Trung Quốc tập trận nhằm giữ thể diện

Hãng tin Reuters ngày 8.8 dẫn lời các chuyên gia: Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không thể ngăn chặn chuyến thăm của bà Pelosi, nhưng ông đã ra lệnh cho quân đội Trung Quốc (PLA) thực hiện một bước quyết liệt, là tập tổ chức cuộc bao vây nhằm dùng vũ lực với Đài Loan.

Cuộc tập trận này sẽ giúp Bắc Kinh có ưu thế trong việc ép Đài Loan ngồi vào bàn đàm phán. Nếu Đài Loan không sẵn sàng chấp nhận thương vong và tổn thất lớn, chấp nhận thống nhất hòa bình với Trung Quốc, thì ông Tập Cận Bình đạt được mục tiêu lâu nay của Bắc Kinh.

Khúc dạo đầu của kịch bản đánh chiếm Đài Loan

Từ lâu, các nhà lập kế hoạch quân sự Trung Quốc đã bàn việc bao vây Đài Loan, nhưng cho đến nay, nhiều người nhận định làm thế là quá khiêu khích.

Nhưng sau chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi, PLA lần đầu tiên phóng tên lửa bay qua Đài Bắc, cho bay nhiều máy bay không người lái ở vùng biển Đài Loan, cử tàu chiến vượt đường trung tuyến trên eo biển Đài Loan và lượn quanh đảo tự trị.

Quân đội Đài Loan mô tả cuộc tập trận của PLA từ ngày 4 đến 7.8 vừa qua là “tập bao vây”.

Ông Lý Minh Giang, Giáo sư tại Trường Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore nói: “Các hành động của Trung Quốc thực tế là nhằm thay đổi nguyên trạng an ninh của Đài Loan, cho phép quân đội Trung Quốc có cơ sở mở để từ đó vươn xa hơn trong các cuộc tập trận trong tương lai”.

Dù người Đài Loan đã quen và không hoang mang trước những đe dọa của Trung Quốc trong hàng chục năm qua, một số nhà quan sát lại nói giới lãnh đạo quân sự của Đài Loan có thể lo ngại.

Michael Chang, người từng là Tổng thư ký Hội đồng An ninh Đài Loan và xử lý cuộc khủng hoảng Đài Loan năm 1996 (Trung Quốc chỉ phóng tên lửa gần Đài Loan) đã nói với giới báo chí rằng có thể xem các cuộc tập trận là khúc dạo đầu của kịch bản Trung Quốc đánh chiếm Đài Loan.

Mỹ các đồng minh như Nhật Bản đã lên án các cuộc tập trận của Trung Quốc. Nhưng vì họ không muốn làm leo thang căng thẳng, nên họ không trực tiếp can thiệp để ngăn chặn cuộc diễn tập bao vây Đài Loan.

Một cựu quan chức quốc phòng Trung Quốc nói với hãng tin Reuters, rằng phản ứng này của Mỹ - Nhật là “sự an ủi ít ỏi” dành cho các chính khách và lãnh đạo quân sự Đài Loan.

Quan chức này nói “chứng kiến cách phản ứng của Mỹ và đồng minh với cuộc tập trận, lãnh đạo Đài Loan làm sao có thể trông cậy họ sẽ đến cứu nếu PLA tấn công”.

Chưa thể tấn công Đài Loan lúc này

Cuộc tập trận của PLA diễn ra vào thời điểm nhạy cảm đối với ông Tập Cận Bình, nhà lãnh đạo quyền lực nhất Trung Quốc từ sau ông Mao Trạch Đông - người lập nên nhà nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa sau khi thắng trong cuộc nội chiến năm 1949, buộc phe Quốc dân đảng phải tháo chạy ra đảo Đài Loan.

Các nhà quan sát nói dân Trung Quốc đang thất vọng lớn với chính sách zero COVID khiến Trung Quốc bước vào năm thứ 3 tự cô lập và kinh tế bị suy thoái nặng.

Vì thế, Bắc Kinh phải giải quyết những bức xúc từ việc không thể ngăn chặn chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi. Giới truyền thông nhà nước liên tục phát những video thu hình các cuộc tập trận, kèm theo những bình luận ca ngợi khả năng quân sự hiện đại của Trung Quốc.

Nhà phân tích an ninh Lý Minh Giang nói “Trung Quốc hy vọng các cuộc tập trận có thể ngăn chặn xu hướng đáng ngại của Mỹ, châu Âu và nhiều nước khác trở nên có cảm tình với Đài Loan. Hiện tại, còn phải chờ xem kết quả của các cuộc tập trận”.