Tổng thống Ukraine chưa biết khi nào mới hết nghẹn với quả đắng mang tên Saakashvili

Những rắc rối liên quan tới Saakashvili vẫn chưa buông tha Tổng thống Poroshenko

Kyiv Post ngày 19.9 đưa tin, cựu Tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili đã tới Cục quản lý hành chính thuộc văn phòng Tổng thống Ukraine tại Kiev để yêu cầu cung cấp các căn cứ pháp lý trong việc tước bỏ quốc tịch Ukraine của ông.

Các luật sư của ông Saakashvili cho biết Cục Quản lý hành chính thuộc văn phòng Tổng thống, Ủy ban về quyền Công dân và Sở Di trú Nhà nước đã từ chối cung cấp cho họ các tài liệu trong việc tước bỏ quyền công dân Ukraine của ông khi Saakashvili hồi tháng 7.2017.

Theo các luật sư của cựu Tổng thống Gruzia, việc từ chối này là bất hợp pháp. Văn phòng Tổng thống và Sở Di trú Nhà nước Ukraine đã từ chối bình luận về vấn đề này, khi được chất vấn về lý do từ chối cung cấp tài liệu nhằm chứng minh cho tính hợp pháp trong hành động của mình.

Tuy nhiên, ông Saakashvili không dừng lại vụ việc, sau khi ông trở lại Ukraine vào ngày 10.9. Ông Saakashvili cho biết nếu văn phòng Tổng thống Ukraine và các cơ quan liên quan đến quyền công dân của Ukraine không cung cấp tài liệu thì ông ta không thể khởi kiện việc hủy bỏ quyền công dân của ông.

"Tổng thống và chính quyền đang chơi trò chơi với chúng tôi. Số phận của một công dân đã được quyết định bí mật đằng sau lưng ông ta. Và ngay cả sau khi ra quyết định, họ cũng từ chối đưa ra bất kỳ tài liệu nào. Đây là hành động bất hợp pháp", Kiyv Post dẫn lời ông Saakashvili.

Xin nhắc lại rằng, vào ngày 26.7 vừa quan, Tổng thống Poroshenko đã ra chỉ thị tước quốc tịch Ukraine của ông Saakashvili với lý do cựu Tổng thống Gruzia cung cấp thông tin không chính xác khi xin nhập quốc tịch vào năm 2015. Song ông Saakashvili cho rằng việc này là vi hiến và bất hợp pháp.

Cựu Tổng thống Gruzia Saakashvili khuấy động đời sống chính trị Ukraine, thách thức lực lượng chính trị đương quyền

Té nước theo mưa trong sự việc này, nhà chính trị Ukraine gốc Gruzia cho biết sẽ tổ chức cuộc biểu tình ở các thành phố lớn của Ucraina cũng như tại thủ đô Kiev vào ngày 17.10 tới đây, nhằm tạo ra những hiệu ứng bất lợi cho lực lượng chính trị đương quyền.

Tổng thống Poroshenko lãnh đòn hồi mã thương trong việc sử dụng Saakashvili cho mưu đồ chính trị

Ông Saakashvili là Tổng thống Gruzia từ năm 2004 đến năm 2013. Ông ta rời Gruzia sau khi đảng Phong trào Quốc gia của ông thất bại trong cuộc bầu cử năm 2012, giữa những cáo buộc về hoạt động tội phạm, dù Saakashvili tuyên bố những cáo buộc đó mang động cơ chính trị.

Trong lúc Gruzia đang tìm cách đưa Saakashvili đối mặt tiến trình pháp lý thì đột nhiên ngày 13.2.2015 Tổng thống Ukraine Poroshenko đã bổ nhiệm ông Saakashvili làm Chủ tịch Hội đồng cải cách Tham vấn quốc tế của Ukraina, phụ trách điều phối vũ khí cho quân đội Ukraine.

Phản ứng với việc nhà lãnh đạo Ukraine trao quyền điều phối vũ khí cho ông Saakashvili, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki khi đó cho rằng vấn đề cung cấp vũ khí cho Ukraine vẫn còn đang trong quá trình thảo luận, nên chưa có gì để điều phối cả.

Mặc dù vậy, Tổng thống Poroshenko vẫn khẳng định với hiểu biết và kinh nghiệm riêng biệt của mình, cựu Tổng thống Gruzia Saakashvili hoàn toàn xứng đáng trở thành “đại diện của Ukraine ở nước ngoài, đồng thời là đại diện cho cộng đồng quốc tế tại Ukraine”.

Về phần mình, ông Saakashvili cho biết mình làm việc chỉ vì người dân Ukraine, nên ông đã từ chối nhập quốc tịch Ukraine và khẳng định: “Tôi là một chính trị gia tự do, là công dân Gruzia, tất cả các đề xuất để tôi trở thành công dân Ukraine không phù hợp với chiến lược của tôi".

Có rất nhiều lời cảnh báo với Tổng thống Poroshenko trong sự việc này, song ông đã bỏ qua và còn tiến thêm một bước nữa trong sự ái mộ tài năng của ông Saakashvili qua việc trao quốc tịch Ukraine cho vị cựu Tổng thống bị thất sủng của Gruzia và bổ nhiệm làm Thống đốc tỉnh Odessa vào ngày 30.5.2015.

Theo giới phân tích thì nhà lãnh đạo Ukraine chỉ sử dụng ông Saakashvili như một quân cờ phục vụ cho mưu đồ chính trị của mình. Poroshenko muốn ném cái phao cho Saakashvili qua đó buộc nhà chính trị này phải toàn tâm toàn ý phục vụ cho các nước cờ chính trị của "vị tỷ phú chocolate", trong bối cảnh không đủ niềm tin vào những đồng minh chính trị.

Tổng thống Poroshenko trao cho Saakashvili một chức vị “hữu danh vô thực” - Chủ tịch Hội đồng trách điều phối vũ khí cho quân đội Ukraine - chỉ là một bước đệm trước khi đưa nhà chính trị này ra "đầu sóng ngọn gió" với việc trần giữ biên ải tại Odessa ở phía nam, chuẩn bị cho kế sách lâu dài của mình.

Tổng thống Poroshenko đã lãnh đòn hồi mã thương của saakashvili

Tuy nhiên, ông không thể ngờ được Saakashvili đã tận dụng cơ hội Ukraine đang bất ổn nhằm cứu vãn sự nghiệp chính trị đang lụi tàn của mình. Điều đó thể hiện rõ khi ban đầu thì từ chối nhập tịch, nhưng đến khi thấy cơ hội rõ ràng thì sẵn sàng mất quốc tịch Gruzia để đón nhận quyền công dân Ukraine.

Rồi đùng một cái, ngày 7.11.2016, ông Saakashvili tuyên bố từ chức Thống đốc Odessa. Đã có nhiều nhận định rằng, Saakashvili rời bỏ chức vụ Thống đốc Odessa vì thất vọng với quyền rơm vạ đá, lo giữ biên cương bờ cõi giúp cho những chính trị salon có điều kiện bòn rút tại Kiev.

Song thực ra đó là bước đi trong kế hoạch của Saakashvil, bởi sau ngay sau khi từ chức, Saakashvili đã thành lập đảng chính trị mang tên Phong trào Lực lượng mới và lộ rõ ý đồ cạnh tranh chức tổng thống Ukraine với Poroshenko vào năm 2019. Rõ ràng Saakashvili đã cho Tổng thống Poroshenko nếm đòn hồi mã thương trong nước đi không sáng suốt của mình.

Mưu không thành khiến Tổng thống Poroshenko có thể mất cả chì lẫn chài

Ngày 18.7, khi trao đổi với Tổng thống Poroshenko trong chuyến thăm Gruzia, Tổng thống nước chủ nhà Giorgi Margvelashvili đã cho biết vấn đề quốc tịch Ukraine là trở ngại chính cho việc dẫn độ ông Saakashvili và cũng là một rào cản cho quan hệ Kiev - Tbilisi.

Đó được xem là động lực cho Tổng thống Poroshenko tước quốc tịch của ông Saakashvili, qua đó tránh mầm họa cho mình, khi Saakashvili trở thành nhà chính trị đối lập ngày càng đáng ngại đối với lực lượng chính trị đương quyền. Tuy nhiên, vấn đề không hề đơn giản như chính quyền Kiev mong muốn và hiện đang gây ra rất nhiều rắc rối cho Tổng thống Poroshenko.

Phong trào Lực lượng mới của Saakashvili đã thể hiện quan điểm cứng rắn với vấn đề này, khi ra tuyên bố: "Ông Saakashvili bị tước bỏ tư cách công dân Ukraine, điều đó đồng nghĩa Petro Poroshenko đã chọn tước bỏ sinh mệnh chính trị của mình vì thực hiện hành động vi hiến nhằm chiếm đoạt và nắm giữ quyền lực bằng mọi giá".

Trong khi đó, theo Reuters, những nhà hoạt động nhân quyền phương Tây cũng đã yêu cầu chính quyền Kiev phải làm rõ căn cứ tước quốc tịch của ông Saakashvili. Bởi lý do ông Saakashvili có quốc tịch đôi Mỹ và Uraine là chưa thuyết phục, vì cựu Tổng thống Gruzia vẫn đang tìm cách xin tị nạn tại Mỹ.

Giới phân tích cho rằng, vấn đề quốc tịch của ông Saakashvili có thể được giải toả nếu chính quyền Kiev làm rốt ráo, song ảnh hưởng của việc này thì không dễ mất đi một sớm một chiều, nhất là khi cá nhân nhà chính trị Gruzia và đảng chính trị của ông ta đã tham gia vào đời sống chính trị Ukraine.

Sự ăn ý của bộ đôi Yymoshenko - Saakashvili đang là mối nguy với quyền lực của Tổng thống Poroshenko

Ngày 14.9 vừa qua, cựu nữ Thủ tướng Ukraine, lãnh đạo đảng Tổ quốc thuộc phe đối lập, Yulia Tymoshenko cho biết: "Các cuộc bầu cử Tổng thống và bầu cử Quốc hội Ukraine sớm nên được tiến hành ngay lập tức, bởi vì mỗi ngày còn cầm quyền họ đều mang lại nỗi đau lớn cho Ukraine".

Theo bà Tymoshenko, vấn đề bầu cử sớm tại Ukraine được phe đối lập thống nhất đưa ra sau khi cựu Tổng thống Gruzia - đồng thời là cựu Thống đốc Odessa - Mikhail Saakashvili trở về Ukraine và ngồi vào bàn đàm phán với các nhà lãnh đạo của các lực lượng chính trị khác nhau tại Lviv.

Còn chính ông Saakashvili, ngày 17.9, đã cho biết có ba yêu cầu với lực lượng cầm quyền hiện nay là: thành lập các tòa án chống tham nhũng, hủy bỏ quyền miễn trừ truy tố của những nhà lập pháp và thông qua một luật bầu cử mới, mà theo giới phân tích, sẽ tạo ra cơ hội cho ông ta bước lên vũ đài chính trị tại Ukraine.

Trong khi tình hình đất nước thì còn đang rối ren, niềm tin với cộng đồng quốc tế chưa thể xác lập, vậy mà Tổng thống Poroshenko lại còn găp ách giữa đàng với hiệu ứng tiêu cực từ hành xử của người từng là bạn chí cốt, từng là đồng minh chiến lược Saakashvili. Không biết khi nào thì ông Poroshenko có thể hết nghẹn với quả đắng mang tên Saakashvili?

Ngọc Việt