Ả Rập Saudi và các nước đồng minh vùng Vịnh của họ đã lên kế hoạch tấn công Qatar, lật đổ chính phủ nước này nhưng bị Tổng thống Mỹ Donald Trump chặn đứng vào những phút chót.
Ông Trump đã hành động chặn cuộc chiến này do lo ngại rằng cuộc chiến có thể tạo ra một cuộc khủng hoảng kinh tế, thậm chí là một cuộc chiến tầm khu vực giữa các nước Ả Rập.
Theo Bloomberg, ông Trump đã can thiệp sau khi Ả Rập Saudi, Ai Cập, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) và Bahrain quyết định trừng phạt Qatar, đóng cửa đường biển, đường không của nước này.
Ả Rập Saudi và UAE, hai nước theo hệ phái Sunni muốn lật đổ chế độ quân chủ của Qatar do nghi họ có liên kết với Iran, nước Shiite có sức mạnh đang lên trong khu vực.
Theo cácnguồn tin của Bloomberg thì Ả Rập Saudi đang lên kế hoạch tấn công Qatar thì bị ông Trump ngăn lại và thuyết phục họ rằng một cuộc chiến như vậy sẽ gây ra khủng hoảng trong khu vực Trung Đông và cuối cùng chỉ giúp Iraq được lợi.
Cuộc phong tỏa kinh tế của Ả Rập Saudi đã khiến Qatar quay sang "chơi thân" với Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Oman và Kuwait để có nguồn cung lương thực và nhu yếu phẩm cho đất nước mình.
Không chỉ muốn lật đổ chính phủ Qatar, Ả Rập Saudi còn ra tối hậu thư 13 điểm bắt nước này phải tuân theo nếu muốn hòa bình, trong đó có nhiều điểm như ngừng quan hệ ngoại giao với Iran, không cho quân đội Thổ Nhĩ kỳ đóng quân, đóng cửa Đài truyền hình Al Jazeera.
CảQatar và Ả Rập Saudi đều là đồng minh lớn của Mỹ trong khu vực Trung Đông nên Washington khó lòng ngã theo bên nào trong cuộc khủng hoảng lần này. Chưa hết, cuộc khủng hoảng này còn làm phân tán nỗ lực thực hiện cuộc chiến chống lại tổ chức khủng bố IS của Mỹ tại Trung Đông.
Theo Bloomberg, ông Trump đã phải điện đàm cho lãnh đạo của các bên tham gia cuộc khủng hoảng và khuyên họ rằng cuộc khủng hoảng này chỉ làm "mất cân bằng" khu vực Trung Đông mà thôi.
Hiện Ả Rập Saudi đã giảm bớt các yêu sách của mình khi chỉ còn yêu cầu Đài Al Jazeera giảm mức độ hoạt động, thay vì yêu cầu đóng cửa trước đó.
"Cám ơn Thượng đế, điều quan trọng là chúng ta đã ngừng mọi hoạt động quân sự", Sheikh Sabah al-Ahmed al-Sabah, Quốc vương Kuwaitngười đứng ra làm trung gian hòa giải giữa Qatar và Ả Rập Saudi bình luận về nỗ lực ngăn chặn chiến tranh của ông Trump trong một cuộc họp báo ngày 7.9.
Hôm 19.9, ông Trump đã tỏ ra lạc quan về tình hình khi nói với Quốc vương Qatar Sheikh Tamim bin Hamad al-Thani rằng ông tin cuộc khủng hoảng ngoại giao lần này sẽ sớm kết thúc. "Tôi nhấn mạnh rằng mọi chuyện sẽ được giải quyết khá nhanh", ông Trump nói bên lề của phiên họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York.
Cũng trong ngày 19.9, Qatar đã kêu gọi "đối thoại vô điều kiện" với 4 quốc gia đang cấm vận họ nhưng khẳng định sẽ không bàn về bản yêu sách 13 điểm của Ả Rập Saudi. Sheikh Tamim tuyên bố trong phiên họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc rằng vụ phong tỏa kinh tế này đã làm tổn thương nỗ lực chống khủng bố của các nước Trung Đông.
Thiên Hà (theo The Australian)