Tổng thống Donald Trump: Mỹ sẽ rút quân khỏi Syria

Ngày 29.3 (giờ Mỹ) trên chuyên cơ Air Force One, vị chủ nhân Nhà Trắng nói với nhà báo Trey Yingst của kênh One America News: “Chúng ta sẽ sớm rút khỏi Syria”. Đây là nhà báo từng đưa tin đầu tiên rằng ông Trump quyết định gặp lãnh đạo CHDCND Triều Tiên.

Mỹ - Nga đều có chiến dịch quân sự nhằm đánh quân khủng bố Nhà nước Hồi giáo IS. Hoạt động này đóng góp phần lớn vào việc đánh bại bọn IS và Syria đã kêu gọi quân Mỹ cùng liên quân nên rút lui lập tức.

Hè 2017, Tướng đặc nhiệm MỹRaymond Thomas nói Nga có khả năng hợp pháp để buộc Mỹ rút khỏi Syriasau khi bọn IS bị đánh bại, vì nhiệm vụ chính của Lầu Năm Góc là đánh bọn IS.

Tháng 11.2017, quân đội Syria đã tuyên bố đánh thắng bọn IS và Nga tuyên bố rút số lớn quân trong những tháng sau. Nhưng Mỹ bào chữa rằng, sự hiện diệnquân đặc nhiệm Mỹ cần thiết cho việc giúp đồng minh địa phương đề phòngbọn IS tái tập hợp.

Cùng ngày 29.3, người phát ngôn Maria Zakharova của Bộ Ngoại giao Nga nói với hãng tin nhà nước RIA Novosti: “chiến dịch chống khủng bố” ở khu ngoại ô Đông Ghouta của thủ đô Damascus (của Syria) đã gần kết thúc, sau khi quân đội Syria và các nhóm quân nổi dậy đồng ý thực hiện những thỏa thuận hòa bình.

Tuần trước, một thỏa thuận ngưng bắn cho phép hàng chục ngàn dân thường và tay súng nổi dậy rời khỏi “địa ngục trần gian” Đông Ghouta dưới sự giám sát của cảnh sát quân sự Nga.

Quân nổi dậy cũng có thể ở lại và chấp nhận hòa giải với chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad, với sự bảo đảm của Nga rằng họ sẽ không bị truy tố vì hoạt động chống đối chính quyền, và cảnh sát quân sự Nga sẽ triển khai đến các vùng thuộc Đông Ghouta.

Khoảng 7.500 tay súng được phép mang theo vũ khí hạng nhẹ và gia đình họ (khoảng 30.000 người, theo tổ chức Giám sát nhân quyền Syria), đã có hàng chục ngàn dân thường đem theo tư trang ra đi, hàng ngày lên xe buýt do chính phủ Syria cung cấp để đi đoạn đường 320 km đến tỉnh Idlib do quân nổi dậy kiểm soát.

Theo Giám sát nhân quyền (ở Anh), khoảng 134.000 người đã rời khỏi Đông Ghoutađể đến các vùng khác do chính phủ kiểm soát. Còn khoảng 40.000 người ở lại và chấp nhận sống dưới chế độ Syria.

Ngày 29.3, văn phòng điều phối nhân đạo LHQ ở Syria nói có 75.000 người dân đã đến các vùng trú ẩn, chủ yếu là trường học, nhà kho xây dang dở. Thỏa thuận này sẽ khiến chiến sự ở Đông Ghouta kết thúc, và sẽ củng cố chế độ Syria ở miền trung và miền tây Syria. Thỏa thuận có hiệu lực từ ngày 23.3, ở 4 vùng Arbin, Zamalka, Ain Terma và Jobar (thuộc Đông Ghouta) từngnhóm Faylaq al-Rahman kiểm soát.

Hiện chỉ còn thành phố lớn Douma 150.000 dân trong tay nhóm nổi dậy Jaysh al-Islam. Một thành viên cấp cao nói nhóm vẫn đang đàm phán với Nga về số phận của thành phố.

Trước đó, một sĩ quan quân đội Syria lên đài truyền hình nhà nước, ra lệnh nhóm nổi dậy chưa chịu thỏa thuận nên ra đi: “Thần chết đang đến nếu các anh không chịu đầu hàng”.

Đông Ghouta từng là một trong những chiến tuyến dữ dội nhất trong cuộc nội chiến Syria kéo dài 8 năm qua, và quân nổi dậy đã phải chịu thêm một thất bại lớn, sau khi bị chính quyền Syria chiếm lại thành phố Aleppo năm 2016.

Quân đội Syria bao vây Đông Ghouta suốt 5 năm qua, bị pháo kích dồn dập và 1.600 người chết trong một tháng khi bị máy bay Nga ném bom không ngừng. Cao ủy nhân quyền LHQ đã phải lên án đó là “cuộc tàn sát khổng lồ”.

LHQ ước tính gần 400.000 người ở Đông Ghouta trước khi có cuộc bao vây tái chiếm của quân đội Syria.