Một số bất cập trong những ngày đầu thực hiện lệnh động viên của quân đội Nga đã gây ra nhiều tranh cãi, bức xúc trong dư luận nước này.
Vsevolod đã mất 4 ngày để lái xe từ Moskva (Nga) đến biên giới phía nam giữa Nga với Gruzia. Từ đó, anh phải bỏ xe lại và tiếp tục đi bộ. Cuối cùng, Vsevolod đã hoàn thành hành trình dài 1.800 km để rời khỏi Nga sau khi chính phủ phát lệnh động viên quân.
"Ở tuổi 26, tôi không muốn được đưa về nhà trong một chiếc quan tài hay bàn tay của tôi vấy máu của ai đó vì chiến tranh", Vsevolod nói với Associated Press.
Vsevolod là một trong số hơn 194.000 công dân Nga đã chạy sang các nước láng giềng Georgia, Kazakhstan và Phần Lan bằng ô tô, xe đạp hoặc đi bộ kể từ khi Tổng thống Vladimir Putin phát lệnh động viên một phần hôm 21.9.
Theo Google Trends, vài tiếng trước khi ông Putin phát lệnh động viên, câu hỏi "làm thế nào để rời khỏi nước Nga" đã tăng đột biến trên các công cụ tìm kiếm. Sau thông báo, hầu hết các chuyến bay rời Nga đều bán sạch vé. Nhưng những người không mua được vé máy bay phải chất đầy tư trang lên xe và hòa vào hàng dài ngoằn ngoèo trên những con đường hướng về biên giới.
Theo dịch vụ trực tuyến Yandex Maps, tình trạng tắc đường đến Verkhny Lars, một đường biên giới sang Georgia từ khu vực Bắc Ossetia của Nga, kéo dài khoảng 15 km vào ngày 27.9.
Các phương tiện truyền thông cho thấy hàng trăm người đi bộ xếp hàng dài tại trạm kiểm soát sau khi lực lượng biên phòng Nga nới lỏng các quy định. Tương tự như vậy, hàng dài người chờ đợi đã được báo cáo tại một số ngã tư vào Kazakhstan.
Theo báo cáo, hơn 53.000 người Nga đã nhập cảnh vào Georgia, 98.000 người nhập cảnh vào Kazakhstan. Cơ quan Biên phòng Phần Lan cũng cho biết đã tiếp nhận hơn 43.000 người đến trong cùng thời điểm và 3.000 người Nga khác đã nhập cảnh vào Mông Cổ.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga, Đại tướng Sergei Shoigu cho biết, 300.000 quân dự bị sẽ được huy động và huấn luyện trước khi triển khai lực lượng. Ông Shoigu cũng nói sắc lệnh động viên một phần sẽ áp dụng với những người có kinh nghiệm trong quân ngũ, sinh viên không phải đối tượng được huy động.
Song theo giới quan sát, dù chính phủ đã hứa chỉ những người có kinh nghiệm quân sự mới được gọi nhập ngũ, trên thực tế, không có quy định nào ngăn họ gọi cả những người không có kinh nghiệm.
"Mọi người lo lắng rằng sớm hay muộn, một cuộc huy động toàn bộ sẽ được công bố, và không ai có thể vượt qua biên giới", theo một người dân St Petersburg (Nga) đã đến Kazakhstan nói. Người đàn ông này cho biết anh đã mất 3 ngày lái xe từ nhà đến Uralsk, phía tây bắc Kazakhstan.
Kazakhstan và Georgia, cả hai quốc gia này đều thuộc Liên Xô cũ và đều cung cấp dịch vụ nhập cảnh miễn thị thực cho công dân Nga. Hai quốc gia này dường như là những điểm đến phổ biến nhất cho những người di chuyển bằng đường bộ.
Gruzia, quốc gia ủng hộ Ukraine đã phần nào e ngại về dòng người Nga vượt biên, đặc biệt là sau khi nước này xảy ra một cuộc chiến ngắn với Nga vào năm 2008. Các chính trị gia đối lập đã yêu cầu chính phủ có những hành động quyết liệt đối với những người đến từ Nga, từ việc hạn chế cấp thị thực cho đến cấm nhập cảnh. Song đến nay chưa có hành động nào như vậy được thực hiện.
Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Kazakhstan, Marat Akhmetzhanov cho biết sẽ không trục xuất những người Nga trốn tránh lệnh nhập ngũ trừ khi họ nằm trong danh sách truy nã quốc tế vì tội hình sự.
Tổng thống Kazakhstan, Kassym-Jomart Tokayev thậm chí còn ra lệnh cho chính phủ giúp đỡ những người Nga nhập cảnh vào đất nước này “vì tình hình vô vọng hiện nay”.
"Chúng tôi phải chăm sóc họ và đảm bảo an toàn cho họ. Đó là một vấn đề chính trị và nhân đạo. Tôi đã giao nhiệm vụ cho chính phủ thực hiện các biện pháp cần thiết", ông Kassym-Jomart Tokayev nói và cho biết thêm rằng Kazakhstan sẽ hội đàm với Nga về vấn đề này.
Ở Uralsk (Kazakhstan), các tình nguyện viên cũng đang tích cực giúp đỡ những người Nga nhập cảnh bằng cách phục vụ các bữa ăn nóng miễn phí và giúp họ tìm được chỗ ở. Một tình nguyện viên cho biết những người không tìm được căn hộ hoặc phòng khách sạn có thể qua đêm trong phòng tập thể dục.
Dilara Mukhambetova, Giám đốc rạp chiếu phim Cinema Park, thậm chí còn cho biết những người Nga đến đây có thể ngủ nhờ lại trong rạp chiếu.
"Chúng tôi đã bố trí các phòng chiếu để cho những người Nga ở lại. Các tình nguyện viên cũng đã mang đến cho họ những bữa ăn nóng và trà. Chúng tôi đã lấp đầy 4 phòng chiếu có sức chứa khoảng 200 người", Dilara cho biết.
Trong khi nhiều người tỏ ra lo lắng, thì không ít người thuộc lực lượng dự bị và những người đã có kinh nghiệm đang hướng đến các trung tâm tuyển quân sau Sắc lệnh Tổng động viên.
Anh Konstandin Ivanov cho biết: "Đây là nghĩa vụ công dân. Tôi đã không né tránh nghĩa vụ này 10 năm trước, và tôi không có ý định né tránh bây giờ".
"Những người trẻ tuổi, và cả những người trung tuổi, rất nhiều người đã đến. Họ nói về tình hình cấp bách hiện nay, sôi nổi bàn luận xem ai sẽ được cử đi đâu, ai có kinh nghiệm gì. Thành thật mà nói, có rất nhiều người trẻ tuổi đầy nhiệt huyết. Tôi nghe nói nhiều người vừa mới xuất ngũ lại nhanh chóng quyết định quay trở lại", Julia Goncharova nói.
Đây là những ghi nhận tại một trung tâm tuyển dụng Moskva. Quá trình tuyển dụng đang diễn ra trên khắp nước Nga, và hình ảnh chuyến xe đưa đón các tân binh đã được lan truyền trên mạng xã hội