khẳng định ông có "quan hệ rất tốt" với ông Duterte và nói rằng "chúng ta sẽ xem chuyện gì xảy ra".

Bình luận của nhà lãnh đạo Mỹ được đưa ra sau khi chính quyền của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte ngày 11.2tuyên bố chấm dứt Thỏa thuận các lực lượng viếng thăm (VFA), một thỏa thuận đưa ra các quy định về những cuộc tập trận chung cũng như sự hiện diện của binh sĩ Mỹ trên lãnh thổ Philippines, nhằm độc lập hơn trong quan hệ với các quốc gia khác, bước đi được cho là cụ thể đầu tiên của Manila nhằm cắt đứt quan hệ quốc phòng với Mỹ.

Phản ứng trước động thái trên,Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper ngày12.2 cho rằng thật “không may” khi Philippines hủy thỏa thuận VFAgiữa hai nước.Ông chủ Lầu Năm Góc Mark Esper cũng cho rằngđâylà “một động thái đi sai hướng” trong “mối quan hệ lâu dài” giữa hai nước và cho vị trí chiến lược của Philippines.

Ngoài ra, quyết định của ông Duterte cũng không nhận được sự ủng hộ từ chính nội các. Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin cảnh báo việc hủy VFA đồng nghĩa với việc sẽ làm suy yếu an ninh của đất nước và thúc đẩy sự xâm lâm lấn ở Biển Đông vốn đang bịtranh chấp.

“Việc chấm dứt VFA sẽ ảnh hưởng đến hơn 300 khóa huấn luyện chung và các hoạt động khác trong năm nay với quân đội Mỹ. Cơ quan quân sự và cơ quan thực thi pháp luật Philippines cần tăng cường khả năng chống lại các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia", ông Locsin nói.

Một số nhà lập pháp ở Philippines cũng bày tỏ lo ngại rằng nếu không có VFA, Hiệp ước quốc phòng song phương cùng với Hiệp ước hợp tác quốc phòng tăng cường mà Mỹ và Philippines từng ký kết vào các năm 1951 và 2014 sẽ không còn ý nghĩa.

Những người ủng hộ duy trì VFA cũng nhấn mạnh thỏa thuận này có ý nghĩa quan trọng với Philippines vì đã ngăn cản Trung Quốc quân sự hóa các thực thể trên Biển Đông, đồng thời nhấn mạnh số tiền viện trợ quốc phòng của Mỹ trị giá 1,3 tỉ USD kể từ năm 1998 là vô cùng cần thiết để thúc đẩy năng lực cho quân đội Philippines.