Căng thẳng Mỹ - Trung tiếp tục diễn biến phức tạp kể từ sau cuộc gặp gỡ tại Alaska tuần trước.
Ngày 24.3, chính quyền Bắc Kinh ban hành “Báo cáo Vi phạm nhân quyền nước Mỹ 2020” với khoảng 15.000 từ.
Văn bản chia thành những phần: lời nói đầu, dịch bệnh nghiệm trọng mất kiểm soát gây ra thảm kịch, dân chủ kiểu Mỹ rối loạn gây hỗn loạn chính trị, phân biệt chủng tộc làm điều kiện sống của sắc tộc thiểu số xấu đi, số vụ xả súng đạt mức cao kỷ lục, chênh lệch giàu nghèo ngày càng gia tăng,…
Về dịch bệnh COVID-19, Trung Quốc nhận định Mỹ - được xem là quốc gia có nguồn lực lẫn năng lực y tế tốt nhất thế giới - xử lý quá lúng túng. Giới lãnh đạo Washington phớt lờ cảnh báo khoa học, tùy ý hành động dẫn đến mất kiểm soát: dân số Mỹ chiếm chưa đến 5% dân số thế giới nhưng số ca nhiễm chiếm hơn 25% tổng số ca toàn cầu, số ca tử vong chiếm gần 20% tổng số ca toàn cầu.
Về dân chủ kiều Mỹ, báo cáo viết sự rối loạn của hệ thống này khiến chính trị hỗn loạn, làm xã hội thêm chia rẽ. Kiểu “chính trị kim tiền” bóp méo và đàn áp dân ý, biến bầu cử thành “cuộc biểu diễn” của người giàu.
Về vấn đề phân biệt chủng tộc, báo cáo đề cập đến phong trào biểu tình bùng nổ sau cái chết của công dân Mỹ da màu George Floyd. Trung Quốc cáo buộc chính quyền Washington bắt bớ cả người biểu tình lẫn nhà báo.
Trung Quốc còn dẫn số liệu cho biết tỷ lệ người da màu ở Mỹ nhiễm COVID-19 cao gấp 3 lần người da trắng, tỷ lệ tử vong cao gấp đôi. Khoảng 1/4 người trẻ tuổi gốc Á là nạn nhân chịu bắt nạt liên quan vấn đề chủng tộc.
Đặc biệt, báo cáo còn chỉ trích trong lúc cần đoàn kết chống đại dịch, Mỹ lại nhất quyết theo đuổi ưu tiên riêng, thúc đẩy chủ nghĩa đơn phương, bắt nạt các tổ chức quốc tế, đối xử tàn nhẫn với người tị nạn. Trung Quốc đánh giá Mỹ là thế lực gây rắc rối lớn nhất cho an ninh - ổn định thế giới.
“Báo cáo Vi phạm nhân quyền nước Mỹ 2020” được ban hành vào thời điểm quan hệ Mỹ - Trung đang rất căng thẳng. Quan chức 2 nước ở lần gặp gỡ trực tiếp đầu tiên trong năm nay đã khẩu chiến kịch liệt, báo hiệu thế đối đầu đã tăng lên mức độ mới.
Phía Mỹ chưa lên tiếng bình luận về bản báo cáo nhân quyền Trung Quốc ban hành. Mỹ mỗi năm đều công bố báo cáo nhân quyền toàn cầu.