Trung Quốc chỉ trích ông Mattis

Mattis bất ngờ tuyên bố từ chức Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ vào tuần trước. Thư từ chức của ông có đoạn: “Tôi tin chúng ta phải kiên quyết, rõ ràng trong cách tiếp cận với những nước có lợi ích chiến lược mâu thuẫn với Mỹ. Ví dụ rõ ràng là Nga với Trung Quốc muốn định hình thế giới theo mô hình của họ - giành quyền phủ quyết quyết định về kinh tế, chính trị, ngoại giao của quốc gia khác - thúc đẩy lợi ích riêng gây tổn hại cho Mỹ cùng đồng minh”.

Người phát ngôn Ngô Khiêm của Bộ Quốc phòng Trung Quốc bày tỏ thái độ không hài lòng với nội dung trên: “Chúng tôi phản đối những cáo buộc sai lệch về Trung Quốc trong thư từ chức Bộ trưởng Mattis viết. Nhưng đồng thời đánh giá cao nhiều nỗ lực tích cực ông đã thực hiện khi tại chức nhằm giúp quan hệ quân sự trở thành yếu tố giữ ổn định quan hệ song phương”.

Thứ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan dự kiến giữ chức quyền Bộ trưởng Quốc phòng từ ngày 1.1.2019. Người phát ngôn Ngô hy vọng quan hệ quân sự Mỹ - Trung tiếp tục phát triển theo hướng lành mạnh khi ông Shanahan đứng đầu Lầu Năm Góc.

Không chỉ cường quốc châu Á, thư từ chức của ông Mattis còn khiến Tổng thống Donald Trump giận dữ vì ngụ ý nhà lãnh đạo Washington không tôn trọng đồng minh.

Quan hệ Mỹ - Trung hiện đang xấu đi do căng thẳng thương mại cùng bất đồng về không ít điểm nóng địa chính trị khác. Một số quan chức Washington cho biết Bộ trưởng Mattis luôn cố gắng xây dựng quan hệ với giới lãnh đạo quân đội Trung Quốc, vì ông lo ngại mối quan hệ yếu có nguy cơ dẫn đến hiểu lầm và cuối cùng bùng nổ thành xung đột.

Hãng tin Reuters dẫn lời một quan chức Bắc Kinh đánh giá Bộ trưởng Mattis là người khôn ngoan, từng trải qua chiến tranh nên hiểu rõ đây là điều cần tránh.

Mặc dù vậy, ông vẫn khẳng định Mỹ phải có vai trò trong duy trì pháp luật hàng hải quốc tế và đảm bảo tự do hàng hải trên Biển Đông. Lầu Năm Góc dưới thời Mattis đẩy mạnh thực hiện hoạt động thể hiện “quyền tự do hàng hải”.